№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Марк Валерый Марцыял

Няма куды праўдзівей

Выбраныя эпіграмы

Пераклад з лацінскай Антон Францішак Брыль

І.27

 

Я цябе ўчора ўвечары, Працыле,

З дзесяць выпіўшы келіхаў, напэўна,

Клікаў заўтра ж са мною адабедаць.

Ты ж падумаў, што ўмоўленая справа,

Ды й запомніў мае п'яныя словы —

Вось дзе прыклад мы бачым небяспечны:

Не люблю памятýшчых на папойках.

_________________________________________________

 

Форма: фалекаў гендэкасілаб.

 

Апошні радок — грэцкая прыказка.

 

 

I.32

 

Вельмі цябе не люблю, Сабідый; не знаю, завошта.

Знаю дакладна адно: вельмі цябе не люблю.

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш.

 

 

І.43

 

Шэсцьдзесят нас на абед паклікаў ты ўчора, Манцыне,

Ды частаваў нас адным ты адзінюткім дзіком.

Ні вінаграду не даў, сабранага з восеньскіх лозаў,

Ні саладзейшых за мёд яблыкаў нам не паднёс.

Грушаў там не было, падвешаных да жаўтазелю,

Колерам ружы не ззяў там карфагенскі гранат,

І не прыслалі сыроў сялянскія землі Сасіны,

Ані гаршчок не ўдзяліў добрых піцэнскіх аліў.

Толькі што дзік! Ды і той недарослы — такога рукамі

Голымі здолеў бы ўраз карлік нямоглы забіць.

Болей нічога; глядзець заставалася нам, ды і толькі —

Можна і ў цырку дзіка есці вачамі не горш.

Хай табе болей на стол аніколі дзікоў не трапляе —

Трап лепей сам на ікол, як Харыдэм, да дзіка.

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш. У восьмым радку — рыфма ў пентаметры. Такое ўпрыгожанне пентаметрычнага радка (рознай сілы сугуччы ў заканчэннях двух паўрадкоўяў) дужа пашырылася яшчэ ў часы Аўгуста, калі пісалі Авідый і Праперцый. Нярэдка гэтым прыёмам карыстаецца і Марцыял.

 

…як Харыдэм, да дзіка — вельмі праўдападобна, што гэты радок адсылае да сучаснай Марцыялу і з нейкіх прычынаў памятнай гібелі чалавека на арэне; пажаданне ў такім разе гучыць мацней, чым можа здацца на першы погляд.

 

 

IV.71

 

Доўга між рымскіх дзяўчат шукаў я, Сафронію Руфе,

Хто з іх адказвае "не". Тут не адказваюць "не".

Быццам адмовіцца — грэх, ці няслава, ці супраць закону

Ў нашай цяпер старане — тут не адказваюць "не".

То і цнатлівак няма? Ды тысячы. Як гэта? Проста:

Панна хаця й не дае, "не" не пачуць ад яе.

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш з асабліва выразным выкарыстаннем рыфмы ў пентаметрах.

 

 

IV.81

 

Фабýла, прачытаўшы злосны мой вершык

Аб тым, што адмаўляць не ўмеюць тут панны,

Адмовіла ўжо раз, пасля другі, трэці

На просьбы закаханыя. Чакай, досыць!

Адмовы я хацеў не наадрэз, простай!

_________________________________________________

 

Форма: халіямб.

 

 

VII.3

 

Пантыліяне, чаму не дару я сваіх табе кніжак?

Каб не дарыў мне і ты, Пантыліяне, сваіх.

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш.

 

 

VIII.69

 

Толькі даўнім ты дзівішся, Вацэра,

Толькі мёртвым паэтам славу ўзносіш.

Ты, Вацэра, даруй, але не згодны,

Каб табе спадабацца, паміраць я.

_________________________________________________

 

Форма: фалекаў гендэкасілаб.

 

 

VIII.76

 

"Праўду, Марку, скажы мне толькі праўду!

Праўду слухаць мацней за ўсё люблю я!"

Так мяне, прачытаўшы ўласных вершаў

Ці прамовіўшы новую прамову,

Просіш-моліш ты, Галіку, заўсёды.

Ці ж магу на мальбы твае не зважыць?

Слухай праўду, няма куды праўдзівей:

Праўду чуць ані кроплі ты не прагнеш.

_________________________________________________

 

Форма: фалекаў гендэкасілаб.

 

 

IX.10

 

Хочаш ты, Паўла, пайсці за Прыска? Гляджу, не дурная.

Прыск адмаўляецца браць? Бачу, і ён не дурны.

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш.

 

 

IX.15

 

Сем пахаваўшы мужоў, на грабніцах нягодная Хлоя

Піша: зрабіла, маўляў, Хлоя. Куды ўжо ясней?

_________________________________________________

 

Форма: элегічны двуверш.

 

 

IX.19

 

Трыста вершаў, Сабэле, склаў ты лазням

Хлебасольнага Понтыка. Сабэле!

Не памыцца ты марыш — паабедаць.

_________________________________________________

 

Форма: фалекаў гендэкасілаб.

 

 

XI.63

 

Ты за мной, Філамузе, ў лазні сочыш

Ды пытаешся, што вакол мяне там

Хлопцы робяць ялдастыя такія.

Адкажу табе шчыра і няхітра:

Пруць у дупу цікаўных, Філамузе!

_________________________________________________

 

Форма: фалекаў гендэкасілаб.

 

пераклад з лацінскай — Антон Францішак Брыль

 

© Антон Францішак Брыль, пераклад, каментар, 2012

Пераклад з лацінскай – Антон Францішак Брыль © 2013

Чытайце таксама

Мікола Куліш

Мікола Куліш

Украінскі драматург, журналіст, педагог, грамадскі дзеяч, рэжысёр

Руноскэ Акутагава

Руноскэ Акутагава

Японскі паэт, празаік, эсэіст эпохі Тайсё, класік новай японскай літаратуры

Тэадор Крамер

Тэадор Крамер

Аўстрыйскі паэт. Існуе прэмія яго імені

Эдрыен Рыч

Эдрыен Рыч

Амерыканская паэтка, эсэістка, феміністка і грамадская дзяячка.

3517