Валянціна Аксак: Спадар Павал, чым вас прывабіў раман Курта Вонэгута “Бойня №5?”
Павал Касцюкевіч: Перакладаць амерыканскую літаратуру хацелася заўсёды, і я яе пачаў перакладаць значна раней за ізраільскую. Мне тады падавалася, што тое, што ляжыць пад нагамі, не вартае перакладу, у чым я потым шчасліва памыліўся. Але спярша ўсё ж было жаданне перакладаць творы з вялікіх літаратур – амерыканскай, французскай альбо польскай. А паколькі я ведаю ангельскую, дык вырашыў адразу перакладаць Курта Вонэгута. Ён прывабіў мяне надзённасцю сваёй праблематыкі для Беларусі, у якой па-ранейшаму Другая сусветная вайна з’яўляецца кутнім каменем у гісторыі. Хацелі б мы гэтага ці не хацелі – але яно так. І таму голас чалавека, які перажыў гэтую вайну і які мае сказаць штосьці адрознае ад афіцыйнага, вельмі прываблівае. Тут у чымсьці можна параўнаць Вонэгута з Быкавым – прыватны голас чалавека пра вайну.
Аксак: У першым раздзеле раману аўтар піша, што калі ён збіраў успаміны сведкаў бамбавання авіяцыяй саюзнікаў Дрэздэну (гэтыя падзеі леглі ў аснову “Бойні №5”), то жонка аднаго ягонага былога баявога сябра люта яго ўзненавідзела за тое, што ён варушыць гэтую балючую тэму…
Аксак: Вы пераклалі гэтую кніжку, калі Курт Вонэгут быў яшчэ жывы. Ці звязваліся вы з ім?
Касцюкевіч: Канечне, звязваўся. Проста чыста нават паразмаўляць праз перапіску хацелася, хоць, наколькі я ведаў, Вонэгут не вельмі сябраваў з інтэрнэтам. Але ўсё ж некалькі словаў я ад яго атрымаў. Ён напісаў мне аўтограф, які даслаў праз нью-ёркскага беларуса Лявона Юрэвіча. Менавіта спадар Юрэвіч стаўся пасярэднікам нашай дамовы з аўтарам наконт беларускага перакладу. А аўтограф Вонэгута цяпер у мяне дома ў рамцы вісіць.
Аксак: Што там напісана?
Касцюкевіч: Пажаданні поспехаў і адрас. Я атрымаў гэты аўтограф за некалькі месяцаў да смерці аўтара.
Аксак: А як ён успрыняў тое, што дзесьці ў далёкай маленькай Беларусі хочуць перакласці ягоны раман праз больш як сорак гадоў пасля ягонага выхаду і паспяховага прачытання ў многіх краінах свету?
Касцюкевіч: Узрадаваўся.
Аксак: Што-небудзь яшчэ з Курта Вонэгута збіраецеся перакладаць?
Касцюкевіч: Не. Пакуль што хачу перакладаць нешта весялейшае. Цяпер у мяне на стале ляжыць “Аўтаспынам па Галактыцы” Дугласа Адамса. Гэта таксама фантастыка, але трошкі іншая, чым у Вонэгута, больш прыгодніцкая. “Бойня №5” – гэта ўсё ж псеўдафантастыка. Хоць там і ёсць прыхадні з космасу, усё ж гэта твор з выхадам у экзістэнцыю, а цяпер хочацца перакладаць штосьці лёгкае. “Аўтаспынам па Галактыцы”, спадзяюся, будзе кніжкай, якая прыйдзецца да смаку беларускаму чытачу.
Аксак: А ці плануецца прэзентацыя кніжкі “Бойня №5” і дзе й калі яна адбудзецца?
Касцюкевіч: Плануецца ў першых днях верасня ў кнігарні “Галерэі Ў”. Спадзяюся, на ёй выступяць і іншыя перакладчыкі і літаратары. Рэч у тым, што цяпер у Беларусі вельмі шмат хто перакладае амерыканскую літаратуру, і мяркую, што беларускім перакладчыкам ёсць што сказаць пра гэта
Аксак: Ці будзеце вы запрашаць на гэтую прэзентацыю каго-небудзь з амерыканскіх прадстаўніцтваў у Беларусі?
Касцюкевіч: Убачаць абвестку і прыйдуць самі. Амерыка вельмі цікавая краіна ў тым сэнсе, што яна – адзін з флагманаў свабоды на зямным шары, але яе літаратура вельмі рэзка крытыкуе дзяржаву, урад, яго палітыку. І гэта, напэўна, вельмі вабіць нашых перакладчыкаў. Тэма несвабоды чалавека ў грамадстве, нават вольным, вельмі вабіць і саміх амерыканскіх літаратараў. Яна праходзіць праз усю амерыканскую літаратуру. Што Джон Стэйнбек з “Гронкамі гневу”, што Курт Вонэгут, што Кен Кізі – там кожны апісвае сваю няволю, апісвае вельмі жыва, вельмі пераканаўча. Таму вельмі вабіць амерыканская літаратура беларускіх перакладчыкаў.
Фота users.livejournal.com/maryjka_