№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Герберт Ўэлс (Herbert Wells)

1866 - 1946

Герберт Ўэлс
Ангельскі пісьменнік, вядомы сваёй працай у жанры навуковай фантастыкі. Пладавіты аўтар і ў многіх іншых жанрах, такіх як сучасныя раманы, гісторыя, палітыка і сацыяльныя каментары. Ўэлса, як і Жуля Верна, называюць “бацькам навуковай фантастыкі”.

Ўэлс адкрыта прытрымліваўся сацыялістычных поглядаў і спачуваў пацыфістам, хоць і падтрымліваў Першую сусветную вайну, калі да яе ішла падрыхтоўка. Яго пазнейшыя працы рабіліся ўсё больш палітызаванымі і маралізатарскімі. У перыяд 1900–1920 гг. у яго раманах было менш навуковай фантастыкі, яны прысвечаныя жыццю нізоў сярэдняга класа (“Гісторыя містэра Полі”), перадавым жанчынам і суфражысткам (“Эн Вероніка”).

Герберт Джордж Ўэлс нарадзіўся ў Этлас-хаўз, у доме 47 на Хай-стрыт у Бромлі, графства Кент, 21 верасня 1866 году. У сям’і яго называлі “Берці”, ён быў чацвертым і апошнім дзіцем Джозэфа Ўэлса (былога сямейнага садоўніка, на той час крамніка і аматара крыкету) і яго жонкі Сары Ніл (былой сямейнай служанцы). Сям’я належала да нізоў сярэдняга класа.

Вызначальным інцыдэнтам у жыцці маладога Ўэлса стала аварыя, якая здарылася ў 1874 годзе і прыкавала яго да ложка са зламанай нагой. Каб прабавіць час, ён пачаў чытаць кнігі з мясцовай бібліятэкі, якія яму прыносіў бацька.

Маці і бацька Ўэлса ніколі дужа добра не ладзілі міжсобку, і калі яна вярнулася да працы, адной з умоваў было тое, што месца для мужа і дзяцей не будзе. Ўэлс бываў у яе ў перыяды, калі не мог знайсці працы. На шчасце для Ўэлса, у доме была цудоўная бібліятэка, у якую ён акунаўся і чытаў шмат класічнай літаратуры, у тым ліку “Рэспубліку” Платона, і “Утопію” Мора.

У 1883 Ўэлс ўгаварыў бацькоў адправіць яго вучыцца і выкладаць малодшым класам у Мідхерсцкай сярэдняй школе. Налета Ўэлс атрымаў стыпендыю для навучання ў Настаўніцкай навуковай вучэльні ў Лондане і вывучаў біялогію пад кіраўніцтвам Томаса Генры Хакслі.

Неўзабаве Ўэлс далучыўся да дыскусійнага клуба школы. У гэтыя гады ён пачаў цікавіцца магчымасцю рэфармавання грамадства. Упершыню звярнуўшыся да гэтага пытання праз “Рэспубліку” Платона, ён хутка перайшоў да сучасных ідэй сацыялізму ў форме, якую прапаноўвала нядаўна створанае Фабіянскае таварыства і свабодныя лекцыі, чытаныя ў Келмскат-хаўз, у доме Ўільяма Морыса. Ён таксама быў адным з заснавальнікаў Science School Journal, школьнага часопіса, які дазваляў яму выказаць свае погляды на літаратуру і грамадства, а таксама спрабаваў свае сілы ў мастацкай літаратуры: першую версію свайго рамана “Машына часу” апублікавалі ў гэтым часопісе пад назвай “Вечныя арганаўты”.

У 1891 Ўэлс ажаніўся са сваёй кузінай Ізабэль Мэры Ўэлс, але пакінуў яе ў 1894 годзе дзеля адной са студэнтак, Эмі Кэтрын Робінс, з якой узяў шлюб у 1895 годзе. З Эмі ў яго былі два сыны: Джордж Філіп (якога называлі Джып) і Фрэнк Рычард. Ўэлс быў дыябетыкам і ў 1934 годзе стаў адным з заснавальнікаў арганізацыі, што цяпер вядомая як Дыябетыкі Аб’яднанага Каралеўства, галоўнай дабрачыннай арганізацыі людзей, якія пакутуюць на дыябет, у Вялікабрытаніі.

Прычыны смерці Ўэлса нявысветленыя. Ён памёр 13 жніўня 1946 г. у сваім доме №13 на Гановер-тэрас, Рэгентс-парк, Лондан. У некаторых паведамленнях прычынай смерці называюць дыябет або рак печані. У сваім прадмове да выдання 1941 г. “Вайны ў паветры” Ўэлс заявіў, што яго эпітафіяй варта зрабіць фразу: “Я ж вам казаў. Вы дурні малёваныя”, – але яго жаданне не было задаволенае, бо яго крэміравалі ў крэматорыі Голдэрс-Грын 16 жніўня 1946 году і прах пазней рассеялі над морам. Сіняя мемарыяльная дошка ў яго гонар была ўсталяваная ў ягоным доме на Рэгентс-парк.

Чытайце таксама

Катры Вала

Катры Вала

Адна з самых вядомых паэтак Фінляндыі, мадэрнізатарка фінскай паэзіі

Іван Франко

Іван Франко

Іван Франко, украінскі паэт, празаік, навуковец, публіцыст і рэвалюцыйны дзеяч, нарадзіўся 27 жніўня 1856 году ў Галіцыі ў сям’і селяніна-каваля

Аксана Забужка

Аксана Забужка

Украінская паэтка, пісьменніца, літаратуразнавец, публіцыст

Сашко Ушкалаў

Сашко Ушкалаў

Паэт, драматург, перакладчык з Харкава

1312