№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Катры Вала

Забітая зямля

Вершы

Пераклад з фінскай Якуб Лапатка

Апошні вечар красавіка

(Huhtikuun viimeinen ilta)


Ціхі вечар.
Замоўклі, не плачуць стрэхі
і хаваецца сонца за небакраем.
У сінім, нямотным сутонні
плавае наваколле.

Са смалістай духмені
цёмнага лесу
маладзік усплывае,
як вялізная, здзіўленая кветка,
залатая і свежая,
зіхцее на сінім небе.
Усё серабрыцца змярцвелае.
Дзе ж вы затрымаліся, песні,
у якіх звініць п’янючая радасць вясенніх
ручаін і звонкая туга птушынага выраю?
Дзе ж вы затрымаліся, тыя часіны,
калі пунсавее зялёнай крывёю
маладая трава?



На грудзях зямлі

(Maan povella)


Якая ж асалода – прыпасці да тваіх грудзей, зямля,
маладым, аголеным целам
і вуснамі піць тваё зялёнае хараство!
Выглядае аднекуль пяшчотны і востры парастак пралескі,
нібы сіняе здзіўленае вока.

Люблю цябе, зямля!
Счарнелую, папялістую і зялёную,
у квецені і спусцелую,
люблю цябе, зямля!
Я прыпадаю да тваіх грудзей, як да зялёнага алтара,
і чароўны водар з яго
працінае і поўніць празрыстае лёгкае цела –
маю ахвяру жыццю.

Зрабі мяне сваёю падобай, зямля,
заўжды маладой,
заўжды паўнароднай
у бясконцым дзівосным экстазе!
Калі надыйдзе час
і вочы мае прыгаснуць,
а халоднае сэрца знямее,
хай загучыць твой чароўны голас,
твой дзікі неўтаймавальны покліч
працячэ праз мяне
залатым іскрыстым патокам
і абудзіць ува мне радасны свет,
малады, квітнеючы і прамяністы.



Зямля ў квецені

(Kukkiva maa)


Зямля ўспенілася сіне-чырвонымі гронкамі бэзу,
белым інеем кветак рабіны,
сузор'ямі чырвоных смалянак.
Сінія, жоўтыя, белыя кветкі
на лугах, нібы хвалі шалёнага мора.
А водар!
Духмяней святога цім'яну!

Жыць, жыць, жыць!
Пражыць агніста й палка святую хвіліну жыцця,
калі палаюць разгорнутыя пялёсткі,
жыць, нібыта чароўная кветка,
марыць аб сонечнай духмені
і п'яніцца пахамі жыцця!

Што з таго, што падступіцца смерць!
Што з таго, што стракатае дзіва завяне
й сатлее на доле!
Затое было квіценне!
Сонца свяціла,
вялізнае неба й гарачая любоў
зазіралі ў сэрца кветак,
у трапяткое ўлонне жыцця!



Казка

(Satu)


Жыла на свеце князёўна,
пяшчотная, як пралеска.
Жыццё не пачула яе,
бо ціхім быў яе голас.

Тады князёўна дастала з грудзей сваё сэрца
і загаварыла з ім.
А сэрца палала, нібыта келіх,
поўны чырвоных рубінаў.

Князёўна памерла,
не пражыўшы і дня.
А сэрца яе лятала, нібы паходня
над цёмнай пустэльняй,
напаткала жыццё
і ў ягоных жорсткіх руках
рассыпалася на чырвоныя кроплі.



Таіцянская серэнада

(Tahitilainen serenaadi)


На белым пяску праляглі сляды тваіх ног,
прыгожых, як маленькія ракавіны,
а з вянка за табою асыпаліся кветкі.

Здаля на цябе ўвесь дзень я глядзела.
Твой смех іскрыстым дажджом
ліўся на галаву мне,
а рукі твае, нібы спрытныя чорныя птахі,
пяшчотна спляталі вянкі.

Любы, ты прытаміўся
ад сваіх песень і смеху,
ад ціхай паўдзённай спякоты,
але дазволь мне глядзець
на цені тваіх веяў.

Мора да берага туліцца,
а месяц яго пакрыў пацалункамі.
Каб і ты, мой каханы, стаў морам,
а я – той шчаслівай поўняй.



Чырвоны месяц

(Punainen kuu)


О, месяц, які ты барвовы!
Дзе ты быў, што рабіў?
Ты павольна ўсплываеш над лесам
і на твары тваім чароўнае ахмяленне.

Ты, напэўна, плывеш з далёкай краіны,
дзе весяляцца дзівосныя людзі,
дзе паветра напоена п'янючым водарам
пладоў і смехам.
У святле тваім цёмнаскурыя водбліскі
і трымценне вялізных пялёсткаў!
І ты весяліўся з усімі,
паспытаў цудоўных пальмавых вінаў,
а маладыя дзяўчаты смяяліся
і акраплялі твой твар чырвоным сокам пладоў
і кветак!
Табе ўсё мярэсцяцца ласкавыя цёмныя пальцы
і гарачыя кроплі між імі!

Раней такі халодны і ціхі,
ты зараз свецішся барваю,
духмянішся дзіўнай трывогай
і на твары тваім чароўнае ахмяленне.


Пераклад з фінскай – Якуб Лапатка




Пераклад зроблены з выдання:
Katri Vala. Kootut runot. – Porvoo–Helsinki–Juva. – WSOY 1977, 598 s.

Вершы “Накцюрн”, “Жоўты накцюрн”, “Вечар у далёкім садзе”, “Сэрца”, “Асенні вечар”, “Белае сэрца”, “Апошні маладзік”, “Зорны палёт”, “Птушыная казка”, “Шчаслівае імгненне”, “Жыццё” ўпершыню – у штогодніку “Год беларускі – 2002”.

Вершы “Паток”, “Чара”, “Летнім днём”, “Начное неба”, “Коннік”, Мая хаціна” ўпершыню – у альманаху “Далягляды”, 1988.


Тэкст цалкам можна спампаваць па спасылках ніжэй

Vala_vershy.pdf Vala_vershy.doc

Пераклад з фінскай – Якуб Лапатка © 2010

Чытайце таксама

Сяргей Пясэцкі

Сяргей Пясэцкі

Польскамоўны пісьменнік, публіцыст, афіцэр выведкі

Фіцрой Маклейн

Фіцрой Маклейн

Шатландскі вайсковец, дыпламат, палітык і пісьменнік

Роберт Рос

Роберт Рос

Ангельскі мастацтвазнаўца і літаратурны крытык канадскага паходжання, сябра Оскара Ўайлда

Маўрыцыё Бліні

Маўрыцыё Бліні

Італьянскі пісьменнік, шмат гадоў працаваў следчым

2608