-
1827
Памёр Вільгельм Гаўф (ням. Wilhelm Hauff, нар. 29 лістапада 1802), нямецкі пісьменнік-рамантык. Літаратурная спадчына Гаўфа складае тры альманахі казак, самымі вядомымі з якіх з’яўляюцца “Гісторыя пра Маленькага Мука” (Die Geschichte vom kleinen Muck) і “Каліф-Бусел” (Die Geschichte vom Kalif Storch). Гаўф напісаў таксама некалькі раманаў, найбольш папулярным з якіх стаў “Ліхтэнштэйн” (Lichtenstein, 1826), і некалькі вершаў, якія зрабіліся народнымі песнямі. На сайце “ПрайдзіСвета” можна прачытаць некалькі казак Гаўфа, перакладзеных Наталляй Давыдоўскай і Уладзімірам Папковічам.
-
1863
Нарадзіўся Рыхард Дэмэль (ням. Richard Dehmel, памёр 8 лютага 1920), нямецкі паэт-імпрэсіяніст. Адзін з самых значных нямецкіх паэтаў да Першай сусветнай вайны. Адзін з яго зборнікаў — “Жанчына і свет” (Weib und Welt, 1896) — выклікаў вялікі скандал і грамадскае абурэнне (нягледзячы на тое, што асобныя яго часткі нават не трапілі ў друк) за цікаўнасць аўтара да тэмы кахання і Эрасу. З гэтай нагоды адбыўся нават суд, дзе паэта вінавацілі ў непрыстойнасці і блюзнерстве. У выніку Дэмэль быў апраўданы, але зборнік было загадана знішчыць (спаліць).
-
1883
Нарадзіўся Язэп Лёсік (псеўд. Павал Ксяневіч, Язэп Ксяневіч, Язэп Ліхадзіеўскі, М. Кепскі, J. L. (Apalczenniec) і інш., памёр 1 красавіка 1940), беларускі грамадска-палітычны дзеяч, мовазнаўца, пісьменнік, публіцыст, педагог. Чалец Інбелкульта (1921—1930), акадэмік АН БССР (1928). Аўтар шматлікіх дапаможнікаў і навуковых працаў па беларускай мове: “Практычная граматыка беларускае мовы” (1921), “Беларуская мова. Пачатковая граматыка” і “Беларуская мова. Правапіс” (1924) і інш. Пісаў вершы, апавяданні, у 1921 падрыхтаваў зборнік мастацкай прозы “Родныя вобразы”, але ён быў забаронены і не выйшаў. Лёсік даводзіўся дзядзькам Якубу Коласу. Арыштаваны і высланы ў Саратаўскую вобласць у 1930 па справе “Саюза вызвалення Беларусі”. Паводле афіцыйнай версіі, памёр ад сухотаў у саратаўскай турме.
-
1902
Нарадзіўся Міхась Машара (псеўд. С. Антонаў; М. Каліна, Міх. Каліна, Міхась Каліна, М. Машарак, крыпт. М.М.; памёр 7 чэрвеня 1976), беларускі паэт, празаік, драматург, перакладчык. Аўтар некалькіх зборнікаў лірыкі, дэбютаваў у друку ў 1927. Вершы, напісаныя падчас зняволення ў Лукішках, Зоська Верас таемна вынесла і ў 1928 выдала асобным зборнікам “Малюнкі”, які стаў першай кнігай паэта. У 1960—1970-я выступаў пераважна як празаік. Аўтар раманаў “Крэсы змагаюцца” (1966), “Сонца за кратамі” (1968) і “Лукішкі” (1970), якія склалі трылогію, кнігі ўспамінаў “Старонкі летапісу” (1975) і інш. Пераклаў на беларускую мову “Мёртвыя душы” М. Гогаля (1950), апавяданні Г. Сянкевіча (1955), “Уральскія сказы” П. Бажова (1956) і інш.
-
1906
Нарадзіўся Клаўс Ман (ням. Klaus Mann, памёр 21 траўня 1949), нямецкі пісьменнік, сын Нобелеўскага лаўрэата Томаса Мана. Найбольш вядомы раманам “Мефіста” (Mephisto, 1936), які быў забаронены ў ФРГ да 1981 г. Раман Мана “Вулкан” (Der Vulkan, 1939) — адзін з самых вядомых раманаў ХХ ст. пра нямецкіх бежанцаў часоў Другой сусветнай вайны. На беларускую мову раман “Мефіста” пераклаў Васіль Сёмуха.
