№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Змест


Алок Вайд-Мэнан Вулічны гвалт Вершы Фрэнк О’Хара Трымаю воблака ў абдымках Вершы Пэт Паркер Так прагну з табой кахацца і словы замест гэтага пішу Вершы Ўолт Ўітмэн Як Адам на золку ўранні Вершы Эмі Лоўэл Калі б я здолела злавіць зялёны ліхтар светляка Вершы Сара ТысдэйлЭрына Верш Алфрэд Эдвард Хаўсмэн Больш не пытай: баюся, не змаўчу Вершы Гедрэ Казлаўскайтэ Размаўляць на забытых мовах Вершы Івар Сільдпачуццё што нешта не так Вершы Сімона дэ БавуарДругі пол Фрагмент кнігі Жан Както Белая кніга
Іда Ліндэ Мама забойцы Урывак з рамана Жорж Экгаўт Татуіроўка Апавяданне Уладзіслаў Гарбацкі Апошні ўраніст Эсэ
Крысціна Бандурына Something Special Вершы Карэкцыя перспектывы Апавяданне Надзя Гусакоўская не вставать рано утром, чтоб не упасть Вершы Уладзіслаў Гарбацкі Прыдарожныя макі Апавяданне Каровы ды мужыкі Апавяданне Дар’я Трайдэн Нямая Апавяданне Вампірызм Апавяданне Хвароба Апавяданне Дзмітрый Ермаловіч-Дашчынскі Небесный сеанс прерывается Вершы
“Вось так я пішу” Рэпрэзентацыя негетэранарматыўнай сэксуальнасці ў літаратуры Матэрыялы круглага стала
Вольга Гапеева Гульня ў гендар, або Чаму качкі размаўляюць на лавандавай мове Эсэ Альгерд Бахарэвіч “Зразумейце маю адзіноту”: “Дзёньнік” Вітальда Гамбровіча як досьлед уласнае сэксуальнасьці Эсэ Дар’я Трайдэн Бог і мілыя хлопчыкі: рэлігія і гомаэротыка ў творах Герарда Рэвэ Эсэ Кацярына Маціеўская Эфект Пігмаліёна Эсэ Ганна Янкута Гісторыя аднаго сына Эсэ Справа Роджэра Кейсмента Эсэ Літаратурнае жыццё бостанскага шлюбу Эсэ Уладзіслаў Гарбацкі Як беларусы ў 1928 годзе гей-шлюбам палохалі Эсэ Апошні enfant terrible ХХ стагодзьдзя Эсэ Жанчына, што кахала мужчынаў, якія кахалі мужчынаў Эсэ Уладзімір Валодзін Уголовное преследование гомосексуалов в СССР (1946-1991): цифры и дискурсы

У гэты дзень, 28 верасня

  • 1493

    Нарадзіўся Аньёла Фірэнцуола (іт. Agnolo Firenzuola, памёр 27 чэрвеня 1543), італьянскі пісьменнік. Адзіны яго твор, надрукаваны пры жыцці аўтара, — трактат “Выгнанне літараў, без карысці дададзеных у мову тасканскую” (1524), дзе Фірэнцуола палемізуе з канцэпцыяй Джанджорджа Трысіна, які рэкамендаваў палепшыць вальгарэ (народную лаціну) за кошт узбагачэння алфавіта шэрагам грэцкіх літараў. Каля 1520 году Фірэнцуола пачаў перакладаць на італьянскую мову раман Апулея “Залаты асёл”, наблізіўшы твор да сучасных рэаліяў: увёў у аповед італьянскія гарады Балонью, Венецыю і Анкону, часткова прыбраўшы антычны каларыт і наблізіўшы раман да навелістычнай кнігі рэнесанснага тыпу. Напісаў таксама трактат з двух дыялогаў “Чэльса, альбо Пра жаночыя вабноты”, герой якога, згодна на жаданне чатырох дамаў выкладае сваё разуменне жаночай прыгажосці. У трактаце складзены партрэт ідэальнай красуні, на які моцна паўплывала эстэтыка маньерызму.

  • 1803

    Нарадзіўся Праспер Мерымэ (фр. Prosper Mérimée, памёр 23 верасня 1870), французскі пісьменнік, сябра Французскай акадэміі, аўтар даследаванняў па гісторыі мастацтва, літаратуры, перакладчык. Найбольш вядомы як аўтар навелы “Кармэн”, на сюжэт якой напісаная аднайменная опера Жоржа Бізэ.

  • 1891

    Памёр Герман Мэлвіл (анг. Herman Melville, нар. 1 жніўня 1819), амерыканскі празаік і паэт. Сусветна вядомы яго твор — раман “Мобі Дзік” (Moby-Dick, 1851). Пасля смерці пісьменнік быў практычна забыты, адраджэнне цікавасці да яго пачалося ў пачатку ХХ стагоддзя, тады ж раман “Мобі Дзік” быў прызнаны шэдэўрам амерыканскай і сусветнай літаратуры.

