№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Рышард Крыніцкі

Дакрануцца да самай сутнасці...

Вершы

Пераклад з польскай Андрэй Хадановіч

Салодкія, нявінныя

(Słodkie, niewinne)


Салодкія, нявінныя словы,
салодкія, пяшчотныя сказы,
з салодкіх, лагодна
закругленых косак
сочыцца чысты

яд.



Кан’юнктура

(Koniunktura)


Найлепей прадаецца андэграўнд.
Мала каго цікавяць нататкі з падполля.



Не пашкодзіць

(Nie szkodzi)


Розныя людзі цытуюць Норвіда.
Норвіду гэта ўжо
не пашкодзіць.



Колькі з нас

(Ilu z nas)


Колькі з нас ты ўжо забіла, колькі валіш з ног,
паэзія. Новыя пакаленні б’юцца за званне
выклятых паэтаў.



Нічога не здарылася

(Nic się nie stało)


Сляды ад двух разбітых яек
на сцяне і падлозе.
“Што здарылася?” — наіўна пытаю
ў кітайца, наглядчыка гэтай залі.

“Нічога не здарылася, —
з ветлівай усмешкай адказвае ён. —

Гэта мастацтва”.

(Музей сучаснага мастацтва, Франкфурт-на-Майне)



Мастацкі музей у Будапешце

(Muzeum Sztuk Pięknych w Budapeszcie)


Як ты сюды трапіла,
бедная мумія егіпецкай дамы,
выстаўленая на чужы агляд?
Тут цяпер тваё тагасвецце.
Я на хвіліну раблюся ягонай часткай,
пакуль гляджу на цябе.

Іншага, як дагэтуль, няма.
І невядома,
ці будзе.



Мой бедны сыне

(Mój biedny synu)


Мой бедны сыне, прабач сваёй маці,
мой бедны сыне, прабач, што цябе нарадзіла,
я больш не буду.



Вазьмі мяне

(Weź mnie)


Вазьмі мяне ў свой сон.
Няхай я ў ім застануся.
Няхай буду ў ім кружыць,
пакуль не растану

пад тваімі павекамі.



Амаль усё

(Prawie wszystko)


Ідзе дваццатае стагоддзе,
іду ў ложак з газетай,
пад рукой ляжаць акуляры,
таблеткі і гадзіннік:
не ведаю, ці засну,
не ведаю, ці прачнуся.

Гэта ўсё.



Здавалася

(Wydawało się)


А ўжо здавалася, што ўся Польшча
набярэ ў рот вады
і будзе зноў ад мора да мора.

1976



Віхура

(Wir)


— Дзякую, што прыйшоў. Я быў
хворы, баяўся
слоў і людзей. Ужо…

— У мяне мала часу. Сябры
з чыстца прасілі цябе папярэдзіць. Заўтра
не начуй дома. Ізноў…

У два бакі ірвецца
віхура світанку
і сну.



Не прагні за нас памерці

(Nie chciej za nas umierać)


Не прагні за нас памерці,
не прагні за нас жыць:

жыві з намі.



Якога няма

(Którego nie ma)


Бойся Бога,
якога няма

у тваім сэрцы.



Не магу дапамагчы

(Nie mogę ci pomóc)


Упарты начны матылёк, я не магу табе
дапамагчы, магу толькі вымкнуць святло.



Дакрануцца

(Dotknąć)


“Дакрануцца да самой сутнасці”.
Я ўжо калісьці сніў,
што дакранаюся да самой сутнасці.
Навобмацак, з сярэдзіны,

унутры каменя.



* * *

(Ślepe? Gluche? Nieme?..)


Сляпое? Глухое? Нямое?
Незразумелае:

Ёсць. Баліць.



Амаль хайку

(Prawie haiku)


нізка кружыць нябачны крумкач
бачыце яго?

Ганс Арп

Клінапіс крумкача на снезе:
— Я яшчэ не вымер.
Ты, што гэта чытаеш,

таксама.



Можа

(Może)


“Калі ты памрэш, ты будзеш…”

Каб не памылковы званок з іншага кантыненту,
што абудзіў мяне сярод ночы,
я, можа, дазнаўся б

нарэшце.

23 снежня 2002



Каты

(Koty)


“Каты атрымаліся ў Госпада”, —
любіць паўтараць Віслава Шымборска.
Часам дадае: “Толькі”.
Часам: “Болей за ўсё”.



* * *

(W tym roku...)


У гэтым годзе
я не прынёс пладоў

толькі лісце
што не дае ценю

баюся, Рабі

баюся, Госпадзе

што мяне пракляне галодны

змучаны
бясконцай дарогай
у Ерусалім

1986



Так

(Tak, jestem)


Ужо шмат дзён
хаджу туды і сюды
па туманным Кракаве
і ўсё ніяк не вярнуся
з майго ружова-пяшчанага,
з майго ружова-каменнага
Ерусаліму.

Усё яшчэ вяртаюся
пад Сцяну Плачу.
Усё яшчэ блукаю
ў цесным лабірынце
Крыжовага Шляху,

часам
у прасвеце над галавой
бачу месяц,

усё тую самую поўню.

Усё яшчэ блукаю
ля пачатку.

— Ці вы габрэй? —
пытаецца ў мяне стары хасід,
пэўна, маладзейшы ад мяне.

— Так, я паэт, —
хацеў бы я адказаць хоць раз,

але толькі ўсміхаюся
і кажу яму:

Shalom, achi!

[XI 2006]



Перакладзена паводле: Ryszard Krynicki. Wiersze wybrane. Kraków: Wydawnictwo a5, 2009.

пераклад з польскайАндрэй Хадановіч

 

© Ryszard Krynicki, 2011

Пераклад з польскай – Андрэй Хадановіч © 2011

Чытайце таксама

Кларк Эштан Сміт

Кларк Эштан Сміт

Амерыканскі паэт і празаік, мастак, скульптар. Пісаў апавяданні ў жанры фантастыкі, фэнтэзі і жахаў.

Роналд Нокс

Роналд Нокс

Ангельскі рэлігійны дзеяч і пісьменнік, аўтар дэтэктываў

Люба Якімчук

Люба Якімчук

Украінская паэтка, сцэнарыстка і журналістка.

Рычард Бротыган

Рычард Бротыган

Амерыканскі паэт і празаік, знакавая постаць контркультуры 1960—70-х гадоў.

5027