Фрашказбор

(Ideal fraszki)

 

Трохі радасці і мучэнні,

перажытыя ў скарачэнні.

 

 

 

(Na pewno są z Drzewa Braku Wiadomości)

 

Бо прыступкі да таямніцы

так рыпяць, што лепей спыніцца.

 

 

(Z myśli hydrologa )

 

Кроў не вада.

Крыві не шкада.

 

 

 

(Fraszka liryczna)

 

Слухалі з ёй, як пяюць салаўі —

і...

 

 

(Bajka o wiewiórce)

 

Завяла вавёрка сяброўку,

паляўнічую дубальтоўку.

— Пасварыліся? — Што вы, не!

Вунь, вісяць на адной сцяне!

 

 

 

(Quo vadis?)

 

Куды ляціш дарогаю зямной?

— Да шніцаля, катлетак, адбіўной.

 

 

 

(U żywych)

 

Усе жывыя любяць позу:

узяць дрыготкую мімозу

ды вырваць з коранем яе —

яна дрыжаць перастае.

 

 

 

(O sposobach)

 

Хітры плыў заўсёды па цячэнні.

Мудры еў на беразе пячэнне.

 

 

 

(Przepis)

 

Не варта зацкоўваць псамі,

што можам загрызці самі.

 

 

 

(O hymnach)

 

Ці шаную гімны я?

Так, калі інтымныя.

 

 

 

(Albowiem)

 

Тыя ж прыдуркі спяваюць у хоры,

ці то ў міноры, ці то ў мажоры.

 

 

 

(Czasem)

 

Бывае, што й сон каляровы —

несвоечасовы.

 

 

 

(Savoir vivre)

 

Не след пытаць звяроў

пра добрых кушняроў.

 

 

 

(O przesadzie)

 

Двойчы два — заўжды чатыры.

Калі ты не ў меру шчыры.

 

 

 

(O pewnym)

 

Пачаў жыццё ў пялюшках,

закончыў на падушках,

а ў перапынку здавалася,

быццам світала й змяркалася.

 

 

 

(Zdarzenie z codzienności)

 

Стаялі пазітыў і негатыў

у таварыстве дзвюх альтэрнатыў.

Ды мужны прымітыў міргнуў ім ледзьве —

і тыя лэдзі збеглі з ім абедзве.

 

 

 

(Prawie reguła)

 

Як слыннаму арыгіналу

настануць крэс, капцы і кропка,

арыгіналам дасканала

фальшыўка служыць і падробка.

 

 

 

(W akustyce)

 

Смех або стогны мукі

для акустыка — “гукі”.

 

 

 

(Diagnoza)

 

Жыць вечна?

Небяспечна.

 

 

 

(O reinkarnacji)

 

Вяртаемся, зноў радыя жыццю...

Ды хтось пялюшкі нашыя — цю-цю.

 

 

 

(Nie zapominajcie o nich)

 

Кепска дзеткам канібала без дастатку —

ні за мамку ім не з’есці, ні за татку.

 

 

 

(Patos)

 

Напісаў: “Ці са шчытом, ці на шчыце!” —

падатковы мне інспектар у лісце!

 

 

 

(Informacje o świecie)

 

Хаос — сусвету пачатак.

Канец сусвету — парадак.

 

 

 

(Pechowiec)

 

Рыбе здаралася быць яго ежай.

Праўда, нясвежай.

 

 

 

(Przyjemnie)

 

Згадваць паразы і беды

ў час пераможнай бяседы,

з’еўшы яшчэ па катлетцы

з тых, хто трымаў вас у клетцы.

 

 

 

(Westchnienie młodej mężatki)

 

І што мне з сямейнага шчасця?

На чорны дзень не адкласці.

 

 

 

(Rytm pokoleń)

 

Бацькі: “На ворага!”.

Сыны: “За дорага?”.

 

 

 

(Refleksja ludożercy)

 

Лагодней або люцей

на вогнішчы смажыць людзей?

 

 

 

(Nie narzeka)

 

Усплыло — і не скардзіцца, што ў глыбіні

ёсць падводныя камяні.

 

 

 

(Rada)

 

З адкрытым забралам біся,

каб гаду — пляўком! — па пысе.

 

 

 

(Świetlana przyszłość)

 

Будзе й на нашай вуліцы свята

ў доме вар’ята!

 

 

 

(Dramat postaw)

 

“Сперці або не сперці?”

 

 

(O aniołach stróżach)

 

Раз-пораз крыло анёла

ўвесь свет захінае наўкола.

 

(A człowiek)

 

Глядзі, вярблюд ці вярблюдзіца

над сэнсам гарбоў не нудзяцца.

А людзі? Настаўнік з дзецьмі —

гарбеў, гарбее й гарбецьме.

 

 

 

(Z nieszczęść mitologicznych)

 

Мідас — да жанчыны, а тая,

паўсюль, дзе кране, — залатая.

 

 

 

(Analogie)

 

Хто ляжыць ля дзвярэй там?

Рэйтан? П’яны яфрэйтар!

 

 

 

(O zmianie płci)

 

І ў казармы свой маецца шарм:

з Жаны д’Арк тут выходзіць Жан д’Арм.

 

(Dziwne)

 

Найгучней спяваюць асанны

з поўным ротам нябеснай манны.

 

 

 

(Reguła estetyki)

 

Прапорцыям згодна, пігмеі

маленькія маюць ідэі.

