№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

У гэты дзень, 19 жніўня

  • 1631

    Нарадзіўся Джон Драйдэн (анг. John Dryden, памёр 12 траўня 1770), ангельскі паэт, драматург і крытык. Драйдэн зрабіў александрыйскі верш асноўным памерам тагачаснай ангельскай паэзіі і больш за ўсіх паўплываў на замацаванне ў ангельскай паэзіі эстэтыкі класіцызму. Яго ўплыў на сучаснікаў быў такі моцны, што перыяд з 1660 па 1700 у ангельскай літаратуры прынята называць “векам Драйдэна”.

  • 1689

    Нарадзіўся Сэмюэл Рычардсан (анг. Samuel Richardson, памёр 4 ліпеня 1761), ангельскі пісьменнік, пачынальнік літаратуры сентыменталізму. Вядомасць яму прынеслі тры эпісталярныя раманы: “Памэла, альбо Узнагароджаная цнота” (1740), “Кларыса, альбо Гісторыя маладой паненкі” (1748) і “Гісторыя сэра Чарлза Грандысана” (1753).

  • 1780

    Нарадзіўся П’ер Жан дэ Беранжэ (фр. Pierre-Jean de Béranger, памёр 16 ліпеня 1857), французскі паэт. Найбольш знакаміты сваімі сатырычнымі творамі і зборнікамі песняў. За знявагу маралі, царквы і каралеўскай улады ў сваіх творах быў двойчы прыгавораны да турэмнага зняволення і грашовага штрафу, грошы на аплату якога сабралі яго шматлікія прыхільнікі.

  • 1906

    Нарадзіўся Леанід Салаўёў (руск. Леонид Соловьёв, памёр 9 красавіка 1962), рускі пісьменнік, сцэнарыст, найбольш вядомы сваімі творамі пра Хаджу Насрэдзіна. Адбыў 8 гадоў у лагерах па абвінавачанні ў падрыхтоўцы тэрарыстычнага акту. Тамсама была напісаная аповесць “Зачараваны прынц” (1950), другая частка “Аповесці пра Хаджу Насрэдзіна”. Маладому Салаўёву таксама прыпісваюць фальклорна-літаратурную містыфікацыю — зборнік песняў і паданняў пра Леніна, якія ён як быццам сабраў падчас вандроўкі па Ферганскай даліне ў 1924—1925 гг. і выдаў пад назвай “Ленін і творчасць народаў Усходу” ў 1930.

  • 1909

    Нарадзіўся Ежы Анджаеўскі (польск. Jerzy Andrzejewski, памёр 19 красавіка 1983), польскі пісьменнік. Намінаваўся на Нобелеўскую прэмію па літаратуры, але не атрымаў яе. У сваіх творах часта закранаў тэму пошуку сапраўдных духоўных каштоўнасцяў у жыцці чалавека. Яго творы часта экранізаваліся, найбольш вядомыя экранізацыі зрабіў знакаміты польскі рэжысёр А. Вайда — паводле рамана “Попел і дыямент” (Popiół i diament, 1948) і аповесці “Вялікі тыдзень” (Wielki tydzień). Анджаеўскі выведзены ў вобразе Альфы ў “Скутым розуме” Чэслава Мілаша.

  • 1912

    Нарадзіўся Барыс Мікуліч (псеўд. Б. Міхайлаў, Барыс М.; крыпт. Б.М., БаМ, Б.М-ч, М.Б; памёр 17 чэрвеня 1954), беларускі пісьменнік, крытык. Быў сябрам “Маладняка”, Саюза пісьменнікаў Беларусі. Да 1936 году выдаў сем мастацкіх кніг. Арыштаваны ў 1936, асуджаны на 10 гадоў зняволення. Арыштаваны паўторна ў 1949 і высланы ў Сібір, дзе памёр. Рэабілітаваны праз тры месяцы пасля смерці.

  • 1913

    Нарадзіўся Масей Сяднёў (памёр 5 лютага 2001), беларускі паэт і перакладчык. Вучыўся ў Мсціслаўскім тэхнікуме, якога не скончыў праз арышт 24 кастрычніка 1936. Пасля суду высланы на Калыму, адкуль быў прывезены ў чэрвені 1941 на перагляд справы і неўзабаве адпушчаны канвоем праз набліжэнне нямецкага войска. У 1943 годзе з’ехаў у Беласток, праз год — у Берлін, з 1950 году жыў у ЗША. Аўтар раманаў “Раман Корзюк” (1985), “І той дзень надышоў” (1987), зборніка вершаў “Патушаныя зоры” (1992), кнігі ўспамінаў “Масеева кніга” (2007). Перакладаў Гёльдэрліна, Гётэ, Рыльке.

  • 1936

    Расстраляны Федэрыка Гарсія Лорка (гішп. Federico García Lorca, нар. 5 чэрвеня 1898), гішпанскі паэт і драматург, вядомы таксама як музыка і мастак-графік. Цэнтральная фігура “пакалення 27 году”, адзін з самых яскравых і значных дзеячаў гішпанскай культуры XX стагоддзя. На беларускую мову творы Лоркі перакладалі Рыгор Барадулін і Карлас Шэрман.

  • 1937

    Нарадзіўся Аляксандр Вампілаў (руск. Александр Вампилов, памёр 17 жніўня 1972), рускі драматург. Найбольш вядомыя п’есы — “Старэйшы сын” (1968), “Паляванне на качак” (1970), “Мінулым летам у Чулімску” (1972). Памёр заўчасна, утапіўшыся ў возеры Байкал.

  • 1994

    Памёр Роберт Раждзественскі (руск. Роберт Рождественский, сапр. Пяткевіч; нар. 20 чэрвеня 1932), рускі паэт, перакладчык, лаўрэат Дзяржпрэміі СССР (1979). Прадстаўнік “маладой паэзіі” 1950—1960-х, які сваім энергічным, пафасным пісьмом на актуальныя тэмы выступіў паслядоўнікам У. Маякоўскага. Напісаў тэксты мноства папулярных песняў, супрацоўнічаў практычна з усімі эстраднымі кампазітарамі.