№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Албэрту Каэйру (Alberto Caeiro)

1889 - 1915

Албэрту Каэйру
Албэрту Каэйру да Сілва нарадзіўся у Лісабоне … красавіка 1889 г. і памёр тамсама ад сухотаў … (дня) 1915 г. Ягонае жыццё, аднак, прайшло амаль цалкам на хутары ў Рыбатэжу, толькі апошнія месяцы ён правёў у родным горадзе. На хутары былі напісаныя амаль усе яго вершы, якія ўвайшлі ў кнігу “Пастух” (O Guardador de Rebanhos), і якія ўвайшлі ў кнігу, так бы мовіць, няскончаную, пад назвай “Закаханы пастыр” (O Pastor Amoroso), і тыя першыя, якія я сам, атрымаўшы ў спадчыну для публікацыі, разам з іншымі сабраў пад тытулам, які мне ласкава падказаў Алвару ды Кампуш, – “Разрозненыя вершы” (Poemas Inconjuntos). Гэтыя вершы з’яўляюцца плёнам апошняга перыяду жыцця аўтара, які зноў пасяліўся ў Лісабоне. Лічу сваім абавязкам звярнуць увагу на гэтую невялікую акалічнасць, таму што некаторыя з апошніх вершаў праз наступствы хваробы праяўляюць новыя рысы і выбіваюцца з агульнага характару творчасці, як па сваёй сутнасці, так і па кірунку.

Жыццё Каэйру нельга апісаць, бо ў ім няма чаго апісваць. У яго жыцці былі толькі яго вершы. Больш нічога не здаралася, няма пра што расказваць. Адзіны кароткі эпізод, няўдалы і бязглузды, які спарадзіў “Закаханага пастыра”, быў не здарэннем, а хучэй, так бы мовіць, забыццём.

Творчасць Каэйру ўяўляе сабой поўнае аднаўленне паганства ў яго абсалютнай сутнасці, такое, якім не маглі яго зрабіць ні грэкі, ні рымляне, хаця і жылі ў ім, але не задумваліся пра яго. Творы Каэйру, між іншым, і яго паганства, якое раней не маглі ні ўявіць, ні спазнаць, бралі выток з таго, што знаходзіцца ў глыбіні нас саміх, глыбей за свядомасць і розум. Сказаць больш азначала б нявартую спробу тлумачэння, сцвярждаць меншае было б хлуснёй. Уся яго творчасць сама гаворыць за сябе, толькі ёй уласцівым голасам, на той мове, на якой яна нарадзілася ў галаве, і калі хтосьці не разумее – ён і не можа зразумець, таму няма чаго тлумачыць. Гэта як давесці нешта на іншай мове таму, хто не размаўляе на ёй.

Няведанне жыцця і амаль поўнае няведанне літаратуры, адрыў ад культуры дазволілі Каэйру зрабіць у творчасці незаўважны і сур’ёзны зрух наперад, накшталт таго, які кіруе лагічным развіццём цывілізацый праз несвядомую свядомасць чалавека. Гэта быў зрух у адчуваннях, ці, хутчэй, у спосабах адчуваць, асабістая эвалюцыя разважанняў, якія спараджаліся гэтымі новымі адчуваннямі. Са звышчалавечай інтуіцыяй, уласцівай тым, хто засноўвае рэлігіі, але не ставячы сабе гэта за мэту, таму што адмаўляе ўсякую рэлігію і ўсякую метафізіку, гэты чалавек апісаў свет, не разважаючы пра яго, і сварыў канцэпцыю сусвету, у якой няма месца інтэрпрэтацыі.

Рыкарду Рэйш


Перакладзена з выдання: Páginas Íntimas e de Auto-Interpretação. Fernando Pessoa. (Textos estabelecidos e prefaciados por Georg Rudolf Lind e Jacinto do Prado Coelho.) Lisboa: Ática, 1996.

пераклад з партугальскай – Наста Гвоздзева

Чытайце таксама

Уладзімір Арлоў

Уладзімір Арлоў

Беларускі гісторык, празаік, эсэіст, паэт, папулярызатар гісторыі

Янка Запруднік

Янка Запруднік

Беларуска-амерыканскі гісторык і публіцыст, актыўны дзеяч беларускай дыяспары ў ЗША.

Анна Валенберг

Анна Валенберг

Пісьменніца, драматург, перакладчыца, прадстаўніца "залатой эры" шведскай дзіцячай літаратуры

Дэвід Герберт Лоўрэнс

Дэвід Герберт Лоўрэнс

Ангельскі празаік, паэт, драматург, эсэіст і літаратурны крытык

1310