Сапраўдны сябар
(सच्चामित्र)
У адным лесе пад шатамі баньянавага дрэва жылі крумкач і алень. Былі яны вернымі сябрамі: удзень вандравалі лесам, здабываючы пражытак, а ўвечары, вярнуўшыся пад ахову баньянавага дрэва, доўга-доўга вялі прыязныя размовы.
А непадалёк жыў шакал. Быў ён вельмі злы і хітры, таму сяброў зусім не меў. І, відаць, таму яму вельмі не падабалася сяброўства крумкача і аленя.
І пачаў шакал думаць: “Як бы мне паласавацца гэтымі сябрамі?”
Думаў ён, думаў і прыдумаў. Перш-наперш ён пачаў патроху заводзіць сяброўства з аленем. І вось ужо алень стаў лічыць яго добрым сябрам. Дарэмна папярэджваў крумкач, што шакал хітры, і сябраваць з ім вельмі небяспечна, — не слухаў яго алень і працягваў сябраваць з шакалам.
Аднойчы шакал сказаў аленю:
— Мой дарагі дружа, я ведаю адно поле тут непадалёк, хадзем са мной, і ты зможаш удосталь наесціся салодкага рысу!
Паверыў алень ілжывай гаворцы шакала і пайшоў з ім на рысавае поле. Не ведаў ён, што селянін расклаў там вялікую сетку.
— Ідзі, сябра, скачы проста ў поле і еш колькі пажадаеш!
Скокнуў алень у поле і трапіў акурат у сетку. Злосна засмяяўся шакал:
— Ах, як шкада, што ў мяне сёння посны дзень! Сёння я не магу есці мяса.
І шакал уцёк. Ён разважыў: “Заўтра раніцай на поле прыйдзе селянін, убачыць у сетцы аленя і, вядома ж, заб'е яго, каб паласавацца мясам. Ну а мне застануцца костачкі!”
Увечары да баньянавага дрэва вярнуўся крумкач. Не ўбачыўшы там аленя, ён адразу зразумеў: “Ой-ой, шакал, напэўна, усё ж падмануў майго сябра!”
Падаўся крумкач на пошукі аленя і неўзабаве знайшоў бедака на рысавым полі. Убачыўшы сябра, алень пачаў плакаць і расказаў, як хітры шакал яго падмануў. Крумкач супакоіў яго:
— Не хвалюйся, я цябе вызвалю. Калі заўтра раніцай убачыш селяніна, замры і не варушыся. А калі я пачну крычаць, хуценька падымайся і ўцякай.
Назаўтра на поле прыйшоў селянін. Ох і ўзрадаваўся ён, калі ўбачыў, хто трапіў у яго сетку! Падышоўшы бліжэй, ён падумаў, што алень, напэўна, памёр, бо ляжыць зусім нерухома. Селянін развязаў сетку, каб аднесці аленя дадому. Тут і шакал апынуўся паблізу, чакаючы свайго часу, каб паласавацца косткамі.
Раптам пачуліся гучныя крыкі крумкача. Алень ускочыў і колькі было змогі кінуўся наўцёкі. Селянін падняў камень і хацеў кінуць у аленя, але патрапіў якраз у шакала. Алень уцёк, а шакал тут і аддаў канцы.
Вось так: сапраўдны сябар заўсёды з бяды выбаўляе, а махляра дрэнны канец чакае.
Прайграўшы, выйграў
(हारकीजित)
За ваколіцай адной маленькай вёсачкі жыў чалавек, якога звалі Святы Бхарці. І быў у яго выдатны конь на імя Султан. Вельмі любіў Святы Бхарці свайго каня.
А ў джунглях, якраз за вёскай, хаваўся ад людзей злы і хітры разбойнік Кхараг Сінх. Пачуў ён пра дзівоснага каня, і захацелася яму самому ўбачыць гэты цуд. І прыйшоў ён аднаго дня да Святога Бхарці. Павітаў яго старац і гаворыць:
— Кажы, навошта ты прыйшоў да мяне.
— Пачуў я пра твайго дзівоснага каня, — адказаў Кхараг Сінх, — і вельмі захацелася мне хаця б адным вокам яго ўбачыць.
— Добра, я пакажу яго табе, — сказаў стары.
Пайшлі яны ў стайню. Як убачыў Кхараг Сінгх каня, так і не змог адарваць ад яго позірку. Ён падумаў: “Такім добрым канём павінен валодаць я, а не гэты стары!”
І пачаў ён прыдумляць, як адабраць каня ў Святога Бхарці.
Праз колькі дзён Святы Бхарці сеў на свайго Султана і выправіўся на прагулку. Раптам ён пачуў чыйсьці голас:
— О, добры святы чалавек! Прашу, не абыдзі мяне сваёй увагай!
Святы Бхарці спыніў каня і ўбачыў, што пад дрэвам сядзіць хворы.
— Што з табой здарылася, добры чалавек? — запытаў ён.
— О, святы старац, я вельмі хворы і не магу ісці сам. Ці не давязеш ты мяне да маёй вёскі тут непадалёк?
Злез старац з каня, пасадзіў на яго хворага, узяў каня за аброць і ціха-ціха павёў да суседняй вёскі. Раптам ён адчуў, што хтосьці стукнуў яго па спіне, і аброць выпала з рук. Тут хворы сеў на каня як след, узяў аброць і паскакаў прэч. Цяпер Святы Бхарці пазнаў яго. Гэта быў той самы чалавек, які так хацеў убачыць Султана. Так, гэта быў Кхараг Сінх.
— Спыніся, Кхараг Сінх! — закрычаў Святы Бхарці.
Кхараг Сінх спыніўся і сказаў:
— Стары, я не аддам табе каня.
Ён думаў, што старац будзе патрабаваць вярнуць каня, але Святы Бхарці сказаў:
— Добра, можаш не аддаваць, але прашу: ніколі нікому не кажы пра гэты выпадак.
Здзівіўся Кхараг Сінх:
— Чаму ж? — спытаў ён, — чаго ты баішся?
— Бо калі людзі даведаюцца, што ты ашукаў мяне, яны ніколі не дапамогуць ніводнаму няшчаснаму.
Сказаўшы гэта, Святы Бхарці пайшоў прэч.
Задумаўся Кхараг Сінх: “Які вялікі чалавек гэты старац! Хвалюецца толькі пра тое, каб людзі не перасталі верыць хворым і няшчасным!”
Уночы Кхараг Сінх прабраўся ў стайню Святога Бхарці, прывязаў каня да слупа і пайшоў прэч.
Раніцай Святы Бхарці, убачыўшы каня, які спакойна стаяў на прывязі, вельмі ўзрадаваўся:
