№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 23 жніўня

  • 1847

    Памёр Ян Чачот (польск. Jan Czeczot, псеўд. Tłumacz Piosnek wieśniaczych z nad Niemna i Dźwiny; крыпт. Jan Cz…t; Jan Cz…tt; F. Kol; нар. 7 ліпеня 1796), беларуска-польскі паэт, фалькларыст, мовазнавец, сябар Адама Міцкевіча. З 1820 узначаліў Блакітны (літаратурны) аддзел у складзе Таварыства філарэтаў пры Віленскім універсітэце. На працягу 1837—1846 сабраў і выдаў у Вільні 6 фальклорных зборнікаў “Сялянскія песні”, куды ўвайшло каля тысячы песняў у перакладзе на польскую мову і ў арыгінале, уласна беларускія вершы, а таксама прыказкі і прымаўкі, слоўнік беларускай мовы (200 словаў). Амаль кожны з гэтых зборнікаў адкрываўся прадмовамі, у якіх аўтар з сімпатыяй адзначаў асаблівасці беларускага фальклору і мовы. Ян Чачот перакладаў на польскую мову вершы з ангельскай і французскай. Том выбраных твораў Яна Чачота, выдадзены “Беларускім кнігазборам”, у электронным выглядзе можна знайсці тут.

  • 1880

    Нарадзіўся Аляксандр Грын (руск. Александр Грин, сапр. Грынеўскі; памёр 8 ліпеня 1932), рускі празаік (“Пунсовыя ветразі”, “Алые паруса”, 1923), прадстаўнік рамантычнага рэалізму. Сам адносіў сябе да сімвалістаў. Бацька А. Грына Стэфан Грынеўскі быў сасланы ўглыб Расіі пасля ўдзелу ў паўстанні 1863 году. З 1941 кнігі Грына не выдаваліся, а сам Грын быў пасмяротна абвінавачаны ў “буржуазным касмапалітызме”.

  • 1908

    Нарадзіўся Арцюр Адамаў (фр. Arthur Adamov, сапр. Адамян, памёр 15 сакавіка 1970), французскі пісьменнік армянскага паходжання, адзін з выбітных прадстаўнікоў тэатру абсурду. Нарадзіўся ў Кіславодску (Расія). У 1912 годзе сям’я перабралася ў Германію, адтуль у Швейцарыю, а ў 1924 — у Парыж. Бацька пісьменніка прайграў сваю ўласнасць і ў 1933 годзе скончыў жыццё самагубствам. Адамаў зблізіўся з сюррэалістамі, пісаў вершы, выдаваў сюррэалісцкі часопіс “Разрыў”. У 1938 годзе перажыў нервовы зрыў. У 1941 годзе быў арыштаваны за варожыя выказванні ў адрас вішысцкага ўрада і да канца вайны знаходзіўся ў лагеры ў Аржалесе. Пасля вайны ў стане цяжкай дэпрэсіі пачаў пісаць спавядальную прозу і п’есы, якія ставілі найлепшыя рэжысёры Францыі, але драматург вельмі хваравіта ставіўся да поспехаў Бэкета і Іянэска. Перакладаў Гогаля, Рыльке, Бюхнера, Чэхава, Горкага. З сярэдзіны 1960-х пачаў піць, потым ужываць наркотыкі, некалькі разоў лячыўся ў псіхіятрычных клініках. Скончыў жыццё самагубствам, прыняўшы смяротную дозу барбітуратаў.

  • 1912

    Нарадзіўся Нэлсан Радрыгеш (парт. Nelson Rodrigues, памёр 21 снежня 1980), бразільскі празаік і драматург, заснавальнік мадэрнізму ў нацыянальным тэатры. Найбольшым наватарствам для таго часу вызначаецца яго п’еса “Вясельная сукенка” (Vestido de Noiva, першая пастаноўка — 1943), дзеянне якой адбываецца адначасова ў трох планах – у рэальнасці, галюцынацыях і ўспамінах.

  • 1917

    Нарадзіўся Пімен Панчанка (памёр 2 красавіка 1995), Народны паэт Беларусі. Лаўрэат Літаратурнай прэміі імя Янкі Купалы (1959) за “Патрыятычную песню”, Дзяржаўнай прэміі БССР імя Янкі Купалы (1967) за кнігу вершаў “Пры святле маланак”, Дзяржаўнай прэміі СССР (1981) за кнігу вершаў “Где ночует жаворонок” (Масква, 1979). Перакладаў на беларускую мову творы А. Міцкевіча, М. Нагнібеды, Я. Райніса, Ф. Шылера і інш.

  • 1935

    Нарадзіўся Анатоль Перэпадзя (укр. Анатоль Перепадя, памёр 9 чэрвеня 2008), украінскі перакладчык з раманскіх моваў. Лаўрэат многіх перакладчыцкіх прэміяў. Акрамя гэтага, двойчы — прэміі “Сковорода”, якую амбасада Францыі прысуджае за найлепшы пераклад, здзейснены ў межах аднайменнай праграмы, а таксама “Ars Translationis” — за пераклад з партугальскай рамана Ж. Амаду “Вялікая пастка”. Кавалер французскага Ордэна мастацтва і літаратуры Залатых пальмаў. Лаўрэат французска-ўкраінскай прэміі імя М. Зэрава. У перакладах А. Перэпадзі на ўкраінскую выйшлі творы Бальзака, Марыяка, Сэнт-Экзюперы, Камю, Маравіі, Мак’явэлі, Петраркі, Пруста, Мантэня і інш.

  • 1974

    Нарадзіўся Сяргій Жадан (укр. Сергій Жадан), украінскі паэт, празаік, перакладчык. Лаўрэат шматлікіх літаратурных узнагародаў. Вызнаецца за аднаго з самых таленавітых сучасных літаратараў Украіны. Ва Украіне выйшлі зборнікі яго вершаў: “Цытатнік” (1995), “Генерал Юда” (1995), “Пэпсі” (1998), “Балады пра вайну і адбудову” (2001), “Гісторыя культуры пачатку стагоддзя” (2003), “Марадона” (2007) — і прозы: “Біг Мак” (2003), “Дэпэш Мод” (2004), Anarchy in the UKR (2005), “Гімн дэмакратычнай моладзі” (2006).

  • 1978

    Памёр Анатоль Астрэйка (сапр. Акім Астрэйка, нар. 24 ліпеня 1911), беларускі пісьменнік, аўтар некалькіх паэтычных зборнікаў і паэмы для дзяцей “Прыгоды дзеда Міхеда” (1956), тэкстаў многіх беларускіх песняў (“Нёман”, “Песня пра Заслонава”, “Шаўковыя травы” і інш.).