№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 14 красавіка

  • 1745

    Нарадзіўся Дзяніс Фанвізін (руск. Денис Фонвизин, памёр 12 снежня 1792), рускі літаратар, стваральнік жанру рускай бытавой камедыі (“Недарасль”, “Брыгадзір”). Паходзіў з рыцарскага роду, які перасяліўся ў Расію з Лівоніі за часамі Івана Грознага, прозвішча роду пісалася ў два словы, Фон Візен ці Фон-Візен, да сярэдзіны ХІХ стагоддзя. Фанвізін згадваецца ў “Яўгеніі Анегіным” Пушкіна і “Ночы перад Калядамі” Гогаля (праўда, яго імя там не называецца).

  • 1880

    Нарадзіўся Язэп Дыла (Восіп Лявонавіч Дыла, памёр 7 красавіка 1973), псеўд. і крыпт.: Н. Бываеўскі; Наз. Бываеўскі; Назар Бываеўскі; Nazar Bywajeuski; А. Дыл; А. Дыла; Жорсткі; Л. Жорсткі; Тодар Кулеш; Т. Кулеша; Язэп; Н.Б.; Наз. Б.; Н. Б-і; Н. Б-скі; Наз. Б-скі; Я.Д.; Язэп Д.; Яз.Д-а), беларускі празаік, драматург, грамадскі і культурны дзеяч. Дэбютаваў у 1912 у “Нашай Ніве”. Арыштаваны ДПУ БССР 18 ліпеня 1930 па справе “Саюза вызвалення Беларусі”, высланы ў Кунгур Пермскай вобласці на 5 гадоў. 22 жніўня 1938 зноў арыштаваны (10 сакавіка 1939 справа спыненая). Асабістая справа захоўваецца ў архіве КДБ Беларусі.

  • 1917

    Памёр Людвік Заменгоф (ідыш לײזער זאַמענהאָף, польск. Ludwik Zamenhof, эсперанта Ludoviko Zamenhof; нар. 15 снежня 1859), доктар і лінгвіст габрэйскага паходжання, стваральнік мовы эсперанта. Перакладаў на створаную ім мову паэзію і прозу з розных моваў. Памёр у акупаванай Варшаве.

  • 1920

    Нарадзіўся Аляксей Карпюк (памёр 14 ліпеня 1992), беларускі пісьменнік, грамадскі дзеяч. У гады нямецка-фашысцкай акупацыі ўваходзіў у склад падпольнай дыверсійнай групы. Падчас адной з дыверсій на чыгунцы (канец 1942) быў арыштаваны і адпраўлены ў беластоцкую турму, а адтуль — у канцлагер Штутгоф. Увосень 1943 уцёк з лагера і ўзяў удзел у партызанскай барацьбе. Скончыў аддзяленне ангельскай мовы Гродзенскага педагагічнага інстытута (1949). У 1961 скончыў Вышэйшыя літаратурныя курсы ў Маскве. Карпюк вядомы як аўтар твораў пра жыццё Заходняй Беларусі ў першай палове ХІХ ст. — на тэму, якая дазваляла ва ўмовах савецкай цэнзуры раскрываць некаторыя старонкі нацыянальнай гісторыі (аповесць “Данута”, раман-быль “Вершалінскі рай” ды інш.). Вакол А.Карпюка ў Гародні ў 1960—1970-х узнік своеасаблівы клуб вальнадумнай інтэлігенцыі. У розныя часы з гэтым асяродкам кантактавалі Васіль Быкаў, Данута Бічэль-Загнетава, Вольга Іпатава, Браніслаў Ржэўскі. Сам Карпюк пашыраў забароненую ў БССР літаратуру, ліставаўся з А. Салжаніцыным, кантактаваў з сям'ёй Геніюшаў. Тэлефонныя размовы Карпюка пачалі праслухоўваць, у ягонай кватэры рабіліся таемныя ператрусы. Аўтар кніг аповесцяў і апавяданняў “Дзве сасны” (1958), “Данута” (1960), “Мая Гродзеншчына” (нарыс, 1960), “Пушчанская адысея” (1964), “Чаго мы варты” (1970), “След на зямлі: Скарбы і здабыткі маёй Гродзеншчыны” (1972), “Вершалінскі рай” (1974), “Ольга Корбут” (1977), “Свежая рыба” (1978), “Партрэт” (1983), “Сучасны канфлікт” (1985), “Дзве сястры” (казка, 1986), раман “Карані” (1988). Выйшлі “Выбраныя творы” ў 2-х тамах у 1980 і 1990—1991, а таксама том выбранага ў “Беларускім кнігазборы” (2007).

  • 1930

    Памёр Уладзімір Маякоўскі (руск. Владимир Маяковский, нар. 19 ліпеня 1893), рускі савецкі паэт-футурыст, драматург, рэдактар часопісаў “ЛЕФ” (Левы фронт) і “Новы ЛЕФ”. Сваёй творчасцю заслужыў званне “вялікага пралетарскага паэта”. Сярод найбольш значных твораў — паэмы “Облако в штанах” (1914—1915), “Флейта-позвоночник” (1915), “Люблю” (1922), “Про это” (1923), “Владимир Ильич Ленин” (1924), “Хорошо!” (1927), п’есы “Мистерия-буфф”, “Клоп” (1928), “Баня” (1929). Скончыў жыццё самагубствам, стрэліўшы сабе ў сэрца.

  • 1980

    Памёр Джані Радары (іт. Gianni Rodari, нар. 23 кастрычніка 1920), італьянскі дзіцячы пісьменнік і журналіст. Нарадзіўся ў Аменьі (паўночная Італія). Падчас Другой сусветнай вайны быў вызвалены ад службы з прычыны дрэннага здароўя. Пасля смерці двух блізкіх сяброў і зняволення брата Чэзарэ ў канцэнтрацыйным лагеры стаў удзельнікам руху Супраціву. Лаўрэат прэміі Г. Х. Андэрсэна (1970). Аўтар казак “Джэльсаміна ў Краіне хлусаў” (Gelsomino nel paese dei bugiardi, 1959), “Джып у тэлевізары” (Gip nel televisore, 1962), “Планета навагодніх ёлак” (Il pianeta degli alberi di Natale, 1962), “Падарожжа Блакітнай Стралы” (La freccia azzurra, 1964), “Торт у небе” (La Torta in cielo, 1966) і інш. На беларускую мову казачную аповесць Радары “Прыгоды Чыпаліна” пераклаў Алесь Гібкоўскі (2010).

  • 1986

    Памерла Сімона дэ Бавуар (фр. Simone de Beauvoir, нар. 9 лютага 1908), французская пісьменніца, філосаф, ідэолаг фемінісцкага руху, тэарэтык экзістэнцыялізму; жонка і аднадумца Жан-Поля Сартра. Лаўрэат Ганкураўскай прэміі за раман "Мандарыны" (Les Mandarins, 1954). У 1993 атрымала “дацкага Нобеля” — прэмію Sonning.