№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

У гэты дзень, 23 студзеня

  • 1783

    Нарадзіўся Стэндаль (фр. Stendhal, сапр. Анры-Мары Бэйль; памёр 23 сакавіка 1842), французскі пісьменнік, адзін з заснавальнікаў французскага рэалістычнага рамана. Асабліва вядомыя яго раманы “Чырвонае і чорнае” (Le Rouge et le Noir, 1830) і “Пармскі манастыр” (La Chartreuse de Parme, 1839). Падчас панавання французскіх войскаў на беларускай тэрыторыі ў вайне 1812 года Стэндаль служыў вайсковым інтэндантам у Оршы.

  • 1813

    Нарадзілася Каміла Калет (нарв. Jacobine Camilla Collett, пам. 6 сакавіка 1895), нарвежская пісьменніца, першая нарвежская феміністка, адна з першых прадстаўніц рэалізму ў нарвежскай літаратуры. Найбольш вядомы яе твор – адзіны раман “Дачкі Амтмандэна” (Amtmandens Døtre), які быў надрукаваны ананімна ў дзвюх частках у 1854 і 1855 гадах і лічыцца адным з першых палітычных раманаў у Нарвегіі.

  • 1870

    Памёр Аляксандр Вельтман (рус. Александр Вельтман, нар. 30 ліпеня 1800), адзін з найбольш паспяховых рускіх аўтараў рамантычнай, гатычнай, фантастычнай прозы 1830–1840-х гадоў. Адзін з піянераў рускай навуковай фантастыкі.

  • 1897

    Нарадзілася Ева Сіманайтытэ (літ. Ieva Simonaitytė, пам. 27 жніўня 1978), народная пісьменніца Літоўскай ССР. Шырокую вядомасць атрымала пасля публікацыі рамана “Лёс Шымонісаў” (Aukštujų Šimonių likimas, 1935), дзе адлюстроўваецца жыццё і культура літоўцаў на ўсходнепрускіх землях, іх супрацьстаянне германскаму ўплыву і страта этнічнай культуры і ідэнтычнасці.

  • 1923

    Нарадзіўся Ўолтэр Мілер (анг. Walter Michael Miller, Jr., памёр 9 студзеня 1996), амерыканскі пісьменнік-фантаст. Вядомы як аўтар рамана “Жарсці па Лейбавіцу” (A Canticle for Leibowitz, 1960), своеасаблівага разважання пра цыклы гісторыі, ролю каталіцызму ў цёмныя часіны чалавечай цывілізацыі, яе развіццё пасля апакаліпсісу. Раман лічыцца адным з найлепшых у сваім жанры і ў 1961 годзе быў адзначаны Прэміяй Х’юга.

  • 1938

    Памёр Вацлаў Ластоўскі (псеўд. Власт, Юры Верашчака, Арцём Музыка, Сваяк, Палачанін, Ю. Сулімірскі і інш.; нар. 8 лістапада 1883), беларускі грамадскі і палітычны дзеяч, пісьменнік, гісторык, філолаг, літаратуразнавец, этнограф. Аўтар гістарычнай аповесці “Лабірынты” (1923), сцэнічнага эпізоду з жыцця Ф. Скарыны (“Адзінокі”, 1923). Складаў чытанкі для дзяцей, апрацоўваў гістарычныя легенды. Аўтар апавяданняў, артыкулаў пра С. Палуяна, П. Багрыма, В. Цяпінскага і інш., успамінаў пра М. Багдановіча, Я. Купалу, “нашаніўскі перыяд”. Перакладаў з рускай (А. Талстой), ангельскай (Р. Кіплінг), польскай (Э. Ажэшка, К. Тэтмаер) і іншых моваў.

  • 1941

    Нарадзіўся Жуаў Убалду Рыбэйру (парт. João Ubaldo Ribeiro), бразільскі пісьменнік, лаўрэат прэміі Камоэнша (2008), чалец Бразільскай літаратурнай акадэміі. У 16 гадоў пачаў працаваць карэспандэнтам газеты “Журнал да Баія”, у 22 выдаў свой першы раман. Скончыў юрыдычны факультэт, але па спецыяльнасці ніколі не працаваў. Публіцыст, дзіцячы пісьменнік, аўтар 22 раманаў, 2 зборнікаў апавяданняў, шмат з якіх экранізаваліся ў кіно і на тэлебачанні. Сярод найбольш вядомых твораў – раманы “Верасень не мае сэнсу” (Setembro não faz sentido, 1968), “Сержант Жэтуліу” (Sargento Getúlio, 1971), “Жыве бразільскі народ!” (Viva o povo brasileiro, 1984), “Усмешка яшчаркі” (O Sorriso do Lagarto, 1989) і “Дом шчаслівых Будаў” (A Casa dos Budas Ditosos, 1999).

  • 2007

    Памёр Рышард Капусціньскі (польск. Ryszard Kapuściński, нарадзіўся 4 сакавіка 1932), польскі журналіст і пісьменнік, аўтар больш як дзесяці публіцыстычных кніг, лаўрэат шматлікіх літаратурных прэмій і ўзнагародаў. У Польшчы яго называлі “каралём рэпартажу”. Ён працаваў у Афрыцы, сярэднеазіяцкіх савецкіх рэспубліках, Лацінскай Амерыцы, Блізкім Усходзе, пісаў рэпартажы з дзясяткаў краінаў свету. Капусціньскі нарадзіўся і жыў ў Пінску да 1942 году. На беларускую мову перакладзены шэраг твораў Капусціньскага: “Імперыя” (пер. Я. Салейчука), “Падарожжы з Герадотам” (пер. А. Пятровіч), “Імператар” (пер. А. Пяткевіча), зборнік вершаў “Вяртанне” (пер. А. Шушко).