Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары
Чытаць далейНарадзіўся Жан дэ Лафантэн (фр. Jean de La Fontaine, памёр 13 красавіка 1695), французскі паэт-байкапісец. Досыць рана ажаніўшыся (з чатырнаццацігадовай Мары Эрыкар), Лафантэн хутка пакінуў сям’ю і пераехаў у Парыж, адкуль вельмі рэдка (далёка не кожны год) ездзіў да родных. Захавалася ліставанне Лафантэна з жонкай, у якім ён падрабязна апавядае ёй пра свае рамантычныя прыгоды. Сваіх дзяцей байкапісец ведаў настолькі кепска, што, сустрэўшыся аднойчы з дарослым сынам, не пазнаў яго. Лафантэн стварыў новы жанр байкі, пазычыўшы вонкавую фабулу ў антычных аўтараў (у першую чаргу ў Эзопа і Федра). Большасць баек Лафантэна напісаная свабодным вершам. Апроч баек Лафантэн напісаў “Казкі” (сюжэты ён часткова браў з Бакача), аповесць “Каханне Псіхеі і Купідона” (Les amours de Psyché et de Cupidon, 1662), прыродазнаўчую “Паэму пра хіннае дрэва” (Poème du Quinquina, 1682) і інш.
Памёр Персі Біш Шэлі (анг. Percy Bysshe Shelley, нар. 4 жніўня 1792), ангельскі паэт, празаік, драматург і эсэіст. Лічыцца адным з найвялікшых ангельскіх паэтаў-рамантыкаў ХІХ ст., муж Мэры Шэлі. На беларускую мову вершы Шэлі перакладалі Р. Барадулін, Ю. Гаўрук, Г. Янкута і інш.
Нарадзілася Магдалена Радзівіл (у дзявоцтве Завіша, у першым шлюбе Красінская; памерла 6 студзеня 1945), дзяячка беларускага культурнага руху, мецэнатка. Фінансавала выдавецтва “Загляне сонца і ў наша аконца”, Беларускае выдавецкае таварыства, газету “Беларус” і інш. Матэрыяльна падтрымлівала выданне першых кніг М. Багдановіча, К. Буйло і інш. На знак удзячнасці ёй В. Іваноўскі і І. Луцкевіч змясцілі герб Завішаў “Лебедзь” на тытульным аркушы зборніка вершаў М. Багдановіча “Вянок”.
Нарадзіўся Ганс Ёст (ням. Hanns Johst, памёр 23 лістапада 1978), нямецкі празаік, драматург, паэт, прэзідэнт Палаты пісьменнікаў Рэйха (Reichsschrifttumskammer, 1935—1945), групэнфюрэр СС (1942), аўтар афарызму “Калі я чую пра культуру, я здымаю з засцерагальніка свой браўнінг” (Wenn ich Kultur höre entsichere ich meinen Browning). Яго раннія сачыненні былі напісаныя пад уплывам экспрэсіянізму (“Пачатак”, Der Anfang, 1917; “Кароль”, Der König, 1920). Потым звярнуўся да натуралістычнай філасофіі (п'есы “Мяняла і гандляр”, Wechsler und Händler, 1923; “Томас Пэйн”, Thomas Paine, 1927). Першая п'еса Б. Брэхта “Ваал” была напісаная ў адказ на п'есу Ёста “Самотнік” (Der Einsame), драматызацыю біяграфіі антысеміцкага драматурга Грабэ.
Нарадзіўся Рычард Олдынгтан (анг. Richard Aldington, памёр 27 ліпеня 1962), ангельскі паэт, празаік, крытык. Адзін з галоўных прадстаўнікоў імажызму, уваходзіў ва ўсе імажысцкія анталогіі, рэдагаваў часопіс The Egoist (1914—1917). У гэты час перакладаў старажытнарымскіх і старажытнагрэцкіх паэтаў. У 1920-я гг. Олдынгтан, дагэтуль больш вядомы як паэт, пачаў усё больш увагі аддаваць прозе. Ягоны раман “Смерць героя” (Death of a Hero, 1929) лічыцца адным з найлепшых антываенных раманаў побач з творамі Рэмарка і Хэмінгуэя.
Памёр Моры Агаі (яп. Mori Ōgai (森 鷗外 / 森 鴎外, сапр. Моры Рынтара, нар. 17 лютага 1862), японскі пісьменнік, перакладчык, медык па прафесіі. Лічыцца адным са стваральнікаў сучаснай японскай літаратуры. Некалькі гадоў стажыраваўся ў Германіі, дзе захапіўся ідэямі нямецкага рамантызму, перакладаў Гётэ, Байрана, Шэкспіра. Аўтар рамантычных твораў, найбольш папулярным з якіх з’яўляецца раман “Дзікая гусь” (Gan, 1911—1913). У 1912 годзе пісьменнік быў настолькі ўражаны самагубствам аднаго з генералаў, які пайшоў на той свет услед за імператарам Мэйдзі, што пачаў пісаць гістарычную прозу, асноўнай тэмай якой быў кодэкс самурайскага гонару.
Памёр Аляксандр Грын (руск. Александр Грин, сапр. Грынеўскі; нар. 23 жніўня 1880), рускі празаік (“Пунсовыя ветразі”, “Алые паруса”, 1923), прадстаўнік рамантычнага рэалізму. Сам адносіў сябе да сімвалістаў. Бацька А. Грына Стэфан Грынеўскі быў сасланы ўглыб Расіі пасля ўдзелу ў паўстанні 1863 году. З 1941 кнігі Грына не выдаваліся, а сам Грын быў пасмяротна абвінавачаны ў “буржуазным касмапалітызме”.