№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Вірджынія Вулф (Virginia Woolf)

1882 - 1941

Вірджынія Вулф
Ангельская пісьменніца-раманістка і эсэістка, адна з самых яркіх фігураў ангельскага мадэрнізму дваццатага стагоддзя, Эдэлайн Вірджынія Вулф (у дзявоцтве Стывен) нарадзілася ў 1882 годзе ў Лондане. Яе маці, знаная прыгажуня свайго часу Джулія Прынсэп Стывен (у дзявоцтве Джэксан, па першым мужу Дакворт), была натуршчыцай у мастакоў-прэрафаэлітаў. Яе бацька Лэслі Стывен быў вядомым пісьменнікам і літаратурным крытыкам, быў добра знаёмы з Генры Джэймсам, Алфрэдам Тэнісанам, Мэцью Арналдам, Джордж Эліят. Абодва яе бацькі аўдавелі і мелі дзяцей ад папярэдняга шлюбу.

Раннюю адукацыю Вірджынія атрымала дома ад бацькі. Яе падлеткавыя гады былі азмрочаныя шэрагам эмацыйных узрушэнняў. Самая вялікая яе дзіцячая траўма – смерць маці ў час, калі будучай пісьменніцы было 13 гадоў. Пэўны час ролю гаспадыні дому выконвала старэйшая сястра Стэла, але хутка памерла і яна, і домам была вымушаная заняцца Ванэса, якая, у адрозненне ад Стэлы, была здольная даваць адпор бацьку, што з часам рабіўся сапраўдным дэспатам. Вялікім узрушэннем для Вірджыніі стала і абвяшчэнне пра шлюб Ванэсы з Клайвам Бэлам – сёстры былі вельмі блізкія і пакляліся адна адной ніколі не выходзіць замуж. Але ў 1909 годзе сама Вірджынія таксама прыняла прапанову – ад Літана Стрэчы, што адкрыта гаварыў пра сваю нетрадыцыйную сэксуальную арыентацыю; шлюб так і не адбыўся. Прыкладна ў гэты час Вірджынія пачынае друкаваць у часопісах свае крытычныя артыкулы.

Тады ж вакол Вірджыніі і Літана Стрэчы пачынае збірацца так званая суполка “Блумсбэры”, сябрамі якой былі Рупэрт Брук, Кліў Бэл, Дункан Грант і іншыя. У 1912 годзе Вірджынія выйшла замуж за пісьменніка і журналіста Леанарда Вулфа; у 1917 годзе яны заснавалі выдавецтва “Хогарт Прэс”, дзе былі надрукаваныя ўсе творы пісьменніцы. Праз пэўны час выдавецтва цалкам магло пракарміць сям’ю, Вірджынія сама набірала і рэдагавала тэксты, а муж шмат дапамагаў ёй і падтрымліваў жонку, ствараючы ідэальныя ўмовы для працы іх абодвух. Тым не менш, у Вірджыніі часта былі нервовыя зрывы, галаўныя болі, яе неаднаразова наведвалі бачанні – і яна не раз спрабавала скончыць жыццё самагубствам. Гэта не перашкаджае пісьменніцы шмат працаваць, пісаць дзённік (які выйшаў пасля смерці Вірджыніі ў 4-х тамах) і лісты (5 тамоў) сябрам, сястры, мужу і Віце Саквіл-Вэст, з якой пісьменніца пазнаёмілася ў 1922 годзе. Спачатку Віта не спадабалася Вірджыніі, але пасля яны сталі блізкімі сябрамі; гэтыя ўзаемаадносіны леглі ў аснову раману “Арланда”.

У пачатку Другой сусветнай вайны ў Вірджыніі ўзмацніліся нервовыя прыпадкі і галаўныя болі: пісьменніца хвалявалася за мужа-габрэя. Падчас бамбавання Лондану дом Вулфаў быў разбураны. Пісьменніца, не жадаючы больш мучыць мужа сваімі пакутамі, вырашыла скончыць жыццё самагубствам і, пакінуўшы Леанарду і сястры лісты, 28 сакавіка 1941 году ўтапілася ў рацэ Оўз нападалёк ад іх дому ў Сасэксе, набіўшы кішэні паліто камянямі. Цела знайшлі дзеці праз два тыдні пасля трагедыі. Леанард Вулф пахаваў цела Вірджыніі пад дрэвам у іх садзе ў Сасэксе.

Найбольш значнымі творамі Вірджыніі Вулф лічацца раманы “Місіс Дэлаўэй” (Mrs. Dalloway, 1925), “На маяк” (To the Lighthouse, 1927), “Арланда. Біяграфія” (Orlando: A Biography, 1928) і апавяданне-эсэ “Свой пакой” (A Room of One's Own, 1929). Яе творы лічацца класічнымі прыкладамі “плыні свядомасці”. Вірджыніі Вулф прысвечаны раман Майкла Канінгема “Гадзіны” (The Hours); па рамане ў 2002 годзе зняты аднайменны фільм. Яшчэ адзін фільм, звязаны з творчасцю Вулф, быў зняты Эрнэстам Лемэнам у 1966 годзе; ён мае назву “Хто баіцца Вірджыніі Вулф?” (Who's Afraid of Virginia Woolf?) і з’яўляецца кінаадаптацыяй аднайменнай п’есы Эдварда Олбі.

Чытайце таксама

Уладзімір Арлоў

Уладзімір Арлоў

Беларускі гісторык, празаік, эсэіст, паэт, папулярызатар гісторыі

Янка Запруднік

Янка Запруднік

Беларуска-амерыканскі гісторык і публіцыст, актыўны дзеяч беларускай дыяспары ў ЗША.

Анна Валенберг

Анна Валенберг

Пісьменніца, драматург, перакладчыца, прадстаўніца "залатой эры" шведскай дзіцячай літаратуры

Дэвід Герберт Лоўрэнс

Дэвід Герберт Лоўрэнс

Ангельскі празаік, паэт, драматург, эсэіст і літаратурны крытык

2552