№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Андрэй Адамовіч

Напишу хоть и не просили

Стихотворения

Пераклад з беларускай Кірыл Дубоўскі, Павел Анціпаў

Полгода

(Паўгоду)


Я слышал, ты строишь дом.
Такой большой, тысячи и одной ночи не хватит,
чтоб населить его детьми.
А я просто хочу
дописать стихотворение.

Стихотворение, прежде всего, ―
это история про бога,
и хотя кажется, что бог ― тут главное,
главное ― история.

А я всегда думал, что стихотворение ―
это история про любовь и ненависть.
А мы и не любовники, и не враги,
поэтому мне, наверно, было так сложно
написать это клятое стихотворение.

А всё, что я хотел сказать, ―
“жаль, что мы и не любовники,
и не враги”.

И добавить в конце несколько
красивых, веских слов,

например, “голубые гири”.

перевод с белорусскогоПавел Антипов



Я чуў, ты будуеш дом.
Такі вялікі, тысячы і адной ночы не хопіць
засяліць яго дзецьмі.
А я проста хачу
дапісаць гэты верш.

Верш, перш-наперш, ―
гэта гісторыя пра бога,
і хаця падаецца, што бог — тут галоўнае,
галоўнае — гісторыя

А я заўсёды думаў, што верш —
гэта гісторыя пра каханне і нянавісць.
А мы і не каханкі, і не ворагі,
таму мне, напэўна, так складана было
напісаць гэты грэбаны верш.

А ўсё, што я хацеў сказаць, ―
“шкада, што мы і не каханкі,
і не ворагі”.

І дадаць у канцы пару
прыгожых, важкіх словаў,

напрыклад, “блакітныя гіры”.



От кризиса

(Ад крызісу)


Шёл раз Офисный Планктон в пустыню через калиновый мосток,
А под тем мостком в золотом гробу лежал Лирический Герой.
Без рук, без ног, без головы лежал и не думал ни о чём,
А только записывал, что вокруг творится, чтобы потом вам читать.

А навстречу Планктону шёл сам Господь Сус Христос и спрашивал:
― Куда ты, Офисный Планктон, путь держишь, чего хочешь во пустыне?
― А вот лежит же Лирический Герой без рук, без ног, без головы,
И я так пойду и лягу во пустыне. Придёт ко мне Божья Корова,
Принесёт мне бонусы, и никогда боле у меня кредитов не будет.

Тогда Сам Господь Сус Христос и спрашивал Лирического Героя:
― Что это за Божья Корова, не знаешь?
― Ну как не знать? Знаю, ― отвечал Лирический Герой,
И слова его были ёмкие, как ключи подземные.

“Я тогда ещё был мал, и золотой гроб казался мне
Большой золотой клеткою, такой большой, что тут могли
Плавать меж Офисного Планктона левиафаны.
И тогда шла из пустыни Божья Корова,
Ступая по спинам левиафанов.
И крылья её были красные-красные без всякой точечки.
И пальцем даже она калиновый мосток не тронула.
Она шла и раздавала всем кредиты и бонусы,
И если кто брал кредит или получал бонус,
То на крыльях у Божьей Коровы появлялась точка.
И в скором времени этих точек стало так много,
Что в институте зоологии два доктора полюбилися
Друг с другом и поженилися.

И теперь у них дети смотрят телевизор на канале,
На котором ничего-то не транслируют, и кричат взрослым
Вместо “Снежит!” ― “Бозая калова!”
Потому как много уж слишком точечек появилось на её крыльях,
И она больше не могла ступать по спинам левиафановым,
А только шла по земле и тихо плакала.

И где одна слезинка падала, там бакс падал.
А где другая слезинка падала, там евро падал.
А в Гарлеме дети показывали на неё пальцем и кричали:
“Niger, niger”, ― хоть и редко, а она и туда забредала.
И тогда Божья Корова стала небу молиться

Ко всем коровкам. Говорила: “Коровки, коровки, возьмите меня
На небко. А исполнилося мне тридцать три года
И три месяца. А печаль мою развейте
По висящим лозам,
По белым берёзам,
По гнилым колодам
Вы печаль развейте!

А что было с Божьей Рёвой-Коровой дальше,
Я не знаю”, ― на этом и кончил Лирический Герой.

Тогда посмотрел на всех Сам Господь Сус Христос строго.
Хотел что-то сказать, но тут шла бабка-арабка,
Куда шла, откуда ― никто не знал,
Однако же стали все они вместе шептать:

“Вот в золотом гробу лежит Лирический Герой
Без рук, без ног, без головы,
И как ему из гроба не вставать,
Так кризису не бывать,
Кризису не бывать,
Кризису не бывать,
Кризису не бывать”.

