№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

У гэты дзень, 3 красавіка

  • 1783

    Нарадзіўся Вашынгтан Ірвінг (анг. Washington Irving, памёр 28 лістапада 1859), амерыканскі пісьменнік-рамантык, якога часта называюць бацькам амерыканскай літаратуры. Найбольшую вядомасць яму прынеслі апавяданні “Рып ван Вінкл” (Rip van Winkle, 1819) і “Легенда пра Сонную Лагчыну” (The Legend of Sleepy Hollow, 1820).

  • 1823

    Памёр Эрык Юхан Стагнэліюс (шведск. Erik Johan Stagnelius, нар. 14 кастрычніка 1793), шведскі пісьменнік-рамантык. Сам ён выдаў толькі малую частку сваіх паэтычных твораў, сярод якіх ананімны верш “Уладзімір Вялікі” (Wladimir den store), напісаны гекзаметрам, зборнік “Лілеі ў Шароне” (Liljor i Saron) і драму “Вакханкі, або Апантанасць” (Bacchanterna eller Fanatismen). Для яго твораў характэрная пачуццёвасць, выкарыстанне міфічных і казачных вобразаў, нярэдкі матыў непрадказальнасці будучыні. У апошнія гады жыцця Стагнэліюса яго рамантызм набывае выразныя рысы містыцызму.

  • 1849

    Памёр Юльюш Славацкі (польск. Juliusz Słowacki, нар. 4 верасня 1809), польскі паэт і драматург, адзін з найвялікшых польскіх паэтаў эпохі рамантызму. Нягледзячы на тое, што Славацкі пражыў усяго 40 гадоў, яго літаратурная спадчына багатая і рознабаковая; паэт пакінуў пасля сябе 13 драмаў, каля 20 паэмаў, сотні вершаў, лістоў і адзін раман. Стварыў таксама аформленую філасофскую сістэму, якую назваў “генезійскай філасофіяй”. На беларускую мову паэму Ю. Славацкага "Міндоўг, кароль Літоўскі" пераклаў Серж Мінскевіч.

  • 1898

    Нарадзіўся Мішэль дэ Гельдэродэ (фр. Michel De Ghelderode, памёр 1 красавіка 1962), бельгійскі франкамоўны драматург фламандскага паходжання. Яго п’есы — гратэскныя драмы-прыпавесці на тэмы Бібліі і сярэднявечнай гісторыі Еўропы, напісаныя для тэатра марыянетак, напоўненыя элементамі масленічных святаў, цыркавой клаўнады, бязлітаснай і безвыходнай апакаліптычнай гульні; яны развіваюць традыцыі фламандскага высокага мастацтва і народнай культуры.

  • 1918

    Нарадзіўся Аляксандр Ганчар (укр. Олександр (Олесь) Гончар, памёр 14 ліпеня 1914), украінскі савецкі пісьменнік, літаратурны крытык, грамадскі дзеяч. Адзін з найбуйнейшых прадстаўнікоў украінскай мастацкай прозы другой паловы XX стагоддзя.

  • 1920

    Нарадзіўся Юрый Нагібін (руск. Юрий Нагибин, памёр 17 чэрвеня 1994), рускі празаік, журналіст. Працаваў у малой форме (апавяданні, зрэдку аповесці), пісаў кінасцэнары, па якіх знята больш за 40 фільмаў. Шмат працаваў у газетах. Часам Нагібіну даводзілася выдумляць артыкулы і выдаваць іх за аповеды пра рэальныя падзеі, каб хоць неяк выжыць: “Адзін раз пратрымаўся на тым, што пісаў месяц для газеты аб Сталінскай выбарчай акрузе. (Гэта было ў 1950 годзе). А там у мяне нейкія цыганы табарам прыходзяць галасаваць за Сталіна з песнямі-скокамі, а іх не пускаюць. Яны крычаць, што хочуць аддаць свае галасы за любімага правадыра... Грузінскі лётчык-інвалід, збіты ў баі, прыпаўзае на абрубках ... Рэдактар пытаецца: "Скажыце, што-небудзь з гэтага ўсё-такі было?". Я кажу: "Як вы лічыце, магло быць?". Ён: "Але мы ж маглі сесці!". Але не толькі не селі, а яшчэ і прэміяльныя атрымалі!” (з дзённіка пісьменніка). Сябар рэдкалегіі часопісаў “Знамя” (1955 — 1965), “Наш современник” (1966 — 1981).

  • 1991

    Памёр Грэм Грын (анг. Henry Graham Greene, нар. 2 кастрычніка 1904), амерыканскі пісьменнік, супрацоўнік брытанскай выведкі. Грэм Грын шмат разоў намінаваўся на Нобелеўскую прэмію па літаратуры, аднак так і не атрымаў яе праз шматлікія прэтэнзіі крытыкаў. Шведскі акадэмік, паэт і раманіст Артур Лундквіст заявіў, што “гэты дэтэктыўны аўтар атрымае прэмію толькі праз мой труп”. Па іроніі лёсу Лундквіст памёр праз сем месяцаў пасля смерці Грэма Грына.