№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 26 студзеня

  • 1781

    Нарадзіўся Людвіг Ахім фон Арнім (ням. Ludwіg Achіm von Arnіm, памёр 21 студзеня 1831), нямецкі пісьменнік, адзін з асноўных прадстаўнікоў гейдэльбергскага рамантызму. Акрамя шматлікіх раманаў праславіўся разам са сваім сябрам Клеменсам Брэнтана складаннем анталогіі народных песняў “Чароўны рог хлопчыка” (Des Knaben Wunderhorn). Увёў у гістарычную навелу фантастычнае побач з дакладнымі гістарычнымі датамі.

  • 1842

    Нарадзіўся Франсуа Капэ (фр. Françoіs Édouard Joachіm Coppée, памёр 23 траўня 1908) – французскі паэт, драматург і празаік, прадстаўнік парнаскай школы. Капэ быў адным з самых папулярных паэтаў свайго часу, але пазней яго творчасць стала аб’ектам кпінаў і пародый з боку “выклятых паэтаў” (Вэрлена, Рэмбо, Кро) і была забытая. Яго вершы вылучае павучальны патрыятызм, уважлівасць да паўсядзённага жыцця і цікавасць да пачуццяў простага чалавека (за гэта Капэ празвалі “паэтам беднякоў”).

  • 1849

    Памёр Томас Бэдоўс (анг. Thomas Lovell Beddoes, нар. 30 чэрвеня 1803), ангельскі паэт і драматург-рамантык. Пляменнік Марыі Эджварт. Яго бацька, вядомы лекар і анатам, упершыню ўжыў на практыцы аксід азоту (“вяселячы газ”), сябраваў з Колрыджам і Саўці. Сам паэт быў у сяброўскіх стасунках з Мэры Шэлі. Выдаў раман “Імправізатар” (1821), вершаваную драму “Трагедыя нявесты” (1822), перакладаў “Філасофскія лісты” Шылера (1825). Раптам рэзка памяняў жыццё, жыў у Германіі, то вывучаў медыцыну і займаўся палітыкай, то піў і хуліганіў. Некалькі разоў спрабаваў забіць сябе (страляўся), апошняя спроба (прыняў вялікую дозу атруты) удалася. Галоўная кніга Бэдоўса “Жартачкі смерці” (Death's Jest Book), над якой ён працаваў чвэрць стагоддзя, выйшла ў 1850, “Збор вершаў” — у 1851. Паэзію Бэдоўса высока цанілі Тэнісан, Мерэдыт і Браўнінг. Першым яго біёграфам стаў Эдмунд Гос. Пасля пра яго пісалі Літан Стрэйчы і Дж. Сэнтсберы, Харальд Блум і Нортрап Фрай. На вершы Бэдоўса складалі музыку Бенджамін Брытэн, Бернард ван Дырэн.

  • 1855

    У адным з парыжскіх завулкаў скончыў жыццё самагубствам Жэрар дэ Нэрваль (фр. Gérard de Nerval; нар. 22 траўня 1808), французскі паэт-рамантык. Знакамітым Нэрваль зрабіўся пасля таго, як пераклаў “Фаўста” Гётэ ў 1828 годзе. Гэты пераклад быў ухвалены самім Гётэ і пасля паўплываў на Берліёза, стваральніка сімфоніі “Пракляцце Фаўста” (La Damnatіon de Faust). Нэрваль пакінуў некалькі зборнікаў вершаў: “Нямецкія вершы” (Poésіes allemandes, 1830), “Галантная багема” (La bohême galante, 1855), шэраг гістарычных драмаў і оперных лібрэта: “Пракляцце Фаўста” (La damnatіon de Faust, 1846), некалькі аповесцяў: зборнік “Дочкі агню” (Les fіlles de feu, 1854). На сайце “ПрайдзіСвета” можна пачытаць яго апавяданне “Зялёная пачвара” ў перакладзе Кацярыны Маціеўскай. Вершы Нэрваля на беларускую перакладаў Андрэй Хадановіч (1 і 2).

  • 1902

    Нарадзіўся Мэна тэр Брак (нідэр. Menno ter Braak, памёр 14 траўня 1940), нідэрландскі пісьменнік-мадэрніст. У 1932 г. разам з Эдгарам дзю Перонам і Марысам Раланам заснаваў літаратурны часопіс Forum, які пазней зрабіўся адным з самых уплывовых перыядычных літаратурных выданняў па-нідэрландску ў трыццатыя гады XX стагоддзя. У пачатку 1930-х Брак заснаваў так званы “Камітэт пільнасці” (нід. het Comіté van Waakzaamheіd). Браў актыўны ўдзел у антыфашысцкім руху. Праз чатыры дні пасля ўварвання нацысцкай Германіі на тэрыторыю Нідэрландаў скончыў жыццё самагубствам, прыняўшы снатворнае і зрабіўшы ін’екцыю атруты.

  • 1918

    Нарадзіўся Філіп Хасэ Фармер (анг. Phіlіp José Farmer, памёр 25 лютага 2009), амерыканскі пісьменнік-фантаст, аўтар больш чым паўсотні раманаў і вялікай колькасці апавяданняў. Вядомы серыямі фантастычных раманаў “Свет ракі”, “Шмат’ярусны свет”, “Свет аднаго дня”.

  • 1949

    Нарадзіўся Джонатан Кэрал (анг. Jonathan Carroll), сучасны амерыканскі пісьменнік, вядомы дзякуючы сваім раманам, напісаным у жанры магічнага рэалізму. Сярод іх – “Краіна смеху”, “Голас нашага ценю”, “Косткі Месяца”, “Шкляны суп”, “Закаханы прывід” і іншыя. Шматлікія яго творы перакладзеныя на рускую мову.

  • 1990

    Вярхоўны Савет БССР прыняў Закон “Аб мовах”. Беларуская мова абвешчаная дзяржаўнай.

  • 1994

    Памёр Алесь Адамовіч (нар. 3 жніўня 1926), беларускі пісьменнік, крытык, літаратуразнаўца. Аўтар дылогіі “Партизаны” (частка 1 – “Война под крышами”, 1960; частка 2 – “Сыновья уходят в бой”, 1963), “Хатынскай аповесці” (1972), кніг “Каратели: Радость ножа, или Жизнеописание гипербореев” (1981), “Блокадная книга” (1977–1981; сумесна з Даніілам Граніным), “Последняя пастораль” (1986). Таксама выступаў як сцэнарыст фільмаў “Война под крышами” (1967), “Ідзі і глядзі” (Иди и смотри, 1985) і інш.

  • 2000

    Памёр Альфрэд ван Вогт (анг. Alfred Elton van Vogt, нар. 26 красавіка 1912), амерыканскі пісьменнік-фантаст. Ён лічыцца адным з самых папулярных і складаных пісьменнікаў навукова-фантастычнага жанру сярэдзіны XX стагоддзя. У 1995 годзе Ван Вогту было прысуджанае званне Гранд-Майстра амерыканскай літаратурнай прэміі у сферы фантастыкі “Нэб’юла”. Апавяданне ван Вогта “Пачвара” на беларускую мову пераклала Ліна Каўрус.