№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 13 верасня

  • 1592

    Памёр Мішэль дэ Мантэнь (фр. Michel de Montaigne, нар. 28 лютага 1533), французскі пісьменнік і філосаф эпохі Адраджэння, аўтар “Доследаў” (Essais). Настаўнік Мантэня, немец, абсалютна не валодаў французскай мовай і размаўляў з будучым пісьменнікам на лаціне: бацька Мантэня хацеў, каб сын атрымаў ліберальна-гуманістычную адукацыю. Мантэнь лічыцца заснавальнікам жанру эсэ.

  • 1859

    Памёр Фадзей Булгарын (пры нараджэнні Ян Тадэвуш Булгарын, польск. Jan Tadeusz Bułharyn, нар. 5 ліпеня 1789), рускі пісьменнік, журналіст, крытык, “герой” эпіграмаў Пушкіна, Вяземскага, Баратыскага, Лермантава, Някрасава і іншых. Лічыцца пачынальнікам авантурнага раману, фантастычнага раману, фельетону, выдавец першага ў Расіі тэатральнага альманаха. Польскі літаратар Осіп Пшэцлаўскі, які добра ведаў Булгарына, лічыў яго беларусам. Імя Тадэвуш Булгарын атрымаў у гонар Тадэвуша Касцюшкі.

  • 1876

    Нарадзіўся Шэрвуд Андэрсан (анг. Sherwood Anderson, памёр 8 сакавіка 1941), амерыканскі пісьменнік. Творчасць Андэрсана стала ўзорам для Фолкнэра, Томаса Вулфа, Хэмінгуэя, Стэйнбека, Рэя Брэдберы. Пры гэтым Хэмінгуэю належыць пародыя на Андэрсэна — аповесць “Вясеннія воды” (1926), якая абазначыла творчы разрыў паміж пісьменнікамі.

  • 1893

    Нарадзіўся Андрэй Мрый (сапр. Шашалевіч; памёр 8 кастрычніка 1943), беларускі пісьменнік і журналіст. У 1929 г. напісаў сатырычны раман “Запіскі Самсона Самасуя”, які быў абвешчаны “злосным пасквілем на савецкую рэчаіснасць” (цалкам апублікаваны ў 1988: Полымя, №1; экранізаваны ў 1990: “Пратарчака жыцця, або Запіскі Самсона Самасуя”). 21 лютага 1934 быў арыштаваны ў Мінску. Асуджаны “тройкай” НКУС 26 сакавіка 1934 як “член антысавецкай контррэвалюцыйнай арганізацыі і падазраваны ў шпіянажы” на 5 гадоў ППК і этапаваны ў Карагандзінскі ППЛ. У пачатку 1938 прыехаў у Мурманск, настаўнічаў у адной з сярэдніх школ. Зноў арыштаваны 2 чэрвеня 1940. Падчас арышту ўсё створанае ў высылцы (раман “Жывы дом”, аповесці, апавяданні) было канфіскаванае. 13 жніўня 1940 асуджаны асаблівай нарадай НКУС СССР на 5 гадоў пазбаўлення волі. Этапаваны ў Усць-Вымскі канцлагер НКУС Комі АССР. 1 сакавіка 1943 медыцынскай камісіяй прызнаны інвалідам, 23 верасня 1943 вызвалены і адпраўлены паміраць дамоў. Паводле некаторых звестак, забіты рэцыдывістамі ў цягніку. Рэабілітаваны 15 студзеня 1957.

  • 1894

    Нарадзіўся Юльян Тувім (польск. Julian Tuwim, памёр 27 снежня 1953), польскі паэт і перакладчык. Вялікі ўплыў на аўтара зрабілі такія паэты, як Л. Стаф, Ў. Ўітмэн і А. Рэмбо. У яго паэзіі часта выкарыстоўвалася гутарковая мова. Паэма “Bal w Operze” (пераклаў на беларускую В. Сёмуха), што сатырычна выяўляла польскі ўрад, была ў свой час забароненая цэнзурай. Юльян Тувім — адзін з заснавальнікаў эксперыментальнай літаратурнай групы “Скамандр” (1919). Таксама вядомы сваімі дзіцячымі вершамі.

  • 1894

    Нарадзіўся Джон Бойнтан Прыстлі (анг. John Boynton Priestley, памёр 14 жніўня 1984), ангельскі раманіст, драматург, эсэіст і тэатральны рэжысёр. Вывучаў ангельскую літаратуру ў Кембрыджы. Вядомасць Прыстлі прынёс раман “Добрыя сябры” (The good companions, 1929) пра прыгоды трупы вандроўных артыстаў. Прыстлі — адзін з самых папулярных драматургаў Вялікабрытаніі.

  • 1916

    Нарадзіўся Руал Дал (анг. Roald Dahl, памёр 23 лістапада 1990), валійскі англамоўны пісьменнік, аўтар раманаў, казак, навелаў. Майстар парадаксальнага апавядання. Адна з яго вядомых кніг “Чарлі і шакаладная фабрыка” паслужыла сцэнарам для фільма “Вілі Вонка і шакаладная фабрыка” 1971 году і аднайменнага фільма 2005 году. На беларускую мову апавяданні пісьменніка перакладала Анка Упала.

  • 1939

    Памёр Улаў Дуун (нарв. Olav Duun, нар. 21 лістапада 1876), адзін з найбуйнейшых нарвежскіх пісьменнікаў ХХ стагоддзя. Пісаў на нюнорску. Аўтар псіхалагічных раманаў “Мар’яна” (1908), “Трое сяброў” (1914), “Харальд” (1915), “Чыстае сумленне” (1916), шасцітомнага цыклу “Жыхары Ювіка” (1918—1923).