№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Алесь Сураў

Мастацтва — гэта мова міжнацыянальных зносін

17 ліпеня 2018

Сёлетняй вясною ў Гарадзенскай харальнай сінагозе прайшла выстава мастака Алеся Сурава “Паштоўкі з мястэчка”. Рэдакцыя часопіса “ПрайдзіСвет” наведала выставу. З мастаком пагутарыў Альгерд Бахарэвіч.

— Якія сувязі — творчыя, духоўныя, біяграфічныя або іншыя — вы адчуваеце з яўрэйскай культурай?

А. С.: Мае сувязі з яўрэйскай культурай базуюцца на ўсведамленні таго, што яна была часткай культуры і гісторыі нашай краіны. Немалой часткай, уплыў якой на беларускую культуру і сёння адчувальны і відавочны.

— Як мастаку вам даводзіцца ісці на кампрамісы?

А. С.: Усё жыццё знізанае з кампрамісаў. Без кампрамісаў няма руху наперад.

— Вашая творчасць — палітычная?

А. С.: Мая творчасць хутчэй публічная, чым палітычная. Але я шмат працаваў і працую ў галіне палітычнай карыкатуры.

— Ці можна ўваскрасіць страчаны свет з дапамогай мастацтва?

А. С.: Страчаны свет з дапамогай мастацтва можна толькі ўспомніць, прыгадаць, выкарыстаць у якасці вобразаў і натхнення на новыя творы.

— Ці дастаткова гісторыя Горадні/Гародні прадстаўленае ў сучасным мастацтве Беларусі?

А. С.: Гісторыя Гародні ў мастацтве ўвогуле не распрацоўвалася. Рэдкія працы звернутыя да рэальных падзей у гісторыі горада. У асноўным гэта відовішчныя краявіды і архітэктурныя помнікі.

— Выстава ў Гарадзенскай сінагозе — ці нясе яна нейкае асаблівае мастацкае пасланне?

— А. С.: Выстава ў сінагозе — гэта мая мастацкая акцыя, рэакцыя на тое, што мы страцілі значную частку той нашай культуры, якая ў пэўным сэнсе сфармавала выгляд нашых гарадоў і мястэчак, іх непаўторны каларыт, культуру адносін, музыку, літаратуру і г.д. Пасля Другой сусветнай вайны ўсё пайшло па-іншаму…

Нават сама гісторыя сінагогі ў Гродне дала прытулак і дах над галавой амаль усім гарадзенскім мастакам. Тут былі майстэрні Саюза мастакоў.

Трэба быць удзячнымі. Трэба не забываць сваю гісторыю.

— Якія пункты сутыкнення маюць, па-вашаму, беларуская і яўрэйская культура ў нашай краіне?

А. С.: З таго часу, як прыйшла да нас яўрэйская культура, пайшоў працэс узаемаўзбагачэння. Успомнім хаця б, колькі беларускіх пісьменнікаў, мастакоў, музыкантаў, актораў мае яўрэйскае паходжанне. Нават у побытавым свеце. Дранікі, якія мы спрабуем упіхнуць у рот кожнага замежніка, прыйшлі да нас разам з яўрэямі. Прыкладаў прыводзіць можна шмат.

— Ці ёсць, на вашую думку, нацыянальнасць у мастацтва?

А. С.: Нацыянальнасць ёсць у мастака. Ёсць этнаграфічнае мастацтва. Мастацтва — гэта мова якраз міжнацыянальных зносін.

— Ці важная для вас тэма Халакосту?

А. С.: Тэма Халакосту — глабальная тэма на ўсе часы. І яўрэйскі Халакост — гэта толькі частка сусветнай трагедыі розных народаў. Ад амерыканскіх індзейцаў да сённяшніх курдаў.

 

— Ці існуе, на вашую думку, у сучаснай Беларусі антысемітызм?

А. С.: Антысемітызм існуе. Але ён існуе на нейкім прымітыўным, побытавым, узроўні, як неўсвядомлены, не прыпраўлены ідэалогіяй рэфлекс. Я добра адчуў гэта, працуючы над выставай. Нават, здаецца, нармальныя людзі пыталіся: “Нашто мне гэтая тэма патрэбная? Ты ж потым не адмыешся…” —і г.д.

— Якая літаратура вам цікавая, якія кнігі вы чытаеце?

А. С.: Люблю добрую літаратуру. Чытаю многа. Люблю літаратуру, якая выклікае вобразы, натхняе… Гістарычную люблю… Вось нядаўна адным удыхам заглынуў “Радзіва Прудок” А. Горвата. А замест Бібліі ў мяне заўсёды ляжаць кнігі Алеся Разанава.

Фота Юлі Цімафеевай.




































 




 

Чытайце таксама

Алексіевіч, Сэкстан, Рэнд і іншыя: хто паўплываў на сучасных беларускіх аўтарак

Алексіевіч, Сэкстан, Рэнд і іншыя: хто паўплываў на сучасных беларускіх аўтарак

Не так часта ў беларускіх СМІ мы можам пачуць галасы беларускіх пісьменніц, якія б расказвалі не пра сваю творчасць ці грамадзянскую пазіцыю, а пра нешта асабістае, пра тое, што сфармавала іх асобу або…

Элизабет Бишоп, awful but cheerful

Наталля Паваляева

Элизабет Бишоп, awful but cheerful

Жизнь Элизабет Бишоп действительно была “awful but cheerful”. Трагедии и драмы сопровождали поэтессу с самого рождения и до конца; болезни, слабости и темные стороны собственной натуры (хроническая астма,…

Метараман: праблема дэфініцыі

Ганна Бутырчык

Метараман: праблема дэфініцыі

Праблема самапазнання і самавызначэння надзвычай актуальная для сучаснага мастацтва, у тым ліку і для літаратуры, якая намагаецца вызначыць свой гнасеалагічны і анталагічны статус.

Пра беларускі зборнік казак  братоў Грымаў

Альгерд Бахарэвіч, Васіліса Паляніна-Календа

Пра беларускі зборнік казак братоў Грымаў

У снежні 2013 года ў выдавецтве “Логвінаў” пабачыла свет доўгачаканая кніга братоў Грымаў у перакладзе Альгерда Бахарэвіча з мастацкім аздабленнем Васілісы Палянінай-Календа. Казкі братоў Грымаў атрымаліся…

2079