Калі я быў маленькі, я вельмі не любіў манную кашу. Я так яе ненавідзеў, што яна снілася мне начамі. Яна напаўзала на мяне, як велічэзная дзюна, булькатала і пускала бурбалкі, запаўзала пад коўдру, каб забрацца ў рот. І я з перапуду не вытрымліваў і сікаўся пад сябе. Тады каша расцякалася і знікала, а я быў вымушаны ляжаць у мокрым ложку, і мне снілася, нібыта я зваліўся ў дзежку з квашанымі агуркамі, а маленькі чорны карлік б’е мяне па галаве, каб я раптам не выплыў.
Калі мяне кармілі кашай, то прыдумвалі розныя жахі.
– Еш кашу! – загадваў татуля, – бо як не з’ясі, прыйдзе страшны карлік Сульфуль і скруціць табе галаву. І давядзецца табе хадзіць задам наперад. Уяўляеш, як смешна будзе?
Але я не смяяўся. Я горка плакаў.
У мамы быў іншы падыход.
– Еш кашу. Хто не есць маннай кашы, у таго павыпадаюць усе зубы, а потым адваляцца вушы і нос. А за імі паадсыхаюць рукі і ногі. Да каго ты тады будзеш падобны, га?
Такая перспектыва не абяцала нічога добрага, таму я горка плакаў і еў кашу. А тым часам усё новыя жахі сыпаліся на маю бедную галоўку.
– Калі не з’ясі кашы, дзядуля памрэ. Бачыш, ён ужо ледзьве ходзіць.
Я еў кашу і з радасцю пераконваўся, што дзядулева здароўе паляпшаецца.
Толькі аднаго разу ім не ўдалося мяне купіць. Было гэта, калі мне сказалі, што калі я не з’ем кашы, памрэ цёця Геля. Цёця Геля, маміна сястра, часцяком гасцявала ў нас па некалькі дзён, і я з першага ж позірку прасякнуўся да яе такімі ж пачуццямі, як і да кашы. Больш за ўсё мяне раздражняла тое, што яна пастаянна сядзела ў клазеце. Прынамсі, калі ў мяне ўзнікала пякучая патрэба зазірнуць туды, яна ўжо сядзела там і безнадзейна стагнала, хіба што ад жалю, што расстаецца са сваімі ўлюбёнымі клёцкамі.
Наш драўляны клазет знаходзіўся ў канцы агарода, сярод густой крапівы. Я стаяў і цярпліва чакаў, перамінаўся з нагі на нагу, пакуль нарэшце не чулася, як трашчаць яе бязмежныя вечназялёныя рэйтузы, якія яна не без высілку нацягвала на свой бязмежны ж жывот. Тады ўжо я падыходзіў бліжэй да дзвярэй, але ў той момант, калі яны расчыняліся, я не вытрымліваў, усё цякло па нагах, а цёця Геля са шчаслівай усмешкай выплывала з клазета, нібы каралеўна з дыяментавай карэты. Я з зайздрасцю глядзеў на яе шчаслівы твар, потым – на мокрыя штаны і панура цягнуўся дадому, мяркуючы па дарозе, куды б схаваць татулеў пас.
Дык вось, калі я пачуў, што такім простым спосабам можна зжыць цёцю Гелю са свету, я наадрэз адмовіўся есці кашу. Я не еў яе цэлых тры дні. Дарма што цёця Геля, якую падгаварыла мама, ляжала ў ложку і так жаласна стагнала, нібы яе збіраліся пасадзіць на кол.
Усе жахі, якія мне скормлівалі разам з кашай, не прайшлі дарма. Я адчуў, што ў мяне разгулялася буйная фантазія. Стрымаць яе я не мог і аднаго разу спытаў тату:
– Татуля, а ці могуць каты размаўляць як людзі?
– Толькі ў казках.
– А ноччу?
– Не кажы лухты.
– Чаму ж тады наш Мацей учора ўночы залез да мяне ў ложак і загаварыў па-чалавечы?
– Табе прыснілася.
– Хм… Пэўна, мне і праўда прыснілася… Але скажы мне, хто такі пан Зянон?
– Пан Зянон? Цырульнік з суседняй вуліцы. А што?
– Разумееш, мне прыснілася, нібы наш Мацей сказаў, што пан Зянон, калі цябе няма дома, а я гуляю з хлопцамі ў футбол, прыходзіць да нашай мамы піць каву.
У той жа вечар мяне адпусцілі пагуляць, хоць я не вельмі і рваўся, а калі вярнуўся, то ўбачыў у мамы пад вокам сіняк. Тады я падумаў, які ж наш тата эканомны ? зусім не тое што мама, якая чужых частуе кавай.
Іншым разам я апавёў маме, што цёця Геля часцяком наведваецца на гарышча, ходзіць з кутка ў куток і ўскрыквае: “Мышы, мышы! А ці вышылі вы мне шлюбную сукенку? Калі не вышылі, то я вас зараз усіх папалю!” Потым робіць выгляд, што расплюхвае газу з пляшкі і танчыць, размахваючы рукамі.
Бацькі перапужаліся не на жарт:
– Ды яна нас па свеце з торбамі пусціць!
Наступнага ж дня цёцю Гелю адвезлі ў вар’ятню, і цяпер я мог з прыемнасцю праседжваць у клазеце колькі захочацца.
Паводле: Юрій Винничук. Ги-Ги-и. Творы. – Львів: ЛА “Піраміда”, 2007. – 407с. – С. 141 – 142.
