№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Сірошка Пістончык

Фортачка мовы

13 лістапада 2011

Фортачка мовы
Пра трасянку есць две пазіцыі — іё цілі сьцісьняюцца, цілі ржуць і чмошаць. Так паводзяцца з дзяўчонкамі ў малодшых класах. А патаму, калі будзеце і далей фукаць пры слове “ізвяніця”, знайце: нікакая інцімная блізасьць з мовай вам ня свеціць.
 

Трасянка — яна як сіротка. Уродзе ж і папка, і мамка есць. Але абое смотраць на іё як на дзібіла і дзержаць у будцы на ланцугу. А 10 мільёнаў родзічаў нос вароцяць.

 

Неадэкватна аднасіцца да трасянкі — амаль што закон няпісаны. “Гэта ўбогі монстр”, — шчытаюць неадэкватныя беларусы. Па-іхняму: іё нада жалець, як інвалідаў цілі як аднаногіх пцічэк. Па-мойму: іё нада любіць, гладзіць і паіць малачком. Але ў жодным разе не прычосываць, не прыручаць і не надзяваць чыстыя трусы.

 

Казаць “Ааа, бляць, некультуршчына” атнасіцельна нас, любіцялей моўных салянак і вінігрэтаў — дзюжа аскарбіцельны снабізм. І вапшчэ — культура начынаецца з правінцыі. У сталіцы ж яна або 1) чахне, співаецца і начынае круціцца возле ламбардаў і пунктаў сцеклатары, або 2) чахне, азалачаецца і начынае круціцца возле нікрасівых начальнікавых жоп і іх красівых дарагіх машын.

 

“Правільная” мова карыстаецца ўжэ гатовымі радасьцямі жызьні, выпушчанымі на заводах, фабрыках, зонах, на ўроках працы ў канцэ канцоў. Гаварыць на ёй — як сматрэць у запацелае акно душнага аўтобуса-скатавозкі раённава саабшчэнія. Трасянка ж — фортачка, у якую можна высунуць язык, руку, галаву, каб асьвяжыцца, набрацца душыстых араматаў і жызьненнаважнага кіслароду.

 

У атлічыі ад “нармальнай” мовы, трасянка ня знае табу. Яна ставіць “хуй” побач з “Моцартам”, “сарцір” — з “цэркаўю”. Там, дзе першая баіцца замачыць баціначкі, другая смела бяжыць у сандалях, шырока размахіваючы нагамі.

 

У завулках мовы, як і ў тупіках душы, очынна многа ўсякіх апасных элементаў. Выпускнік БГУ або БрГУ сказаў бы, што яны порцяць жысьць, эці цёмныя элементы. Ціпа што трасянка зжымае сваімі пласкагубцамі ранімую душу. Ціпа што яна топіць мову, б’е вяслом па галаве, а тая мілагучна крычыць і жураўліна хрыпіць ад няхваткі паветра. На самам дзеле гэта і есць вялікая сінфонія жызьні. Так, здараюцца рэзкія ўдары смычком, разрывы струн. Але на тое яна і сінфонія.

 

Трасянка — гэта мора, акіян драгдзілераў. А на іх-та ў асноўным і дзержыцца весь мафіозны бізнэс “настаяшчай” мовы.

 

Людзі ня могуць размаўляць некрасіва. Некрасіва можна толька выглядзець і жыць.

 

© Сірошка Пістончык, 2011

Чытайце таксама

Цікавы, сапраўдны, шчыры твор — вось што істотна

Алеся Башарымава

Цікавы, сапраўдны, шчыры твор — вось што істотна

— Калі паглядзець на спіс тваіх перакладаў для часопіса “ПрайдзіСвет”, адразу напрошваецца пытанне, што ты любіш больш: шведскую літаратуру ці дзіцячую? — Дзіцячую: думаю, там адсотак таго, што мне можа…

Спачатку было не натхненне, а вытворчая неабходнасць

Уладзімір Сіўчыкаў

Спачатку было не натхненне, а вытворчая неабходнасць

Першыя тры гады я правучыўся ў Жодзінскай школе-інтэрнаце і не скажу, што чытанне тым часам заўсёды прыносіла асалоду. Нават у трэцякласніка па сьпіне часам прабягаў халадок перад здачаю чарговае кнігі…

Кніжны фэн-шуй

Кніжны фэн-шуй

У наш час, калі кватэры пазбаўляюцца савецкіх грувасткіх секцый з антрэсолямі, у бібліяфілаў узнікае праблема: куды падзець кнігі? Як іх кампактна расставіць, ды каб зручна, ды каб прыгожа?

Як цвыркаць літаратуру

Як цвыркаць літаратуру

У эпоху інфармацыйнага грамадства літаратуры робіцца цесна ў вызначанай для яе папярэднімі стагоддзямі форме – кнізе. І яна ці, хутчэй, яе знаўцы асвойваюць усё новыя нішы і новыя магчымасці, што з’яўляюцца…

3151