Анджэй Тшэбіньскі (Andrzej Trzebiński)
1922 - 1943
У падполлі перадусім быў заняты арганізацыяй літаратурнага руху. Браў удзел у выданні часопіса “Мастацтва і народ” (Sztuka i Naród) ад пачатку яго заснавання. Напісаў значную колькасць праграмных артыкулаў, у якіх фармуляваў задачы літаратуры і месца ў ёй новага пакалення творцаў ва ўмовах акупацыі. У пачатку чэрвеня 1943 году зрабіўся галоўным рэдактарам гэтага часопіса, заняўшы месца свайго найбліжэйшага сябра Вацлава Баярскага, смяротна параненага падчас ускладання вянку на магілу Мікалая Каперніка — акцыі пратэсту супраць святкавання немцамі 400-гадовага юбілею навукоўца як прыналежнага да нямецкай нацыі. Быў галоўным рэдактарам “Мастацтва і народа” да свайго арышту 6 лістапада 1943 году.
Тшэбіньскі — заснавальнік і першы кіраўнік “Культурніцкага руху” (Ruch Kulturowy), які пастуляваў адсутнасць падзелу на партыі і арганізацыі. Тшэбіньскі быў адным з суаўтараў маніфесту “Руху”, які пабачыў свет у №№ 14—15 “Мастацтва і народа” — у снежні 1944 году, праз год пасля смерці паэта.
Як рэдактара “Мастацтва і народа” Тшэбіньскага доўга расшуквалі немцы, але арыштавалі яго не ў сувязі з канспірацыйнай дзейнасцю, а за “незаконныя” абеды ў фабрычнай сталоўцы пад імем Анджэя Яраціньскага, на якія ён не меў права, бо не працаваў на фабрыцы. Свайго сапраўднага імені Тшэбіньскі не назваў і быў расстраляны ў вулічнай расправе на рагу варшаўскіх вуліц Варэцкая і Новы Свят 12 лістапада 1943.
Большасць твораў са спадчыны Тшэбіньскага згарэла падчас Варшаўскага паўстання, ацалела ўсяго каля 400 старонак. Гэта вершы, драматычны гратэск “Каб падняць ружу” (у якой аўтар рэалізаваў сваю канцэпцыю драмы, выкладзеную ў артыкуле “Лабараторыя драмы”), фрагменты няскончанай аповесці “Кветкі з забароненых дрэваў”, публіцыстычныя артыкулы і дзённік.
Анджэю Тшэбіньскаму прысвечаны мемуарны аповед Тадэвуша Бароўскага “Партрэт сябра” з цыклу “Экзамен на Гандлёвай”.