  • 1897

    Нарадзіўся Мухтар Аўэзаў (каз. Мұхтар Омарханұлы Әуезов, памёр 27 чэрвеня 1961), казахскі пісьменнік, драматург і навуковец, даследчык кіргізскага эпасу “Манас”. Самы вядомы твор Аўэзава — раман-эпапея “Шлях Абая” (“Абай жолы”) пра жыццё паэта-асветніка Абая Кунабаева. У рамане выяўленая карціна існавання казахскага грамадства другой паловы ХІХ стагоддзя, калі разбураўся традыцыйны качавы лад жыцця казахаў.

  • 1899

    Нарадзіўся Андрэй Платонаў (руск. Андрей Платонов, сапр. Андрэй Кліментаў, памёр 5 студзеня 1951), рускі пісьменнік, адзін з найбольш самабытных паводле стылю і мовы рускіх літаратараў першай паловы ХХ стагоддзя. Самыя вядомыя яго творы — раман “Чэвенгур”, аповесць “Катлаван” і інш.

  • 1937

    Памёр Уладзіслаў Галубок (нар. 15 траўня 1882), беларускі драматург, актор і рэжысёр, заснавальнік беларускага савецкага тэатра. У 1920 годзе стварыў беларускі вандроўны тэатр, які называўся “Трупа Галубка”. Вандроўны тэатр пабываў са сваімі спектаклямі ў самых розных кутках Беларусі. Галубок адначасова выконваў абавязкі мастака-дэкаратара, музыкі-выканаўцы і рэжысёра. Аснову рэпертуару складалі яго п’есы “Пан Сурынта”, “Ганка”, “Плытагоны”, “Пінская Мадонна”, “Васіль Хмель”.

  • 1964

    Памёр Міхаіл Святлоў (руск. Михаил Светлов, сапр. Шэйнкман, нар. 17 чэрвеня 1903), рускі савецкі паэт і драматург, лаўрэат Ленінскай прэміі (1967). Усенародную славу і любоў яму прынёс верш “Грэнада” (1926). Многія кампазітары напісалі музыку на гэты верш, а Маякоўскі чытаў яго на памяць на сваіх канцэртах. Яшчэ адзін верш, які ператварыўся ў песню і хутка стаў папулярным у 1930-х гадах, — “Кахоўка”. Найбольш вядомыя ваенныя творы Святлова — “Італьянец” і паэма “Дваццаць восем”. За кнігу “Вершы апошніх гадоў” паэту пасмяротна прысудзілі Ленінскую прэмію. У ліку апошніх яго твораў — таксама п’есы “Чужое шчасце” (1953) і “Любоў да трох апельсінаў” (1964).

  • 1966

    Памёр Андрэ Брэтон (фр. André Breton, нар. 19 лютага 1896), французскі пісьменнік, лідар сюррэалісцкага руху. Атрымаў медычную адукацыю, падчас Першай сусветнай вайны трапіў на фронт, дзе пазнаёміўся з Гіёмам Апалінэрам, Філіпам Супо і Луі Арагонам, сваімі будучымі паплечнікамі. Пасля вайны да іх дадаліся Поль Элюар і Трыстан Тцара. Сябры пачалі ладзіць шакавальныя прэзентацыі сваіх працаў, часта правакуючы скандальныя сітуацыі і бойкі. У 1919 годзе Брэтон і Супо апублікавалі свой твор “Магнітныя палі”, падчас напісання якога быў выкарыстаны метад аўтаматычнага пісьма. У 1924 г. Брэтон друкуе першы маніфест сюррэалізму, які робіць яго правадыром гэтай плыні. У 1928 г. выходзіць другі маніфест пад назвай “Сюррэалізм і жывапіс”, які ў далейшым паўплываў на творчасць многіх мастакоў свету. Да ліку літаратурных дасягненняў Брэтона залічваюцца раман “Надзя” (1928) і патэтычная дылогія “Вар’яцкае каханне” (1937) і “Аркан 17” (1945).

  • 1970

    Памёр Джон Дос Пасас (анг. John Roderigo Dos Passos, нар. 14 студзеня 1896), амерыканскі пісьменнік партугальскага паходжання — ягоныя продкі былі з вострава Мадэйра. У маладосці з сімпатыяй ставіўся да камунізму, пакуль не правёў некалькі месяцаў у СССР. Самы знакаміты твор Дос Пасаса — трылогія “ЗША”, куды ўваходзяць раманы “42-я паралель”, “1919” і “Вялікія грошы”.

  • 2001

    Памёр Мікалай Матукоўскі (нар. 12 верасня 1929), беларускі драматург. Пісаў на рускай і беларускай мовах. Аўтар п'есаў “Мужчына, будзь мужчынам!” (пастаўленая ў 1966), “Тры дні і тры ночы” (пастаўленая ў 1967), “Амністыя” (1971, пастаўленая ў 1970, асобнае выданне ў 1972, аднайменны кінафільм у 1982), “Апошняя інстанцыя” (пастаўленая ў 1974), “Наследны прынц” (1976, пад назвай “Наследнік” пастаўленая ў 1976), “Мошенник поневоле” (паводле рамана М. Ларні “Чацверты пазванок”, пастаўленая ў 1978), “Паядынак” (1985, пастаўленая ў 1985), “Мудрамер” (апублікаваная і пастаўленая ў 1987).