№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 16 лютага

  • 1758

    Нарадзіўся Юльян Урсын Нямцэвіч (польск. Julian Ursyn Niemcewicz, памёр 21 траўня 1841), пісьменнік, гісторык, палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай. Працаваў паслом Чатырохгадовага сойму (1788 – 1792), удзельнічаў у распрацоўцы Канстытуцыі 3 траўня 1791 г. У часе паўстання 1794 г. быў ад’ютантам Т. Касцюшкі. Пісаў на польскай мове і лічыцца адным з найвыдатнейшых пісьменнікаў польскага Асветніцтва. Аўтар палітычнай камедыі “Вяртанне пасла” (1790), зборнікаў “Літоўскія лісты” (1812), дзе адлюстраванае мясцовае (беларускае) жыццё, і патрыятычнага цыклу “Гістарычныя песні” (1816), раманаў “Два паны Сяцехі” (1815), “Ян з Тэнчына” (1825) і інш. Выдаў “Збор гістарычных мемуараў пра старажытную Польшчу” (т. 1–6, 1822 – 1833).

  • 1804

    Нарадзіўся Жуль Жанэн (фр. Jules Gabriel Janin, памёр 19 чэрвеня 1874), французскі пісьменнік, крытык, журналіст, сябра Французскай акадэміі. Вядомасць яму прынеслі шматлікія тэатральныя фельетоны, якія ён друкаваў у Journal des Débats. Пры гэтым у яго не было ясна сфармуляванай эстэтычнай тэорыі, ён пісаў пад уплывам настрою. Апублікаваў шмат літаратурных твораў, найлепшым з якіх лічыцца “Канец аднаго свету і пляменніка Рамо” (La fin d’un monde et un Neveu de Rameau, 1861), напісаны па матывах аповесці Д. Дзідро, дзе таленавіта паказваецца жыццё французскага грамадства XVIII стагоддзя. У рускім перакладзе найбольш вядомы раман “Мёртвы асёл і гільятынаваная жанчына” (L'âne mort et la Femme guillotinée, 1829), які паўплываў на творчасць Пушкіна, Гогаля і іншых сучаснікаў.

  • 1848

    Нарадзіўся Актаў Мірбо (фр. Octave Mirbeau, памёр 16 лютага 1917), французскі раманіст, драматург, мастацкі крытык, сябра Акадэміі Ганкураў. Моцны ўплыў на яго творчасць зрабілі ідэі анарха-індывідуалізму, а таксама эстэтыка дэкадэнцтва. Рэалізм ранніх раманаў, у ліку якіх “Галгофа” ( Le Calvaire, 1886), “Абат Жуль” (L’Abbé Jules, 1888), “Себасцьен Рок” (Sébastien Roch, 1890), вылучаецца яркімі натуралістычнымі рысамі. Больш познія раманы – “Сад пакутаў” (Le Jardin des supplices, 1899) і “Дзённік пакаёўкі” (Le Journal d’une femme de chambre, 1900) – утрымліваюць адкрытыя апісанні чалавечых жарсцяў і распусты. Творчасць Мірбо была вельмі папулярная ў Расіі, у пачатку XX ст. выйшаў поўны збор яго твораў у 10-ці тамах.

  • 1907

    Памёр Джазуэ Кардучы (італ. Giosuè Carducci, нар. 27 ліпеня 1835), найбуйнейшы італьянскі паэт XIX стагоддзя, літаратуразнаўца, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры (1906). Як паэт выступаў супраць рэлігійна-сентыментальных твораў рамантыкаў, за мужную і жыццярадасную паэзію ў духу класіцызму. Паэма “Гімн Сатане” (Inno a Satana, 1865) услаўляе свабоду, зямныя ўцехі, перамогу чалавечага розуму над рэлігіяй. У лірычным зборніку “Новыя вершы” (Rime Nuove, 1861 – 1887) адчуваецца подых рэалізму. У “Варварскіх одах” (Odi barbare, 1878 – 1889) паэт спрабуе аднавіць дух антычнасці, пераймаючы рытмічныя структуры грэцкай і лацінскай паэзіі. Кардучы таксама добра вядомы сваімі літаратуразнаўчымі працамі, у прыватнасці пра Дантэ, Петрарку, Кальдэрона, Бакача і інш.

  • 1915

    Нарадзілася Элізабэт Эйберс (афрыкаанс Elisabeth Françoise Eybers, памерла 1 снежня 2007), паўднёваафрыканская паэтка, перакладчыца. Пісала на афрыкаанс. Двойчы лаўрэатка паўднёваафрыканскай прэміі Херцага (1934, 1971), уганараваная таксама нідэрландскімі прэміямі Хёйгенса (1978) і П. К. Хофта (1991).

  • 1925

    Нарадзіўся Іван Навуменка, беларускі пісьменнік і літаратуразнаўца (памёр 17 снежня 2006). Належыць да так званага “старэйшага” пісьменніцкага пакалення франтавікоў. Аўтар дванаццаці зборнікаў і апавяданняў, аповесцяў, шасці раманаў (найбольш вядомыя – “Сасна пры дарозе” (1962), “Вецер у соснах” (1967), “Сорак трэці” (1974)) і шматлікіх навуковых прац па беларускай літаратуры. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР імя Якуба Коласа (1972) за кнігі “Янка Купала: Духоўны воблік героя” і “Якуб Колас: Духоўны воблік героя”.

  • 1952

    Памёр Еўсцігней Міровіч (сапр. Дунаеў, нар. 10 жніўня 1878), беларускі драматург і тэатральны рэжысёр. Нарадзіўся ў Санкт-Пецярбургу, працаваў у пецярбургскіх тэатрах спачатку акторам, потым рэжысёрам. У 1919 пераехаў і працягнуў працу ў Беларусі. У 1921 – 1931 – мастацкі кіраўнік, у 1941– 1945 – рэжысёр Беларускага тэатра імя Янкі Купалы (БДТ-1). Напісаў на беларускай мове і паставіў п'есы “Машэка” (“У часы даўнейшыя”), “Кастусь Каліноўскі” , “Каваль-ваявода” , “Кар'ера таварыша Брызгаліна” “Перамога” (“Хроніка нашых дзён”), “Запяюць верацёны” , “Лён” (п’есы пастаўленыя ў 1920-я – 1930-я гг.). Цяпер пры Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў працуе Тэатр-студыя імя Е. Міровіча.

  • 1977

    Памёр Карлас Пельісер (гішп. Carlos Pellicer Cámara, нар. 16 студзеня 1897), мексіканскі паэт, празаік, музеязнаўца, палітык. Належаў да першай хвалі мексіканскіх мадэрністаў. Адыграў значную ролю ў стварэнні шэрагу музеяў, у тым ліку музея Фрыды Кала ў Мехіка.