перевод с белорусскогоПавел Антипов



Ішоў неяк Офісны Планктон у пустыню праз калінавы масток,
А пад тым мастком у залатой дамавіне ляжаў Лірычны Герой.
Без рук, без ног, без галавы ляжаў і не думаў ні пра што,
А толькі занатоўваў, што адбываецца, каб пасля вам чытаць.

А насустрач Планктону ішоў сам Госпад Сус Хрыстос і пытаў:
— Куды ты, Офісны Планктон, ідзеш, чаго хочаш у пустыні?
— А вось ляжыць Лірычны Герой без рук, без ног, без галавы,
І я пайду так лягу ў пустыні. А да мяне прыйдзе Божая Кароўка,
Прынясе мне бонусы, і больш ніколі ў мяне крэдытаў не будзе.

Тады Сам Госпад Сус Хрыстос і пытаў у Лірычнага Героя:
— Што гэта за Божая Кароўка, не ведаеш?
— Як не ведаць? Ведаю, — казаў Лірычны Герой,
І словы ягоныя былі ёмкія, як ключы падземныя.

“Я тады яшчэ быў маленькі, і залатая дамавіна падавалася мне
Вялікаю залатою клеткаю, такою вялікаю, што тут маглі
Плаваць між Офіснага Планктону левіяфаны.
І тады ішла з пустыні Божая Кароўка,
Крочачы проста па спінах левіяфанаў.
І крылы яе былі чырвоныя-чырвоныя без аніводнай кропкі.
І нават пальцам яна не кранула калінавы масток.
Яна ішла і раздавала ўсім крэдыты і бонусы,
І калі хто браў крэдыт або атрымліваў бонус,
Дык на крылах у Божай Кароўкі з’яўлялася кропачка.
І хутка гэтых кропачак зрабілася так шмат,
Што ў інстытуце заалогіі двое дактароў навук закахаліся
Адно ў аднаго і ажаніліся.

І цяпер у іх дзеці глядзяць тэлевізар на канале,
Дзе нічога не перадаюць, і крычаць дарослым
Замест “Снежыць!” — “Бозыя калоўка!”
Бо вельмі ж шмат кропачак з’явілася на ейных крылах.
І яна больш не магла хадзіць па спінах левіяфанаў,
А толькі крочыла па зямлі і ціха плакала.

І дзе адна слязінка падала, там і бакс падаў.
А дзе другая слязінка падала, там і еўрык падаў.
А ў Гарлеме дзеці паказвалі на яе пальцам і крычалі:
“Niger, niger”, — бо гады ў рады ж яна туды заходзіла.
І тады Божая Кароўка пачала маліцца проста ў неба

Да ўсіх баговак. Казала: “Багоўкі, багоўкі, вазьміце мяне
У неба. Бо споўнілася мне трыццаць тры гады
І тры месяцы. А боль мой разнясіце
Па ніцых лозах,
Па белых бярозах,
Па гнілых калодах
Разнясіце боль мой!”

А што было з Божай Кароўкай фарбаванай галоўкай далей,
Я не ведаю”, — на гэтым і скончыў Лірычны Герой.

Тады паглядзеў на ўсіх Сам Госпад Сус Хрыстос сувора.
Хацеў штосьці сказаць, але тут ішла бабка-арабка.
Куды йшла, адкуль ― ніхто і не ведаў,
Але сталі ўсе яны разам шапатаць:

“Вось у залатой труне ляжыць Лірычны Герой
Без рук, без ног, без галавы,
І як яму з дамавіны не ўставаць,
Так крызісу не бываць,
Крызісу не бываць,
Крызісу не бываць,
Крызісу не бываць.



Стихотворение для свободы

(Верш на свабоду)


стихотворение для свободы — досрочное голосование
девяносто восемь процентов свободы
два процента стихотворения

я тоже напишу стихотворение для свободы,
хоть меня и не просили,
кто-то же должен обеспечить эти два процента

ага. напишу хоть и не просили
а что вы думали стихотворение для свободы — это очередь на квартиру
двадцать лет ждёшь и получаешь?
нет стихотворение для свободы — это очередь в общественный туалет
не повезло — обосрался

перевод с белорусскогоПавел Антипов



верш на свабоду — датэрміновае галасаванне
дзевяноста восем адсоткаў свабоды
два адсоткі вершаў

я таксама напішу верш на свабоду,
хаця мне і не замаўлялі,
хтосьці ж мусіць забяспечыць гэтыя два адсоткі

ага. напішу хаця і не замаўлялі
бо што вы думалі верш на свабоду — гэта чарга па кватэры
дваццаць год чакаеш і атрымліваеш?
не верш на свабоду — гэта чарга ў грамадскую прыбіральню
не пашэнціла — абасраўся



***

(гэта зімо нвт мае врш сталі крцейшы)


это зимо даж мои стхи стали крче
птмчт н мрзе только и скажш
нхй

перевод с белорусскогоПавел Антипов



гэта зімо нвт мае врш сталі крцейшы
бо н мрзе толькі і скажш
нхй



Всегда твой, маленький Хуан Пабло

(Заўсёды твой, маленькі Хуан Пабла)


Этим летом все время снилось,
будто я сын Пабло Эскабара
и зовут меня Хуан Пабло.