-
1922
Памёр Марсэль Пруст (фр. Valentin Louis Georges Eugène Marcel Proust, нар. 10 ліпеня 1871), французскі празаік і паэт, адзін з самых значных пісьменнікаў ХХ стагоддзя, аўтар рамана “У пошуках страчанага часу” (À la recherche du temps perdu, 1908—1922).
-
1931
Нарадзіўся Анатоль Вярцінскі, беларускі паэт, драматург, публіцыст, крытык, перакладчык. Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1988) за кнігу публіцыстычных нататак “Нью-ёркская сірэна”. Аўтар зборнікаў вершаў, паэмаў, п’ес і публіцыстыкі. Пераклаў на беларускую мову п'есы Лопэ дэ Вэгі “Раба свайго каханага”, М. Себасцьяна “Безыменная зорка”, В. Пальчынскайтэ “Спяшаюся за летам”, а таксама асобныя вершы з класічнай і сучаснай рускай, украінскай, літоўскай, латышскай, балгарскай, польскай, венгерскай, кубінскай паэзіі.
-
1939
Нарадзілася Маргарэт Этвуд (анг. Margaret Atwood), канадская англамоўная пісьменніца, літаратурны крытык. Лаўрэат Букераўскай прэміі (2000) за раман “Сляпы забойца” (Blind Assassin), прэміі Артура Кларка, двойчы ўганараваная Прэміяй генерал-губернатара (найвышэйшай літаратурнай прэміяй Канады). Самым знакамітым яе раманам лічыцца “Гісторыя пакаёўкі” (The Handmaid's Tale, 1985), экранізаваны ў 1990. Усяго пісьменніца выдала больш за 30 кніг, сярод якіх таксама зборнікі паэзіі, апавяданняў, эсэ і некалькі дзіцячых кніг.
-
1952
Памёр Поль Элюар (фр. Paul Éluard, сапр. Eugène Émile Paul Grindel, нар. 14 снежня 1895), французскі паэт, адзін з заснавальнікаў дадаізму і сюррэалізму. Пачаў пісаць вершы пасля сустрэчы з Аленай Дзьяканавай, якую называў Гала і якая пазней сышла ад яго да Сальвадора Далі. У 1924 за дзень да выхаду зборніка “Паміраць ад таго, што не паміраеш” (Mourir de ne pas mourir, 1924) Элюар, нікому нічога не сказаўшы, выправіўся ў падарожжа вакол свету, якое доўжылася сем месяцаў. Усе думалі, што ён памёр, але пазней ён напісаў Гале, і яна далучылася да яго ў Азіі. Элюар адышоў ад дадаізму, пасварыўшыся з Трыстанам Тцара. З 1924 уваходзіў у групу сюррэалістаў, хаця не цалкам падзяляў іх погляды. У час Другой сусветнай вайны пісаў патрыятычныя вершы, самы знакаміты з якіх — “Свабода” — раскідвалі над Францыяй з ангельскіх самалётаў. Пасля вайны ўдзельнічаў у руху барацьбы за мір, у 1953 яму пасмяротна была прысуджаная Міжнародная прэмія міру.
-
1953
Нарадзіўся Алан Мур (анг. Alan Oswald Moore), ангельскі пісьменнік. Вядомы перадусім коміксамі. Найбольш знакамітыя працы — “Ахоўнікі” (Watchmen), “V значыць Вендэтта” (V for Vendetta), “З пекла” (From Hell) — былі экранізаваныя ў Галівудзе, але з прычыны істотных зменаў сюжэту Мур не захацеў указваць сваё аўтарства ў тытрах. Пісьменнік практыкуе магію і акультызм.
-
1983
Памёр Валянцін Карэль (шведск. Walentin Chorell, нар. 8 красавіка 1912), фінска-шведскі паэт, празаік, драматург. Дэбютаваў у 1941 годзе са зборнікам вершаў “Віно і бутля” (Vinet och lägeln). Таксама пісаў раманы і п’есы. Першы вялікі поспех Карэлю прынесла яго п’еса “Фабіян адчыняе вароты” (Fabian öppnar portarna), пастаноўкі якой з захапленнем прымалі гледачы ў многіх тэатрах Швецыі.
