№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Сяргій Жадан

Каханне й пяшчота (Любов і ніжність)

Апавяданне

Пераклад з украінскай Алег Жлутка


Ты заўсёды робіш выбар паміж тым, што табе падабаецца, і тым, што табе патрэбна... Зоркамі рок-н-ролу кіруе сэкс, пасажырамі метрапалітэна — каханне й пяшчота. Нядаўна ў мяне была размова з дзвюма разумнымі, прыгожымі, рэалізаванымі жанчынамі. Загаварылі пра каханне. Я трымаўся класікі, маўляў, “и море и Гомер всё движимо любовью”.


Яны ж, аднак, выказалі неспадзяваны для мяне скепсіс, сцвярджалі, што сёння ўсё далёка не так і што нашае ўспрыманне свету “движимо” каханнем хіба ў апошнюю чаргу. А кіруюць намі пераважна патрэбы нашмат менш паэтычныя — улада, грошы, кар'ера. І няма ад гэтага ратавання.


Я паспрабаваў запярэчыць.


— Ну пачакайце, — гаварыў. — Вось вы кажаце, кар'ера. Па-вашаму, для чаго сучасны чалавек робіць кар'еру? Ясна, для кахання.


— Ды ладна! — не пагаджаліся яны. — Кар'еру ён робіць для таго, каб купіць мерсэдэс.


— Ну добра, — адступаў я. — Але ж мерсэдэс яму патрэбны дакладна для кахання.


— А мерсэдэс яму патрэбны для кар'еры! — дабівалі яны мяне.


— Ну добра, — адступаў я яшчэ далей. — Магчыма, я сапраўды крыху ідэалізую нашых сучаснікаў. Магчыма, сапраўды выдаю жаданае за сапраўднае. Зрэшты, мне падабаецца іх ідэалізаваць. Хай гэта нават пярэчыць суворай рэчаіснасці.


З тым і разышліся. А я прыгадаў такое.


Быў у мяне прыяцель — надта неабавязковы, каб скончыць інстытут, і дастаткова вясёлы, каб неяк маркоціцца з гэтай нагоды. Свой першы рок-гурт ён сабраў яшчэ ў старэйшых класах. У інстытуце супрацоўнічаў з рознымі складамі, а пасля таго як яго канчаткова выгналі з аўдыторый, вырашыў узяцца за справу сур'ёзна.


Ён сабе думаў недзе так: зоркі рок-н-ролу маюць адну вялікую перавагу над усімі іншымі, а менавіта шчодры й некантраляваны сэкс. Сэкс кіруе ўсімі намі, ён робіць нашыя вочы сінімі ад жадання ды стомленымі ад нерэалізаванасці.


Ён дадае рэзкасці нашым рухам і ўпэўненасці — нашым галасам. Ён ператварае нас з недасведчаных пацаноў у каралёў панку, ён дорыць нам пачуцце палёту й забыццё падзення, ён варты таго, каб навучыцца рыфмаваць. Гэтым я й займуся, падумаў ён і пачаў збіраць чарговы склад.


Яны гралі даволі часта. Прыбытку гэта не прыносіла. Больш за тое — асабіста я здзівіўся б, калі б гэта прыносіла прыбытак.


Затое паступова, ад канцэрта да канцэрта, ад сезона да сезона, да іх хадзілі хай нешматлікія, але ўсё ж дастаткова кранутыя прыхільніцы, прысутнасць якіх на канцэртах апраўдвала сам факт іх правядзення. Ён ім падабаўся. Яны яму таксама.


Мабыць, на гэтым і трымаецца незалежная музыка, калі я ўсё слушна разумею. Колькасць прыхільніц нават пачала паступова ўзрастаць.


Мяне гэта дзівіла, але і цешыла: як здорава, думаў я сабе, нарэшце ён навучыўся спалучаць прыемнае з карысным, то бок зносіны з цікавымі людзьмі і сэкс з цікавымі людзьмі. Удалы пачатак трывалай кар'еры, думаў я сабе.


Аднак усё скончылася іначай. На якімсьці этапе бясконцага плавання паміж харкаўскімі клубамі ён раптам пазнаёміўся з ёй. Ёй катэгарычна не падабалася яго музыка, яго прычоска і выраз ягонага твару. На тым яны й сышліся.


Нейкі час ён спрабаваў зацягнуць яе ў ложак, потым проста хацеў растлумачыць сэнс тэкстаў, якія спявае, потым пастрыгся, потым завязаў з шоў-бізнэсам.


Прадаў гітару, вярнуў пазыкі ўладальнікам клубаў, распусціў калектыў і пераехаў да яе. Улетку яны выязджалі на роварах за горад. Узімку, калі было халодна, ён праводзіў яе метрапалітэнам на працу, вяртаўся дамоў і займаўся хатняй гаспадаркай.


Многія дзівіліся, як так. Многія гаварылі: трэба ж — не вытрымаў, зламаўся. У яго ўсё магло атрымацца, у яго складалася кар'ера. Яму толькі трошкі не пашчасціла. Яму проста не хапіла цярпення, вось і ўсё, гаварылі многія. Але не я.


Я ведаў, у чым рэч, я яго разумеў. Усё проста: абіраючы сваю дарогу, ты разам з тым адмаўляешся ад усяго, што на гэтай дарозе не можа трапіцца ў прынцыпе. Ты заўсёды робіш выбар паміж тым, што табе падабаецца, і тым, што табе патрэбна.


Найлепей, вядома, каб гэты выбар нічога ў тваім жыцці не змяняў. Але так амаль ніколі не бывае. Зоркамі рок-н-ролу кіруе сэкс, пасажырамі метрапалітэна — каханне й пяшчота.

Пераклад з украінскай – Алег Жлутка © 2013

Чытайце таксама

Эльфрыдэ Елінэк

Эльфрыдэ Елінэк

Аўстрыйская пісьменніца, паэтка, эсэістка, драматург, літаратурны крытык. Лаўрэатка Нобелеўскай прэміі па літаратуры (2004).

Фэрнанду Пэсоа

Фэрнанду Пэсоа

Cамы знакаміты партугальскі паэт XX стагоддзя

Айн Рэнд

Айн Рэнд

Амерыканская пісьменніца і філосаф, стваральніца філасофскага кірунку "аб'ектывізм"

Тадэвуш Бароўскі

Тадэвуш Бароўскі

Польскі паэт, адзін з самых уплывовых празаікаў паваеннага часу

1249