И мы с папой плывем на огромном белом
левиафане
куда-то через Океан.

И вдруг он хватается за сердце и падает в
воду —
американская пуля.

И так мы плыли каждую ночь в обещанную нам
страну.

А утром на моих губах все еще был
привкус
соленой Атлантики.

Когда Пабло Эскабар, кровавый убийца,
мой папа был молодым,
он крал на кладбище плиты, сбивал с них
надписи и продавал.

Пабло Эскабар ушел гораздо дальше
от создателей палимпсестов.

Ведь он ничего не хотел писать на этих
плитах.
И меньше всего он хотел написать там
“Пабло Эскабар”.

Вот почему я не мог каждую ночь не видеть
его,
который убил бы меня только для того,
чтоб продать моим родным плиту на могилу.

Все лето я думал о том, что снится
тебе.

А сегодня вдруг понял, что это было.
Как будто ты огромный белый левиафан,
Который везет на своей широкой спине двух
мальчиков
в пригрезившуюся страну.

И это хорошо, что я наконец понял,
что ты везешь только меня, куда б я ни
плыл.

Сегодня кончилось лето,
а я вдруг вспомнил, что мы уже два года
вместе.

И ты везешь меня на своей широкой спине
через Океан.

И соленый привкус на моих губах —
это привкус осени,
в которую мы вплываем вместе —
огромный левиафан и маленький Хуан Пабло.

перевод с белорусскогоКирилл Дубовский



Гэтым летам я ўвесь час сніў,
нібыта я сын Пабла Эскабара
і клічуць мяне Хуан Пабла.

І мы з бацькам плывем на гіганцкім белым левіяфане
кудысьці праз Акіян.

Ды раптам ён хапаецца за сэрца і валіцца ў хвалі —
амерыканская куля.

І так мы плылі кожную ноч у абяцаную нам краіну.

А зранку на маіх вуснах усё яшчэ быў прысмак
салёнай Атлантыкі.

Калі Пабла Эскабар, крывавы забойца,
мой бацька быў малады,
дык краў на могілках камяні, збіваў з іх надпісы і прадаваў.

Пабла Эскабар пайшоў нашмат далей
ад стваральнікаў палімпсестаў.

Бо ён нічога не хацеў пісаць на гэтых камянях.
І меней за ўсё ён хацеў напісаць там “Пабла Эскабар”.

Вось чаму я не мог кожную ноч не сніць яго,
ён забіў бы мяне толькі для таго,
каб прадаць маім сваякам пліту на магілу.

Праз усё лета я думаў пра тое, што сніш ты.

А сёння раптам зразумеў, што ты сніла,
нібы ты — вялікі белы левіяфан,
які вязе на сваёй шырокай спіне двух хлопчыкаў.
У прымроеную краіну.

І гэта добра, што я нарэшце зразумеў,
што ты вязеш толькі мяне, куды б я ні плыў.

Сёння скончылася лета,
а я раптам згадаў, што мы ўжо два гады разам.

І ты вязеш мяне на сваёй шырокай спіне
праз Акіян.

І салёны прысмак на маіх вуснах —
гэта прысмак восені,
ў якую мы ўплываем разам —
вялікі левіяфан і маленькі Хуан Пабла.

© Андрэй Адамовіч, 2011

© Павел Антипов, перевод, 2011

© Кирилл Дубовский, перевод, 2011

Пераклад з беларускай – Кірыл Дубоўскі, Павел Анціпаў © 2013

Чытайце таксама

Антоні Эдвард Адынец

Антоні Эдвард Адынец

Беларускі польскамоўны паэт, перакладчык і драматург, сябра Таварыства філарэтаў

Сэсіл Фрэнсіс Александэр

Сэсіл Фрэнсіс Александэр

Мацей Стрыйкоўскі

Мацей Стрыйкоўскі

Адзін з найбольш вядомых і чытаных гісторыкаў Рэчы Паспалітай другой паловы XVI ст

Мікола Зэраў

Мікола Зэраў

Украінскі літаратуразнаўца, паэт, майстра санэтаў, перакладчык на ўкраінскую і рускую

2672