№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Ян Якаб Слаўэрхоф

Наўкол — марскі прастор...

Вершы

Пераклад з нідэрландскай Ганна Янкута

 

Нявольнікі

(De Dwangarbeiders)

Кітайцы-кулі ў гаванях да скону
Яднаюць з рытмам стогны ля вады,
І грузяць ад Шанхаю да Кантону
Тавары Паднябеснай на суды.

Адданыя зададзенаму кроку,
Пад вечны рытм нясуць па трапах кладзь,
Бывае, што глядзяць на боль звысоку —
Здаецца, нават плечы не смыляць.

Дамы для кулі — ліхтэры і джонкі,
Дзе вабіць непрытомнасцю ляжак.
Паэты ж рэдка выглядаюць вонкі
З гарбатняў — ім без рытму аніяк.

“Уславім ладу вышняга бясспрэчнасць!
Усё пад небам вартае пахвал”.
Ды не, мы бачым побач супярэчнасць.
Гарбатня — тут. Крыху вышэй — прычал.

“Праводзяць кулі ноч у снах трывожных.
Ці можа супакоіцца паэт?”
Не: як пятля — пракляцце для астрожных,
Так для паэтаў — літасцівы свет.

І хтосьці ўбачыць з глыбіні сусвету:
Іх лёс — заўжды дзяліць адну журбу.
Выносіць словы з цішыні — паэту,
Выносіць грузы з карабля — рабу.

У рытме іх адзіная надзея
Не паддавацца болю і бядзе:
Паэт, яго згубіўшы, звар’яцее,
А раб, яго згубіўшы, упадзе.

Прыходзіць час — здымаюць кулі ношы,
Чакае іх абед і цішыня.
Няма ў паэта гэтае раскошы,
Сваю пакуту ён цярпіць штодня.

Яму жыццём пастаўленая ўмова,
Каб, як вар’ят, ён быў усім чужы
І каб з маўчання нёс за словам слова
У вечным рытме верша — да мяжы.

Канец

(Het Einde)

Калісь я чорнай жыў тугой,
Яна — як след ад ран,
І дыхаў думкай я такой:
Вярнуць здалее мне спакой
Далёкі акіян.

І вось ад берагу адплыў,
Наўкол — марскі прастор адно,
Алены болей не відно
І цень Да Кунья знік даўно,
Ды цягне зноў, нібы прыліў

Зямля, прытулак цёмны мой.
Я ўведаў, што спакой — падман:
Не суша і не акіян,
А дошкі след, што з’еў туман
Ці змыў прыбой.

Від на Макао з вяршыні гары

(Uitzicht op Macao van Monte af)

Гару пакінуў ранак без убору —
Вяршыню агаліў расталы змрок.
Вунь канакрад чакае прыгавору,
Вунь сохне джонка ад яго за крок.

Пяску нанесла хвалямі на ўзморак,
Але суды ўваходзяць лёгка ў док.
А што ў завулках? Горай за паморак
Катуе голад ціхі гарадок.

Штодня ў жыццё прыходзяць немаўляты,
Вяртаюцца штодня старыя ў прах,
Сплываюць джонкі і імчаць дахаты,
Вітае пушка ноч па вечарах.

Усё як і калісьці: схіл пакаты,
Заходы, джонкі, стрэлы і раскаты.
Неспасцігальны лёс прарочыць страты...
Я крок свой чую рэхам у гарах.

Камоэнш

(Camoës)

Ён, аўтар “Лузіяд”, хацеў бадзяцца,
Хацеў быць вольным, кратам насупор,
Ды лёс яго — як катаржная праца
І дар нябёс: пражыць свой мужны твор.

Ён, вязень і ўцякач, стаў забывацца,
Што здрадлівая слава з даўніх пор,
Што муза не ратуе нас, паяцаў, —
І ад чумы, знясілены, памёр.

Нам, лёс асуджаным змагаць упарта,
Заўсёды помніць гэты прыклад варта,
Бо ператворыць гора мару ў пыл.

Бо так заўжды было, і ёсць, і будзе,
Калі з жыццём з апошніх б’ешся сіл,
Пакуль крывёй твае сплываюць грудзі.

Прадказанне

(De voorteekenen)

Люляе белых зімародкаў
Вада ля зялёных галінаў,
І яна крычыць мне пра гэта
Чароўным голасам: “Яны — прыкмета
Удачы!”
А я далей за яе бачу,
Як ляціць з далечыні, што смугою адзета,
Чорная птушка горных далінаў.


пераклад з нідэрландскай — Ганна Янкута

Пераклад з нідэрландскай – Ганна Янкута © 2009

Чытайце таксама

Ціт Макцый Плаўт

Ціт Макцый Плаўт

Значных рымскіх камедыёграфаў, першы рымскі аўтар, ад якога захаваліся цэлыя творы

Алег Коцараў

Алег Коцараў

Украінскі паэт, празаік, журналіст

Леапольд Стаф

Леапольд Стаф

Вядомы польскі паэт-мадэрніст, драматург, перакладчык

Марыя Канапніцкая

Марыя Канапніцкая

Польская паэтка, празаік, літаратурны крытык, публіцыст і перакладчыца

1813