№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Кен Кізі (Ken Kesey)

1935 - 2001

Кен Кізі
Амерыканскі пісьменнік, адзін з галоўных прадстаўнікоў контркультуры ў ЗША 1960-х гадоў, якога лічаць злучным звяном паміж біт-пакаленнем і рухам хіпі.

Нарадзіўся 17 верасня 1935 году ў мястэчку Ла Хунта, штат Каларада, у сям'і ўладальніка маслабойні. У 1946 годзе пераехаў у Спрынгфілд, штат Арэгон. Маленства Кізі прайшло на бацькавай ферме ў даліне Віламет, дзе ён рос і выхоўваўся ў пабожнай амерыканскай сям'і. У дзяцінстве і юнацтве Кізі захапляўся спортам і нават стаў чэмпіёнам штата па барацьбе. Пасля заканчэння школы ён уцякае з дому з аднакласніцай Фэй Хэксбі, якая потым стала ягонай вернай спадарожніцай і нарадзіла ад яго чатырох дзяцей. У 1957 годзе Кізі скончыў факультэт журналістыкі ўніверсітэта штата Арэгон.

У 1959 годзе, падчас навучання на курсах у Стэнфардскім універсітэце, каб зарабіць грошай, Кізі пайшоў працаваць начным санітарам у псіхіятрычнае аддзяленне ветэранскага шпіталя ў Мэнла-парку, а таксама добраахвотна ўдзельнічаў у эксперыментах па вывучэнні ўплыву на арганізм ЛСД, мескаліну і іншых псіхадэлікаў, што паўтаемна праводзіліся з ведама ЦРУ.

У 1964 годзе разам з сябрамі-аднадумцамі ён арганізаваў камуну пад назвай “Вясёлыя гарэзы” (Merry Pranksters). Камуна наладжвала канцэрты-хэпенінгі, т.зв. “кіслотныя тэсты” (Acid Tests) з раздачай ЛСД усім ахвотным. Гэтыя “тэсты” часта суправаджаліся светлавымі эфектамі і музыкай, якую ўжывую выконваў малады гурт Grateful Dead. Такія вечарыны наведваў паэт Ален Гінзберг і многія іншыя.

Першыя творы Кізі не былі апублікаваныя, аднак падчас працы санітарам у псіхіятрычным шпіталі ён пачаў працу над будучым культавым раманам “Палёт над гняздом зязюлі” (One Flew Over the Cuckoo's Nest). Кізі бавіў час у размовах з пацыентамі, ён не верыў, што пацыенты былі ненармальнымі — хутчэй грамадства іх адрынула, бо яны не ўпісваліся ў агульнапрынятыя ўяўленні аб тым, як павінен паводзіцца чалавек. Раман быў апублікаваны ў 1962 годзе і тут жа выклікаў шырокі розгалас. У 1975 Мілаш Форман зняў аднайменны фільм, які атрымаў 5 прэміяў “Оскар”, а таксама 28 іншых узнагародаў.

Нягледзячы, на вялікую папулярнасць “Палёту над гняздом зязюлі”, многія крытыкі лічаць галоўным творам Кізі яго другі раман — “Часам дужа хочацца” (Sometimes a Great Notion)

У 1964 годзе “Гарэзы” разам з Кізі здзейснілі легендарнае хіпоўскае падарожжа па ЗША на расфарбаваным старым школьным аўтобусе. Канцавым пунктам стала Міжнародная выстава.

ЛСД быў абвешчаны ў ЗША па-за законам, таму “Вясёлыя гарэзы” пераехалі ў Мексіку. Але па вяртанні Кізі быў арыштаваны за захаванне марыхуаны і асуджаны на 5 месяцаў турмы. Пасля вызвалення ён вярнуўся на сямейную ферму ў даліне Віламет, дзе правёў рэшту жыцця. Тут ён напісаў мноства артыкулаў і апавяданняў, вёў гаспадарку, у 90-я зноў пачаў з'яўляцца на публіцы.

Апошнія гады жыцця Кізі цяжка хварэў і 10 лістапада 2001 году, праз два тыдні пасля адной з аперацый, памёр у лякарні ва ўзросце 66 гадоў.

Чытайце таксама

Павел Шыдэл

Павел Шыдэл

Польскі паэт, празаік, рэдактар.

Яўгенія Пфляўмбаум

Яўгенія Пфляўмбаум

Беларуская паэтка

Джэфры Чосэр

Джэфры Чосэр

Енс Ёханэс Ёргенсэн

Енс Ёханэс Ёргенсэн

Дацкі паэт, празаік і публіцыст.

1960