№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 25 ліпеня

  • 1834

    Памёр Сэмюэл Тэйлар Колрыдж (анг. Samuel Taylor Coleridge, нар. 21 кастрычніка 1772), адзін з самых знакамітых ангельскіх паэтаў-рамантыкаў, літаратурны крытык і філосаф. Аўтар паэмаў “Песня пра Старога Марака” (The Rime of the Ancient Mariner, 1797—1798), “Кубла Хан” (Kubla Khan, 1797), няскончанай паэмы “Крыстабэль” (Christabel). Верш Колрыджа “Эолава арфа” (The Eolian Harp, 1795) пераклала на беларускую мову Ганна Янкута.

  • 1905

    Нарадзіўся Эліяс Канэці (анг. Elias Canetti, памёр 14 жніўня 1994), аўстрыйска-балгарска-брытанскі пісьменнік, драматург, культуролаг, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1981). Нарадзіўся ў Балгарыі. Скончыў хімічны факультэт Венскага ўніверсітэта. З 1952 году — грамадзянін Вялікабрытаніі.Самы вядомы твор пісьменніка — раман “Асляпленне”, у якім, працягваючы традыцыі Ф. Кафкі, Канэці піша пра абсурднасць і вар'яцтва навакольнага свету.

  • 1913

    Нарадзіўся Сяргей Астрэйка (расстраляны 14 верасня 1937), беларускі паэт, перакладчык. Першыя паэтычныя творы апублікаваў у газеце “Чырвоная змена”. У 1933 арыштаваны і высланы ў Ірбіт Свярдлоўскай вобласці. У высылцы зрабіў пераклад “Яўгенія Анегіна” А. Пушкіна, але рукапіс не захаваўся. Пасля паўторнага арышту паэту быў вынесены смяротны прысуд, выкананы на наступны дзень. Рэабілітаваны ў 1956.

  • 1923

    Нарадзілася Марыя Грыпэ (шведск. Maria Gripe, імя пры нараджэнні — Мая Сціна Вальтэр; памерла 5 красавіка 2007), шведская пісьменніца, аўтар кніг для дзяцей і падлеткаў. Большасць вокладак да кніг Марыі Грыпэ намаляваў яе муж Гаральд Грыпэ, прычым яго кар’ера як ілюстратара пачалася ў сувязі з пісьменніцкім дэбютам Марыі (кніга “У нашым гарадку” (I vår lilla stad), напісаная для дачкі Камілы). Многія кнігі Марыі Грыпэ крыху містычныя, асабліва пазнейшыя, у іх адчуваецца ўплыў творчасці Эдгара Алана По, сёстраў Бронтэ, Карла Юнаса Лувэ Алмквіста. Аўтар 38 кніг, яна лічыцца ў Швецыі адной з найбольш прадуктыўных пісьменнікаў. Лаўрэат мноства літаратурных прэмій, шматлікія яе кнігі былі экранізаваныя, напрыклад, “Дзеці шкляра” (Glasblåsarns barn). Апошняя кніга Марыі Грыпэ “Кветка Анны” (Annas blomma) выйшла ў 1987 годзе.

  • 1929

    Нарадзіўся Васіль Шукшын (руск. Василий Шукшин, памёр 2 кастрычніка 1974), рускі пісьменнік, кінарэжысёр, актор, сцэнарыст, “апостал рускай вясковай літаратуры”. Нарадзіўся ў Алтайскім краі ў сям’і сялян-аднаасобнікаў, бацька быў рэпрэсаваны. Прыжыццёва былі выдадзеныя зборнікі апавяданняў “Вясковя жыхары” (“Сельские жители”, 1963), “Землякі” (“Земляки”, 1970), “Гутаркі пры ясным месяцы” (“Беседы при ясной луне”, 1974), раман “Любавіны” (“Любавины”, 1965). Памёр падчас здымання фільма “Яны змагаліся за Радзіму” ва ўзросце 45 гадоў.

  • 1980

    Памёр Уладзімір Высоцкі (руск. Владимир Высоцкий, нар. 25 студзеня 1938), рускі паэт і музыка, актор. Напісаў каля 700 песняў і вершаў, сыграў каля 30 роляў у фільмах, граў у тэатры, аб'ездзіў з канцэртамі ўсю краіну і свет. У гады строгай цэнзуры Высоцкі закранаў забароненыя тэмы (напрыклад, у раннія гады выконваў “блатныя” песні).

  • 1984

    Памёр Уладзімір Караткевіч (нар. 26 лістапада 1930), беларускі паэт, празаік, драматург, публіцыст, перакладчык, кінасцэнарыст. Лаўрэат Літаратурнай прэміі СП БССР імя І. Мележа (1983) за раман “Нельга забыць” (“Леаніды не вернуцца да Зямлі”), Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1984, пасмяротна) за раман “Чорны замак Альшанскі”. Пераклаў на беларускую мову драму М. Карыма “У ноч зацьмення Месяца” (пастаўленая ў 1972), аповесць Э. Гашпаравай “Цяжка быць мустангам” (1981), паасобныя творы Катула, Дж. Байрана, А. Міцкевіча, І. Франко і інш.

  • 1997

    Памерла Наталля Арсеннева (дзявочае прозвішча Кушаль, нар. 20 верасня 1903), беларуская паэтка, перакладчыца, драматург. З 1950 г. жыла ў ЗША. Аўтар зборнікаў вершаў “Пад сінім небам” (1927), “Сягоння” (1944), “Між берагамі” (1979). Пераклала на беларускую мову драму Г. Гаўптмана “Затанулы звон» (1948—1954, пастаўленая ў 1943 у Мінску), “Евангельскі хрысціянскі спеўнік” (1943), лібрэта операў “Вяселле Фігаро”, “Чарадзейная жалейка” В. А. Моцарта, “Вольны стралок” К. М. Вэбера, “Кармэн” Ж. Бізэ, “Цыганскі барон” І. Штраўса, раздзелы з “Дзядоў”, “Пана Тадэвуша” А. Міцкевіча, асобныя вершы Ё. В. Гётэ і інш. У 1943 напісала верш “Малітва”, больш вядомы як гімн “Магутны Божа” (пакладзены на музыку Міколам Равенскім у 1947).

  • 2006

    Памёр Янка Брыль (нар. 4 жніўня 1917), беларускі пісьменнік. Народны пісьменнік БССР (1981), лаўрэат Дзяржаўнай прэміі СССР (1952) за аповесць “У Забалоцці днее”, Літаратурнай прэміі імя Якуба Коласа (1963) за кнігу “Працяг размовы”, Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1982) за аповесць “Золак, убачаны здалёк”. У сааўтарстве з А. Адамовічам і У. Калеснікам напісаў дакументальную кнігу “Я з вогненнай вёскі...” (1975, па матывах кнігі пастаўлены “Хатынскі цыкл” дакументальных фільмаў). Выдаў кніжкі прозы для дзяцей. Перакладчык з рускай, украінскай і польскай моваў. У яго перакладзе на беларускую мову выйшлі паасобныя творы Л. Талстога, А. Чэхава, М. Горкага, П. Бажова, Г. Траяпольскага, А. Вішні, Л. Смілянскага, А. Даўжэнкі, В. Казачэнкі, М. Канапніцкай, Э. Ажэшкі, Л. Кручкоўскага, Я. Івашкевіча, В. Жукроўскага, Т. Ружэвіча, М. Канановіча, Я. Гушчы і інш.