Ян Лехань (Jan Lechoń)
1899 - 1956
Ян Лехань быў адным з заснавальнікаў літаратурнай групы “Скамандр” (гэтую назву прыдумаў Лехань – у гонар ракі Скамандр, што цякла каля Троі), куды ўваходзілі таксама Юльян Тувім, Антоній Сланімскі, Яраслаў Івашкевіч; менавіта Лехань казаў уступнае слова на першым публічным выступе групы 6 снежня 1919 году.
Вядомасць Яну Леханю прынёс зборнік вершаў “Пурпуровая паэма” (Karmazynowy poemat, 1920). Аднак хутка пасля гэтага праз рознага кшталту праблемы, у тым ліку праблемы ў прыватным жыцці, паэт робіць у 1921 годзе спробу самагубства, пасля чаго пэўны час лечыцца ў псіхіятрычным шпіталі.
У 1926–1929 гадах Лехань выдае сатырычны часопіс “Варшаўскі цырульнік” (Cyrulik Warszawski; у назве адчуваецца захапленне “Севільскім цырульнікам”). У 1925 годзе атрымлівае прэмію Польскай асацыяцыі кнігавыдаўцоў за зборнік вершаў “Срэбнае і чорнае” (Srebrne i czarne, 1924), а ў 1935 годзе – прэмію Польскай акадэміі літаратуры.
З 1930 па 1939 гады працуе культурным аташэ ў польскай амбасадзе ў Парыжы. Пасля капітуляцыі Францыі пераязджае ў Бразілію, пазней – у Нью-Ёрк, дзе робіцца сувыдаўцом многіх польскіх газетаў і часопісаў, а ў 1942 годзе – адным з заснавальнікаў Польскага інстытуту навукі і мастацтва ў Амерыцы. З 1924 па 1942 год Лехань нічога не пісаў, прыгнечаны ці даведзены да дэпрэсіі сваёй славай, якая ўвесь час шырылася. Але ў 1942 годзе ён выдае зборнік “Лютня пасля Бэкварка” (Lutnia po Bekwarku), а ў 1943 – “Арыя з курантамі” (Aria z kurantem). Адзін з апошніх вершаў Леханя – знакамітая “Іліяда”.
У 1956 годзе, 8 чэрвеня, Лехань здзяйсняе самагубства, скочыўшы з 12-га паверху гатэля “Гудзон”. Сярод прычынаў гэтага самазабойства адны называюць узмацненне камуністычнага рэжыму ў Польшчы, іншыя – дэпрэсію з прычыны нападкаў палякаў на паэта праз яго сэксуальную арыентацыю. Прах паэта ў 1991 годзе быў перавезены з Нью-Ёрка ў Варшаву і пахаваны на Лясных могілках у Лясках, у сямейным склепе побач з бацькамі.