№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 28 жніўня

  • 430

    Нарадзіўся Аўрэлій Аўгустын, больш вядомы як Аўгустын Блажэнны (лац. Aurelius Augustinus, нар. 13 лістапада 354), філосаф, прапаведнік, хрысціянскі багаслоў і пісьменнік, святы каталіцкай і праваслаўных цэркваў, адзін з Айцоў Царквы. Найбольш вядомымі творамі Аўгустына лічацца праца “Пра горад Божы” (De civitate Dei) і яго духоўная біяграфія “Споведзь” (Confessiones).

  • 1645

    Памёр Гуга Гроцый, альбо Хейг (Хуга) дэ Грот (лац. Hugo Grotius, нід. Huig (Hugo) de Groot, нар. 10 красавіка 1583), нідэрландскі драматург, юрыст, дзяржаўны дзеяч і філосаф. Дзед Гроцыя, бургундскі дваранін, ажаніўся з дачкой нідэрландца дэ Грота і ўзяў яе прозвішча. Ужо ў восем гадоў Гроцый пісаў лацінскія вершы. У адзінаццаць паступіў у Лейдэнскі ўніверсітэт, які скончыў у 15 гадоў. Некалькі гадоў быў з дыпламатычнай місіяй Ёхана ван Олдэнбарнэвелта ў Францыі, пасля вярнуўся на радзіму, заняўся адвакатурай, а пазней быў прызначаны афіцыйным гістарыёграфам Галандскай рэспублікі. У выніку “армініянскіх спрэчак” Гроцый быў арыштаваны 29 жніўня 1618 году і асуджаны на пажыццёвае зняволенне. Праз паўтара году ён з дапамогай жонкі змог збегчы ў Францыю, вывезены з крэпасці Лувестэйн у куфры для кніг (гэтым падзеям прысвечаны верш Ёста ван дэн Вондэла “На вызваленне Гуга Гроцыя”, рускі пераклад Я. Віткоўскага гл. тут. Літаратурную спадчыну Гроцыя складаюць напісаныя па-лацінску трагедыі “Выгнаны Адам” (Adamus exul), “Пакуты Хрыстовы” (Christus patiens) і “Сафампанеас” (Sophompaneas; егіпецкая форма імені Іосіф), перакладзеная Вондэлам на нідэрландскую пад назвай “Іосіф у садзе” (Jozef in ’t hof).

  • 1749

    Нарадзіўся Ёган Вольфганг Гётэ (ням. Johann Wolfgang von Goethe, памёр 22 сакавіка 1832), вялікі нямецкі пісьменнік і навуковец. Першапачатковую адукацыю атрымаў дома, пасля вывучаў юрыспрудэнцыю, медыцыну і літаратуру ва ўніверсітэтах Ляйпцыга і Страсбурга. Першыя значныя творы — драмы “Гётц фон Берліхінген з жалезнай рукой” (Götz von Berlichingen mit der eisernen Hand, 1771), “Клавіга” (Clavigo, 1774), раман “Пакуты маладога Вэртэра” (Die Leiden des jungen Werthers, 1774). Вядомасць Гётэ прынеслі славутыя балады “Альховы цар” (Erlkönig, 1782), “Пясняр” (1783), драмы “Іфігенія ў Таўрыдзе” (Iphigenie auf Tauris, 1779), “Тарквата Таса” (Torquato Tasso, 1780), “Эгмант” (Egmont, 1788), сатырычная паэма “Райнэке Ліс” (Reineke Fuchs, 1793), эпічная паэма “Герман і Даратэя” (Hermann und Dorothea, 1798). Галоўны твор — трагедыя ў вершах “Фаўст”, другую частку якой Гётэ скончыў менш як за год да сваёй смерці — у 1831 (першая частка выйшла ў 1808). Аўтар двухтомнай аўтабіяграфічнай эпапеі “Паэзія і праўда” (Dichtung und Wahrheit, 1811—1812), цыклу вершаў на тэмы ўсходніх класікаў “Заходне-ўсходні дыван” (West-östlicher Divan, 1819), дылогіі “Гады навучання Вільгельма Майстэра” (Wilhelm Meisters Lehrjahre, 1796) і “Гады вандраванняў Вільгельма Майстэра” (Wilhelm Meisters Wanderjahre, 1821). Таксама апублікаваў шэраг значных для свайго часу прац па геалогіі, мінералогіі, анатоміі і іншых навуках. Некаторыя творы Гётэ перакладзеныя на беларускую мову — “Фаўст” (Васіль Сёмуха), “Райнэке Ліс” (Віталь Вольскі), вершы (Алег Лойка, Юрка Гаўрук, Аляксей Зарыцкі, Васіль Сёмуха, Наталля Арсеннева, Фелікс Баторын, Лявон Баршчэўскі і інш.).

