№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Сэсар Вальеха (César Vallejo)

1892 - 1938

Сэсар Вальеха
Перуанскі паэт, празаік, драматург, журналіст Сэсар Абрам Вальеха Мэндоса нарадзіўся 16 сакавіка 1892 году ў Сант’яга дэ Чука, што ў Перуанскіх Андах, у беднай шматдзетнай сям’і індзейска-гішпанскага паходжання. У 1910–1915 гг. вывучаў літаратуру ў Свабодным універсітэце г. Трухільё. Дзеля таго, каб зарабіць на жыццё, даводзілася шмат працаваць (адно з месцаў працы Вальехі – вальфрамавыя шахты). Уваходзіў у літаратурную суполку “Поўнач”. У 1917 годзе зрабіў спробу самагубства, пасля з’ехаў у Ліму. Першая кніга вершаў Вальехі “Чорныя геральды” (Los heraldos negros) выйшла ў 1919 годзе (хаця закончаная была на год раней), другая – “Асалода” (Trilce) – у 1922 годзе. У 1923 годзе пераехаў у Парыж, зблізіўся з французскімі, гішпанскімі і лацінаамерыканскімі сюррэалістамі (Вісэнтэ Ўідобрам, Пабла Нэрудам, Трыстанам Тцарам). У 1927 годзе наведаў СССР. У 1928 годзе ўступіў у камуністычную партыю. Цягам Грамадзянскай вайны ў Гішпаніі (1936–1939) шчыльна супрацоўнічаў з рэспубліканцамі і пад уплывам падзей, сведкам якіх апынуўся, стварыў паэму “Іспанія, адвядзі ад мяне чару гэтую” (España, aparta de mí este cáliz), якая выйшла ўжо пасля смерці Вальехі, у 1939 годзе. У тым жа годзе выйшаў яшчэ адзін пасмяротны зборнік палітычна-сацыяльных вершаў “Гуманныя вершы” (Poemas Humanos), падрыхтаваны да выдання жонкай паэта.

Пяць п’есаў Вальехі пры яго жыцці не ставіліся на сцэне і не друкаваліся. Адна з п’есаў была знішчаная самім аўтарам, яшчэ адна (“Лакаўт” / Lock-Out) – напісаная па-французску і пасля перакладзеная Вальехам на гішпанскую.

Пісьменнік зазнаў шмат бедаў, пры канцы жыцця моцна хварэў, але прычыну яго смерці 15 красавіка 1938 году так і не высветлілі. Пахаваны ў Парыжы на Манпарнаскіх могілках.

Творы Вальехі перакладзеныя на многія мовы свету, у тым ліку ангельскую (на гэтай мове выйшаў поўны збор яго вершаў, якія пераклалі Клайтан Эшлемэн і Хасэ Рубія Барсія), нямецкую, французску, рускую, шведскую і інш. Беларускамоўныя пераклады твораў паэта, выкананыя Рыгорам Барадуліным, выйшлі кнігай “Чорныя геральды” ў 1993 годзе. Больш падрабязную біяграфію Сэсара Вальехі гл. у прадмове Карласа Шэрмана да гэтага выдання.

Чытайце таксама

Арына Глінская

Арына Глінская

Беларуская паэтка, мастацтвазнаўца

Ганна Марголін

Ганна Марголін

Беларуска-амерыканская ідышамоўная паэтка.

Дэса Мук

Дэса Мук

Славенская акторка, тэлевядоўца, публіцыст і дзіцячая пісьменніца

Міндаўгас Валюкас

Міндаўгас Валюкас

Літоўскі паэт, празаік, драматург, рэжысёр, актор, музыка.

1010