 

 

(Zuzanna i starcy)

 

Падглядалі за Сусаннаю знарок,

каб праверыць, хто з іх лепшы мае зрок.

 

 

 

(Czasy się zmieniają)

 

Гурт маладзёнаў купаецца ў рэчцы, аголены.

Бабка-Сусанна ў кустах. І пагляд — неспатолены.

 

 

 

(O człowieku)

 

Думка мае цела,

каб і ёй балела.

 

 

 

(Kto raz)

 

Хто ў клетцы сядзеў ад пачатку,

давеку ўжо сны мае ў кратку.

 

 

 

(Naprzód)

 

Жыццё ідзе: то забойствы, то святы.

Мокрая праца, сухія даты.

 

 

 

(Informacja)

 

“Што гэта?” — здзіўляецца меч.

Чырвоная вадкая рэч.

 

 

 

(O pewnych mędrcach)

 

Абгрунтаваў дазвання

сваё не-існаванне.

 

 

 

(Prośba)

 

Сыходзячы ў іншасвет,

трывожыць катаў не след.

 

 

 

(Nie traćcie nadziei)

 

Не расчытаны дагэтуль папірус...

А там — нецэнзурны егіпецкі выраз.

 

 

 

(Informacja)

 

Ёсць Сім, Яфет...  А Хам? Што стала з ім?

Жыве пад псеўданімам Антысім.

 

 

 

(Znak szczególny)

 

Колькі меў ён — бачыў не адну я —

плям на гонары, якога не існуе!

 

(Do człowieka)

 

Не спадзявайся, мой мілы,

схавацца на дне магілы.

 

 

 

(Fraszka optymistyczna)

 

У часу лёгкая рука:

катлету робіць з вепрука.

 

 

 

(Marzenie)

 

“Захаваць свой твар!” — цяпер і вы

ведаеце мару сцятай галавы.

 

 

 

(O moich poprzednikach)

 

Вякі таму яшчэ Сакрат

скраў некалькі маіх цытат.

 

 

 

(Iluż)

 

Новы Праметэй, колькі ў ім пакуты:

целам вольны, а душой прыкуты.

 

 

 

(A może)

 

У заапарку, з клетак жывёл —

выгукі: “Людзі! Ты глянь! Во прыкол!”.

 

 

 

(O pewnym)

 

Гэта найлепшы фокуснік нашага луна-парку.

Думаеш, без галавы... А ён мае лоб на карку.

 

 

 

(Z muzyki)

 

А ці варта мажорцы ўздыхаць ля мажора,

што не грае нічога, апроч ля мажора?

 

(Prośba)

 

Панове й пані, грамадзянкі й грамадзяне,

не забывайце мыць плады свайго кахання!

 

 

 

(Militaria)

 

Баязліўцу трэба быць узброеным:

хай баіцца зброя — разам з воінам.

 

 

 

(Wybaczcie mu)

 

Бо ён быў чалавек старой пароды:

рабіў паскудствы без узнагароды.

 

 

 

(Chyba że)

 

Страшная хіба — палка ў мурашніку.

Хіба што мурашкаед у загашніку.

 

 

 

(O nocy)

 

Таму, хто выцягвае ноч на святло, з бяздоння,

яна раскладаецца на хвіліны бяссоння.

 

 

 

(Gramatyka)

 

Чаму ўсё, што кажаш, — эрзац, і што пішаш, — эрзац?

Бо кожная фраза — твая, а ў дыктатара — поўны абзац.

 

 

 

(O naszych dyskusjach literackich)

 

Кожнаму — па помніку.

Крыклівым — па шматтомніку.

 

 

 

(O względności)

 

Што відаць на дне міскі?

Сёння — сытыя, заўтра — галодныя пыскі.

 

 

 

(Nagrobek aktorki)

 

Тут ляжыць жанчына-вамп:

праглынула ямб.

 

 

 

(Wskazując palcem)

 

Гарэзнік Амур, вастрыё прыбяры:

імя выразаеш — на мозгу кары.

 

 

 

(O grzechach)

 

Самы жахлівы грэх —

што не прынёс уцех.

 

 

 

(Nie rób)

 

Чаго не хочаш сабе, не рабі для іншай асобы.

Бо раптам ёй гэта прыйдзецца даспадобы!

 

 

 

(Z “Portretów pisarzy”)

 

Паверыў, што ён прарок, і ўзняў страшны хай.

Няхай.

 

 

(Śni o jednej dzieł puencie)

 

Ён сніць сваю лебядзіную песню —

пенсію.

 

 

 

(Do człowieka)

 

Ты не самотны! Тут за кожным домам

цябе чакаюць. Хтосьці нават з ломам.

 

 

 

(Prośba)

 

Прыстойнасці дзеля,

ля брамы Вялікае Справы

павінна быць шыльда:

“Асцярожна, прыступка да славы!”

 

 

 

(Koniec opowieści)

 

...і яны мне абрыдлі ўшчэнт.

Ах, які гэта быў хэпі-энд!

 

 

 

(O smaku)

 

Хто жыццё сваё любіць кароткае,

пакідае смерць на салодкае.

 

 

 

(I od siebie)

 

Калі нават замаўчыць твая музыка,

не зайграе арханёл на трубе,

будзь у форме — да апошняга гузіка,

што адзін яшчэ застаўся ў цябе.