№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 21 траўня

  • 1688

    Нарадзіўся Аляксандр Поўп (анг. Alexander Pope, памёр 30 траўня 1744), ангельскі паэт, найбольш вядомы за сатырычныя (“Дунсіяда”, The Dunciad, 1728) і камічныя паэмы (“Выкраданне локану”, The Rape of the Lock, 1712) і пераклады на ангельскую “Іліяды” і “Адысеі” Гамэра. Нарадзіўся ў каталіцкай сям’і. Згодна з законам аб усталяванні англіканскай царквы, яму было забаронена, між іншага, паступаць ва ўніверсітэт. Паэт самастойна вывучаў паэзію ангельскіх, італьянскіх, французскіх, лацінскіх, грэцкіх паэтаў. З дзяцінства пакутаваў на асаблівую форму сухотаў, якая запаволіла яго нармальны рост, — паэт быў не вышэйшы за 1,37 м.

  • 1771

    Памёр Крыстафер Смарт (анг. Christopher Smart, нар. 11 красавіка 1722), ангельскі паэт. Вядомы паэмамі “Песня Давіду” (A Song to David) і “Узвесяліцеся ў ягняці” (лац. Jubilate Agno), часткова напісанымі падчас знаходжання ў вар’ятні, куды паэт быў заключаны пасля шматлікіх скаргаў на яго паводзіны: паводле сведчанняў сучаснікаў, ён увесь час маліўся на поўны голас, падаў на калені і ўздымаў рукі да неба ў людных месцах, патрабуючы, каб астатнія бралі з яго прыклад. Пасля выхаду на волю ён жыў у нястачы, у 1770 годзе быў арыштаваны за пазыкі і памёр у галечы і напаўзабыты. Паэзія Смарта была наноў адкрытая Робертам Браўнінгам, які шмат зрабіў для яе папулярызацыі і стварыў рамантычную легенду пра Смарта — “геніяльнага вар'ята”. Дантэ Габрыэль Расэці называў “Песню Давіду” “самым дасканалым вершам, напісаным на ангельскай мове ў XVIII стагоддзі”. На рускую мову “Песню Давіду” пераклаў Я. Віткоўскі.

  • 1820

    Нарадзіўся Мішэль Ленц (люкс. Michel Lentz, памёр 8 верасня 1893), люксембургскі паэт, аўтар словаў гімну Люксембурга “Нашая Айчына” (Ons Hémécht). Пісаў пераважна патрыятычныя оды і маршы.

  • 1841

    Памёр Юльян Урсын Нямцэвіч (польск. Julian Ursyn Niemcewicz, нар. 16 лютага 1758), пісьменнік, гісторык, палітычны дзеяч Рэчы Паспалітай. Працаваў паслом Чатырохгадовага сойма (1788—1792), удзельнічаў у распрацоўцы Канстытуцыі 3 траўня 1791 г. У часе паўстання 1794 г. быў ад’ютантам Т. Касцюшкі. Пісаў на польскай мове і лічыцца адным з найвыдатнейшых пісьменнікаў польскага Асветніцтва. Аўтар палітычнай камедыі “Вяртанне пасла” (1790), зборнікаў “Літоўскія лісты” (1812), дзе адлюстраванае мясцовае (беларускае) жыццё, і патрыятычнага цыклу “Гістарычныя песні” (1816), раманаў “Два паны Сяцехі” (1815), “Ян з Тэнчына” (1825) і інш. Выдаў “Збор гістарычных мемуараў пра старажытную Польшчу” (т. 1—6, 1822—1833).

  • 1855

    Нарадзіўся Эміль Верхарн (Emile Verhaeren, памёр 27 лістапада 1916), бельгійскі паэт-сімваліст, драматург, пісаў на французскай мове. Аўтар драмы “Кляштар” (Le Clotre, 1900), зборнікаў трагічных вершаў “Вечары” (Les Soires, 1887), “Катастрофы” (Les débâcles, 1888) і “Чорныя факелы” (Les Flambeaux noirs, 1890), сацыяльнай трылогіі з цыклаў вершаў “Палі ў трызненні” (Les Campagnes hallucines, 1893), “Вёскі-прывіды” (Les Villages illusoires, 1894) і “Гарады-спруты” (Les Villes tentaculaires, 1895).

  • 1880

    Нарадзіўся Тудор Аргезі (рум. Tudor Arghezi, сапр. Іён Н. Тэадарэску, памёр 14 ліпеня 1967), адзін з найвыбітнейшых румынскіх паэтаў ХХ ст. Першы вершаваны зборнік Аргезі “Патрэбныя словы” быў апублікаваны, калі паэту было 47 гадоў. Арыштаваны ў 1943 г. за публікацыю памфлета “Барон”, скіраванага супраць нацысцкай Германіі.

  • 1886

    Нарадзіўся Міхаіл Зянкевіч (руск. Михаил Зенкевич, памёр 14 верасня 1973), рускі паэт і перакладчык. У 1911 годзе стаў адным з сузаснавальнікаў “Цэху паэтаў”, у 1912 выдаў першую кнігу “Дзікая парфіра” (“Дикая порфира”). У савецкі перыяд Зянкевіч больш займаўся мастацкім перакладам, асабліва шмат перакладаў амерыканскай паэзіі, быў сурэдактарам вядомай анталогіі “Паэты Амерыкі XX стагоддзя”. У 1994 годзе ўнук паэта выдаў выніковы том вершаў і прозы Зянкевіча “Казачная эра” (“Сказочная эра”).

  • 1926

    Нарадзіўся Роберт Крылі (анг. Robert Creeley, памёр 30 сакавіка 2005), амерыканскі паэт і празаік. Паступіў у Гарвард, але сышоў на фронт добраахвотнікам, служыў у Індыі і Бірме. Вядомы сваімі эксперыментамі ў сінтаксісе, павышанай увагай да граматыкі, якую выкарыстоўваў як сродак перадачы сэнсу. Рэдактар авангарднага літаратурнага часопіса “Блэк Маўнцін Рэв’ю”.

  • 1949

    У Канах ад перадазіроўкі снатворнага памёр Клаўс Ман (ням. Klaus Mann, нар. 18 лістапада 1906), нямецкі пісьменнік, сын Нобелеўскага лаўрэата Томаса Мана. Найбольш вядомы раманам “Мефіста” (Mephisto, 1936), які быў забаронены ў ФРГ да 1981 г. Раман Мана “Вулкан” (Der Vulkan, 1939) — адзін з самых вядомых раманаў ХХ ст. пра нямецкіх бежанцаў часоў Другой сусветнай вайны. На беларускую мову раман “Мефіста” пераклаў Васіль Сёмуха.