Першыя гады жыцця Івана Буніна прайшлі ў Варонежы, але ў хуткім часе сям’я вымушаная была пераехаць на хутар Бутыркі Ялецкага ўезду Арлоўскай губерні. Першы верш Бунін напісаў у восем гадоў. У 1881 годзе пасля добрай хатняй падрыхтоўкі ён паступіў у гімназію, але правучыўся там толькі 5 гадоў, бо на адукацыю малодшага сына ў сям’і не было сродкаў. Далей Бунін мусіў засвоіць праграму гімназіі самастойна, універсітэцкую праграму дапамагаў адолець старэйшы брат Юлій, высланы дамоў за палітыку.
У 1889 годзе Бунін пакінуў хутар і быў вымушаны шукаць працу. Працаваў карэктарам, статыстам, бібліятэкарам, літаратурным супрацоўнікам у газеце. Жыў у Арле, Харкаве, Палтаве, Маскве... У 1891 годзе выйшаў ягоны зборнік “Вершы”, насычаны ўражаннямі ад роднай Арлоўшчыны.
У гэты перыяд Бунін знаёміцца з Варварай Уладзіміраўнай Пашчанка, якая працавала карэктарам у газеце “Арлоўскі веснік”. У 1891 годзе яны ажаніліся, аднак з той прычыны, што яе бацькі былі супраць шлюбу, Іван і Варвара Буніны жылі нявенчаныя.
У 1894 у Маскве Бунін сустракаўся з Львом Талстым і Антонам Чэхавым. У 1895 годзе было апублікаванае ягонае апавяданне “На край свету”, якое займела цёплы водгук крытыкаў. Натхнёны поспехам, Бунін цалкам аддае сябе літаратурнай творчасці.
У студзені 1898, пасля здрады Варвары Уладзіміраўны, Бунін узяў за жонку грачанку Ганну Мікалаеўну Цакні, аднак сямейнае жыццё ў іх не склалася, у 1890 годзе яны развяліся, а ў 1905-м памёр іх сын Мікалай.
У 1906 Бунін пазнаёміўся ў Маскве з Верай Мікалаеўнай Мурамцавай (1881–1961), якая стала ягонай жонкай і вернай сяброўкай да канца жыцця. Пазней Мурамцава, не пазбаўленая літаратурнага таленту, напісала серыю кніг-успамінаў пра свайго мужа (“Жыццё Буніна” і “Размовы з памяццю”).
У 1898 годзе выходзіць зборнік вершаў Буніна “Пад адкрытым небам”, у 1901 – зборнік "Лістапад", за які ён быў уганараваны найвышэйшай прэміяй Акадэміі навук – Пушкінскай (1903). У 1899 г. ён пазнаёміўся з Максімам Горкім, які запрасіў яго да супрацоўніцтва ў выдавецтве “Веды” (“Знание”), дзе з’явіліся найлепшыя апавяданні Буніна таго часу – “Антонаўскія яблыкі” (1900), “Сосны” і “Новая дарога” (1901), “Чарназём” (1904). Горкі называў Буніна “найлепшым стылістам сучаснасці”.
У 1909 годзе Бунін стаў ганаровым чальцом Расійскай акадэміі навук. У гэты перыяд былі напісаныя яго найбольш знакамітыя рэчы: “Вёска”, “Сухадол”, “Пан з Сан-Францыска”.
Бунін сустрэў Кастрычніцкую рэвалюцыю варожа і ў 1920 годзе назаўжды пакінуў Расію. Праз Крым і Канстанцінопаль ён эміграваў у Францыю. У перыяд эміграцыі Бунін напісаў цыкл навэлаў “Цёмныя прысады”, аўтабіяграфічны раман “Жыццё Арсеннева” і інш. У 1933 годзе Буніну была прысуджаная Нобелеўская прэмія. Пазней былі напісаны кнігі пра Л. Талстога (1937) і А. Чэхава (1955), кніга “Успаміны” (1950).
Бунін перажыў Другую сусветную вайну і памёр у Парыжы 8 лістапада 1953 году.
