№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Андрыс Герардус Вісэр (Andries Gerhardus Visser)

1878 - 1929

Андрыс Герардус Вісэр
Адзін з самых значных паўднёваафрыканскіх паэтаў, што пісалі на афрыкаанс. Нарадзіўся 1 сакавіка 1878 на ферме Зайфантэйн у акрузе Фразербург, што знаходзілася на той час у Паўднёваафрыканскай Рэспубліцы (ці Трансваалі). Пачатковую адукацыю будучы пісьменнік атрымаў дома, пад кіраўніцтвам настаўніка-нідэрландца Коса Карстэнса, потым хадзіў у школу ў Дал-Ёсафаце (якую ў той самы час наведвалі два іншыя будучыя бурскія пісьменнікі — Тоцыюс і Даніэль Франсуа Малерб). У 13 гадоў разам з двума братамі пайшоў у гугеноцкую школу ў Капскай правінцыі, з ліпеня 1894 па чэрвень 1896 вучыўся ў каледжы ў Кейптаўне. Пасля заканчэння каледжа некаторы час выкладаў у гугеноцкай школе, потым працаваў дырэктарам школы ў Карнавоне.

У 1901 годзе, пасля таго як трапіў у турму (праўда, усяго на некалькі гадзінаў) па падазрэнні ва ўдзеле ў Англа-бурскай вайне (буры Капскай правінцыі ў гэтым выпадку лічыліся паўстанцамі і расстрэльваліся), Вісэр вырашыў адмовіцца ад выкладання і выправіўся ў Эдынбург вывучаць медыцыну. У 1906 годзе з дыпломам доктара ён вярнуўся ў Паўднёвую Афрыку, у 1907—1909 працаваў доктарам у Карнавоне, у 1909—1916 — у Стэйтлервілі, у 1916—1929 — у Хейдэлбергу.

У 1912 годзе Вісэр пазнаёміўся з Леці Конрадзі (1889—1920), якая працавала настаўніцай у Карнавоне, і 13 жніўня 1913 году яны ажаніліся. 24 лютага 1915 году нарадзілася іх першае дзіця, сын Андрыс Герардус Вісэр (Эндру ІІІ, як называў яго бацька).

У 1918 годзе Вісэр зрабіўся сябрам Хейдэлбергскага аб’яднання афрыканерскай культуры і тэатру (Heidelbergse Afrikaanse Kultuur- en Toneelvereniging) і сябрам гарадской рады. У сакавіку таго ж году нарадзілася другое дзіця Вісэраў, дачка Анна, а 3 лютага 1920 году — сын Вілем. Неўзабаве пасля трэціх родаў жонка Вісэра памерла.

23 студзеня 1921 Вісэр пазнаёміўся з Мары дэ Вілірс, з якой ажаніўся ў 1927 годзе.

У 1924 годзе здароўе Вісэра пагаршаецца, ён перажывае першы інфаркт і пэўны час ляжыць у лякарні. 10 чэрвеня 1929 Вісэр памірае ад другога інфаркту. Пахаваны побач з першай жонкай Леці ў Хейдэлбергу.

1 сакавіка 1978 году ПАР шырока адзначыла стогадовы юбілей Вісэра, прызнанага нацыянальным паэтам.

Пры жыцці паэта выйшла два зборнікі яго вершаў: “Вершы” (Gedikte, 1925) і “Ружа памяці” (Rose van herinnering, 1927). Пасмяротна, у 1930 годзе, з’явіліся яшчэ два зборнікі — “Пурпуровы касач” (Die purper iris) і “З нашай ранняй маладосці” (Uit ons prille jeug).

Чытайце таксама

Сюзана Кларк

Сюзана Кларк

Ангельская пісьменніца, лаўрэатка прэмій за раманы

Мікіта Славінскі

Мікіта Славінскі

Аўтар твора "Запіскі доктара Брылеўскага"

Сулейман Дыяманка

Сулейман Дыяманка

Сенегальска-французскі паэт, слэмер, спалучае паэзію і музыку

Ціт Макцый Плаўт

Ціт Макцый Плаўт

Значных рымскіх камедыёграфаў, першы рымскі аўтар, ад якога захаваліся цэлыя творы

903