№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Іосіф Бродскі (Иосиф Бродский)

1940 - 1996

Іосіф Бродскі
Расійскі і амерыканскі паэт, эсэіст, драматург. Лаўрэат Нобелеўскай прэміі ў галіне літаратуры 1987 году.

Нарадзіўся ў Ленінградзе. Бацька, Аляксандр Бродскі (1903–1984), быў ваенным фотакарэспандэнтам, пасля дэмабілізацыі ў 1950 м працаваў фатографам і журналістам у некалькіх ленінградскіх газетах. Маці, Марыя Вольперт (1905–1983), працавала бухгалтаркай. Маленства Іосіфа прыйшлося на час вайны, блакады, эвакуацыі ў Чарапавец, потым – пасляваеннай беднасці; у гэты час бацькі не было побач.

У 1955 годзе, скончыўшы сем класаў і пачаўшы восьмы, Бродскі кінуў школу і паступіў чаляднікам фрэзероўшчыка на завод “Арсенал”. Гэтае рашэнне было звязанае як з праблемамі ў школе, так і з жаданнем Бродскага фінансава падтрымаць сям’ю. Спрабаваў паступіць у школу падводнікаў, не атрымалася. У 16 гадоў загарэўся ідэяй стаць лекарам, месяц працаваў памочнікам у моргу пры абласной лякарні, але ў выніку адмовіўся ад медыцынскай кар’еры. Апрача гэтага, цягам пяці гадоў пасля сыходу са школы Бродскі працаваў абпальшчыкам у кацельні, матросам на маяку, рабочым у пяці геалагічных экспедыцыях. У той жа час ён вельмі многа, але беспарадкава чытаў – перадусім паэзію, філасофскую і рэлігійную літаратуру, пачаў вучыць ангельскую і польскую мовы.

У 1958 г. Бродскі з сябрамі разглядаў магчымасць уцёкаў з СССР на скрадзеным самалёце, але потым адмовіўся ад гэтае задумы.

Канец 50-х – пачатак 60-х – гэта часы знаёмстваў (Я. Рэйн, А. Найман, У. Уфлянд, Б. Акуджава, Г. Ахматава і інш.) і першых буйных публічных выступаў.

У 1962 годзе Бродскі сустрэў маладую мастачку Марыну Басманаву, якой прысвечаны не адзін верш паэта. Яны расстаюцца канчаткова ў 1968 годзе, пасля нараджэння агульнага сына Андрэя Басманава.

У 1963–1964 гадах у газетах друкуецца спачатку паклёпніцкі артыкул пра Бродскага, а потым падборка чытацкіх лістоў, якія патрабавалі пакараць “дармаеда”. На гэты перыяд прыпадае спроба самагубства (што, магчыма, было звязана не толькі з пераследам але і з разрывам з Марынай Басманавай). Пераслед не скончыўся на словах, і 13 лютага 1964 году Бродскага арыштавалі па абвінавачанні ў дармаедстве. 14 лютага ў яго здарыўся першы сардэчны прыступ. З гэтага часу пастаянная стэнакардыя заўжды нагадвала яму пра магчымасць блізкай смерці. Бродскага на пяць гадоў адправілі на прымусовае пасяленне ў Каношскі раён Архангельскай вобласці (в. Норанская). Але гэты выпадак суду над паэтам не застаўся без увагі, і праз паўтара году пад ціскам сусветнай грамадскасці (у прыватнасці пасля звароту да савецкага ўраду Ж.-П. Сартра і іншых замежных пісьменнікаў) пакаранне было скасаванае.

1965 – Бродскі па рэкамендацыі Чукоўскага і Б. Вахціна быў прыняты ў саюз пісьменнікаў СССР.

1972 – вымушаная эміграцыя, Вена, Лондан, прафесар на кафедры славістыкі Мічыганскага універсітэта ў г. Эн-Арбар.

1981 – пераязджае ў Нью-Ёрк.

На эміграцыі працягвае пісаць, у тым ліку і на ангельскай мове, займаецца літаратурнымі перакладамі.

1987 – Бродскі стаў лаурэатам Нобелеўскай прэміі па літаратуры, якая была дадзеная яму за “ўсеабдымную творчасць, насычаную чысцінёй думкі і яркасцю паэзіі”. У адным з інтэрв’ю казаў пра сябе: “Я габрэй, расійскі паэт і ангельскі эсэіст”.

У Расію Бродскі так і не вярнуўся, нягледзячы на шматлікія запрашэнні ў пачатку 1990-х.

Іосіф Бродскі памёр ад інфаркту ўначы на 28 студзеня 1996 году ў Нью-Ёрку. Пахаваны ў адным з найулюбёнейшых гарадоў – Венецыі – на могілках вострава Сан-Мікеле.

Чытайце таксама

Войцех Кучак

Войцех Кучак

Польскі празаік, паэт, сцэнарыст, кінакрытык, спелеолаг

Кейт Шапэн

Кейт Шапэн

Амерыканская пісьменніца

Роберт Энтан Ўілсан

Роберт Энтан Ўілсан

Амерыканскі раманіст, эсэіст, філосаф, псіхолаг, анархіст

Марыя Шцястна

Марыя Шцястна

Нарадзілася ў Валашскім Мэзыржычы, у Астраве вывучала гісторыю мастацтва, цяпер жыве ў Празе і прафесійна займаецца вырабам ювелірных упрыгожанняў

1945