  • 1814

    Нарадзіўся Джозэф Шэрыдан Ле Фаню (анг. Joseph Sheridan Le Fanu, памёр 7 лютага 1873), ірландскі ангельскамоўны пісьменнік, адзін з самых вядомых аўтараў гатычнай прозы. Пісьменнік нарадзіўся ў Дубліне ў літаратурнай сям’і — яго бабуля Алісія Шэрыдан Ле Фаню і стрыечны дзед Рычард Брынслі Шэрыдан (аўтар п’есы “Школа зласлоўя”) былі драматургамі. Напісаў шэраг містычных і прыгодніцкіх твораў, з 1845 па 1873 выдаў 14 раманаў, самыя вядомыя сярод якіх — “Дзядзька Сайлас” (Uncle Silas, 1864), “Дом ля могілак” (The House by the Churchyard, 1863) і зборнік з пяці навэлаў “Скрозь цьмянае шкло” (In a Glass Darkly, 1872). Творчасць Ле Фаню моцна паўплывала на паэтыку Х. Картасара, а аповесць “Карміла” (Carmilla, 1871) — на творчасць Б. Стокера.

  • 1925

    Нарадзіўся Аркадзь Стругацкі (руск. Аркадий Стругацкий, памёр 12 кастрычніка 1991), рускі пісьменнік, сцэнарыст, перакладчык, які ў суаўтарстве з братам Барысам напісаў некалькі дзясяткаў твораў, што лічацца класікай сучаснай навуковай і сацыяльнай фантастыкі. Пераклаў з японскай мовы шэраг твораў Акутагавы, Абэ Коба, Нацумэ Сасэкі, Нома Хіросі, Сант’ютэя Энцё, сярэднявечны раман “Казанне пра Ёсіцунэ”. Сумесна братамі Стругацкімі пад псеўданімамі С. Беражкоў, С. Віцін, С. Пабедзін былі перакладзеныя з ангельскай раманы А. Нортана, Х. Клемента, Дж. Ўіндэма.

  • 1936

    Нарадзіўся Генадзь Бураўкін, беларускі паэт, журналіст і дыпламат. Аўтар кніг паэзіі “Дыханне”, “Выток”, “Варта вернасці”, “Гняздо для птушкі радасці”, “Узмах крыла”, “Паміж зоркай і свечкай”, “Чытаю тайнапіс вачэй” і іншых. Аўтар вершаў для многіх папулярных песняў, у тым ліку і “Калыханкі”, якая амаль два дзесяцігоддзі штодня гучала па беларускім тэлебачанні. Аўтар кніг паэзіі для дзяцей “Тры казкі пра Зая” (1974) і “Сінія арэлі” (1987), дакументальных аповесцяў “Тры старонкі з легенды” (1971), выступае ў друку з нарысамі, публіцыстычнымі і крытычнымі артыкуламі. Перакладае на беларускую мову вершы рускіх, украінскіх, малдаўскіх, балгарскіх паэтаў.