№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Райнэр Марыя Рыльке

Нямецкамоўная паэзія ад Васіля Сёмухі

Пераклад з нямецкай Васіль Сёмуха

Рыхард Дэмэль

(Richard Dehmel)

Спатканне

(Ein Stelldichein)

Так і тады было. Маўкліва
ваколле ў змроку крыла мгла,
над дахам мілажальным саду
бялёсая смуга плыла
ад бэзавага чаду, моўчкі
яна руку маю ўзяла,
шчаслівая.

Пах быў з магілаў... Не мая віна!..
О, бледнае святло, што з тлення цьміцца,
не стой у белым саване, як дух,
патухні, прывід-немарасць нябыльца!
Чаго глядзіш так боскімі вачмі?
Не я зламаў яе – сама! Чаго ж мне біцца
у сутаргах чужой бяды...

Зямля пашэрхла ў змроку шэрай чмуты:
клубяцца вербы ў мгле, як шызы дым,
налегла неба на зямлю, ярмом пакуты
абвісла лісце на галлі густым,
як выпіўшы смяротнае атруты;
аціхла і яна у свеце нематы.
Падай руку мне, смерць...

Рудальф Блюмнэр

(Rudolf Blümner)

Анго Ляйна

(Ango Laina)

Ойяіляэля оіа ззізіялю
энзудзіё трэза зудзіё мішнумі
я лён штуац
брор ш’ят
ойяцо цуігулю
уа зэза мазуоцюлю
уа зэза фаш’ятоторо
оі зэнгу гадзэандоля
оіандо зэнгу
зэнгуандоля
оі зэнгу
гадзэ
iіна
леіоля
кбао
загор
кадо*

* Тлустым шрыфтам пазначаны націскныя галосныя (заўв. перакладчыка).

У піяніста не страляйце, сыграў, як мог; з нямецкай дада-мовы на паляшуцка-ліцвінскую дуду аранжыраваў Васіль Сёмуха.

Райнэр Марыя Рыльке

(Reiner Maria Rilke)

Спеў жанчын паэту

(Gesang der Frauen an den Dichter)

Глядзi: усё адкрыта ў нас; даброць
i шчырасць – яўнасць нашага аблiчча.
А ўсё жывёльнае: кроў, поцьма, плоць –
з душой зраслося нашай, яно клiча

цябе, паэт, не на духоўны баль.
Ты нас бярэш, як вобраз пекнаты,
без ценю пожадзi, праз мiлажаль.
Таму здаецца нам, што ты – не ты,

каго мы клiчам. I няўжо ж не той,
хто сутнасць нашу лепей апяе?
А ў кiм яшчэ мы больш былi б сабой?

Бо мы ж бясконцасць, мiмацечнасць мы,
а ты наш голас, каб нам чуць яе,
ты рупар наш; дык будзь жа над людзьмi.

Смерць паэта

(Der Tod des Dichters)

Ляжаў прыўзняты на падушках ён.
I бледны твар на беласцi сурвэты,
i свет, адсечаны ад помыслаў паэты,
i ўсё, што ведаў ён пра сутнасць свету,
патухлi ў абыякавасцi дзён.

Хто знаў яго, не ўгледзеў аднаго:
наколькi з Гэтым быў ён нераз’емны,
бо Гэта – глыбiня i свет праменны,
вада, святло – быў iсны твар яго.

Яшчэ жыў свет у iм, яшчэ ў прыроду
панада еднасцi яго вяла.
А маска мёртвая ужо была,
як свежы зрэз даспеленага плоду,
пяшчотная – апошнi мiг жыла.

Iспанская танцорка

(Spanische Tänzerin)

Распырскаецца iскрамi, перш чым
агнём успыхне, бы ў руцэ запалка,
акруглы танец, вiхрам летучы,
красае зырка, – церпнуць гледачы,
калi ўся зоймецца iмклiва, палка.

I раптам ярка – ўся агонь i жар.

Гараць адразу валасы i твар,
у вогнiшча ляцiць сукенка, ўбор,
ажно трашчыць ахвярнiцкi касцёр,
i ўся яна ў агнi, ўся палымнее,
i толькi рукi з полымя, як змеi...

Тады: нiбы ў агнi ёй цесна, ўраз
яго страсае пад тугi абцас –
уладна, велiчна, ў нямой пагардзе.
А полымя бушуе ў грозным гарце,
шугае ўгору языкi свае.

Ды ў пераможным рытме звонка, шпарка,
вiтаючы усмешкай, такты б'е
i ножкай топча шал агню iспанка.

 

пераклад з нямецкай – Васіль Сёмуха

 

Пераклад з нямецкай – Васіль Сёмуха © 2009

Чытайце таксама

Багдан-Ігар Антоныч

Багдан-Ігар Антоныч

Украінскі паэт, празаік, перакладчык, літаратуразнаўца, “закаханы ў жыццё паганец”

Ўолт Ўітмэн

Ўолт Ўітмэн

Амерыканскі паэт, эсэіст і журналіст.

Яна Бэнява

Яна Бэнява

Славацкая паэтка і аўтарка прозы. Жыве ў Браціславе

Яўгенія Пфляўмбаум

Яўгенія Пфляўмбаум

Беларуская паэтка

1942