№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Памерла Бэла Ахмадуліна

Памерла Бэла Ахмадуліна

У стужках інфармагенцтваў паведамленняў аб смерці Ахмадулінай не з'яўлялася. Бэла Ахмадуліна нарадзілася ў 1937 годзе. У 1960 годзе яна скончыла Літаратурны інстытут, а першы яе зборнік ("Струна") быў апублікаваны ў 1962 годзе. Наступны яе зборнік – "Озноб" – выйшаў не ў Савецкім Саюзе, а ў Франкфурце. Ахмадуліна належала да пакалення "шасцідзясятнікаў", зрабіўшыся адным з самых яркіх яго прадстаўнікоў. Разам з ёй у ліку самых вядомых пісьменнікаў-шасцідзясятнікаў звычайна называюць імёны Яўгенія Еўтушэнкі, Андрэя Вазнясенскага, Роберта Раждзественскага, Рымы Казаковай, Андрэя Бітава, Васіля Аксёнава і іншых. Ахмадуліна ўдзельнічала (гэтак жа, як і Яўгеній Папоў) у стварэнні літаратурнага альманаха "Метрополь", які выйшаў ў 1979 годзе самвыдатаўскім спосабам у 12 асобніках. У альманаху бралі ўдзел пісьменнікі, якія практычна не дапускаліся да афіцыйнага друку. "Метрополь" адразу зрабіўся вядомым у асяроддзі савецкай творчай інтэлігенцыі і быў перадрукаваны на Захадзе. У 1993 годзе Ахмадуліна…

Чытаць цалкам
І зноў “Канец словаў”

І зноў “Канец словаў”

У праграме: літаратары ч/б – выдадзеныя і нявыдадзеныя фотапрынты Ігара Саўчанкі; целы і тэксты - Віталь Рыжкоў, Севярын Квяткоўскі, Андрэй Адамовіч, Юрась Барысевіч, Анатоль Івашчанка; гукі Пу - Сяргей Пукст акампануе несваім словам; целы без тэкстаў – тэатр InZhest; Зміцер Вайцюшкевіч – толькі "мужчынскія" зонгі. Акцыя ладзіцца пры ўдзеле кампаніі "Будзьма!" Уваход вольны. Пра праект "Канец словаў: home collection" – сэнсава лагічны, але эстэтычна адрозны працяг “вечнага” арт-календара “Канец словаў”, што выйшаў ў чэрвені 2009 г. 30 паштовак з выявамі сучасных беларускіх літаратараў вырашаныя ў прынцыпова мінімалістычным стылі: чорна-белая эстэтыка, дакументальная натуральнасць целаў і іх частак, паўсядзённасць як дэкарацыя. І (амаль) ніякіх словаў.

Чытаць цалкам
Ва Украіне назвалі фіналістаў прэміі Бі-Бі-Сі

Ва Украіне назвалі фіналістаў прэміі Бі-Бі-Сі

Экспертнае журы, запрошанае Бі-Бі-Сі, прачытала 32 кнігі, прадстаўленыя на конкурс украінскімі выдавецтвамі. Да ўдзелу дапускаліся новыя кнігі прозы, напісаныя на ўкраінскай мове і выдадзеныя паміж вераснем 2009 і вераснем 2010. Экспертамі Бі-Бі-Сі ў гэтым годзе сталі прафесар УКМА Вера Агеева, дэпутат Вольга Герасімюк, тэлевядоўца Андрэй Кулікоў, журналіст "Украінскай праўды" Ірына Славінская і адміністратар прэміі, прадусар Бі-Бі-Сі Святлана Пыркала. Пяцёрка фіналістаў: Юрый Вінічук, "Грушы ў цесце" Анатоль Дністровы, "Дразафіла над томам Канта" Сяргей Жадан, "Варашылаўград" Аксана Забужка, "Музей закінутых сакрэтаў" Уладзімір Ліс, "Стагоддзе Якава" Абвяшчэнне пераможцы прэміі адбудзецца 10 снежня 2010.

Чытаць цалкам
Аповесць Караткевіча выдалі на чатырох мовах

Аповесць Караткевіча выдалі на чатырох мовах

Яе прэзентацыя прайшла 25 лістапада ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі. З ідэяй падобнага выдання выступіў міністр культуры Павел Латушка. Ён і звярнуўся з прапановай да старшыні Беларускага фонду культуры Уладзіміра Гілепа два месяцы назад. У Беларусі, праўда, за выданне фаліянта не ўзялася ніводная друкарня. Ніхто не мог выпусціць кнігу у такі кароткі тэрмін. Кніга выйшла накладам 3000 асобнікаў у Польшчы. Для выдання знайшоўся спонсар, імя якога вырашылі не агучваць. «Выдаючы менавіта «Дзікае паляванне караля Стаха», выстралілі ў дзясятку, — адзначыў прафесар Адам Мальдзіс. — Найлепшым творам Уладзіміра Караткевіча лічыцца «Хрыстос прызямліўся ў Гародні». Безумоўна, знакавы твор для беларускай літаратуры — «Каласы пад сярпом тваім». Але ж ён не закончаны. «Дзікае паляванне караля Стаха» — найбольш рамантычны твор у Караткевіча». Міністр культуры паведаміў, што першы асобнік гэтага выдання быў перададзены Аляксандру Лукашэнку. Таксама кнігу атрымалі Сяргей Сідорскі, Уладзімір Макей, Сяргей…

Чытаць цалкам
Да 80-годдзя Уладзіміра Караткевіча выйшла непадцэнзурная

Да 80-годдзя Уладзіміра Караткевіча выйшла непадцэнзурная "Ладдзя роспачы"

Над гэтай кнігай ішла праца год. Яна стала першым творам Уладзіміра Караткевіча, дзе графічна паказаныя ўсе аўтарскія і цэнзарска-рэдактарскія праўкі — па сутнасці, першым непадцэнзурным выданнем Караткевіча. Я моцна здзівіўся — і вы таксама здзівіцеся — калі даведаецеся, што за 26 год, як няма Караткевіча, ягоныя творы так і не былі ачышчаныя ад адыёзнай савецкай цэнзуры, якая прасавала творцаў, не зважаючы на талент і рэгаліі. Галоўліта даўно няма, а творы нашых найлепшых пісьменнікаў працягваюць перавыдавацца і перадрукоўвацца ў скалечаным савецкай цэнзурай выглядзе... Ідэя кнігі прыйшла год таму. Народны паэт Беларусі Рыгор Барадулін паказаў мне рукапіс "Ладдзі". Рэч у тым, што ў 1964 годзе Караткевіч прысвяціў гэты твор свайму сябру Грышку Барадуліну — таму і падараваў рукапіс. Я сеў і, акуратна перакладаючы старонкі, за некалькі гадзін перачытаў "Ладдзю" ў першародным выглядзе. Расчытваў, як Караткевіч па-майстарску шліфаваў тэкст, перастаўляў словы месцамі, дапісваў сказы, выкрэсліваў…

Чытаць цалкам
Прэмію Сервантэса атрымала Ана Марыя Матутэ

Прэмію Сервантэса атрымала Ана Марыя Матутэ

Матутэ стала трэцяй жанчынай, уганараванай прэміяй Сервантэса, якая прысуджаецца з 1976 году. Сума прэміі складае 120 тысяч еўра. Свой першы раман “Маленькі тэатр” Матутэ напісала ва ўзросце 17 гадоў. Яе найбольш вядомыя раманы – “Мёртвыя сыны”, “Салдаты плачуць ноччу”, “Пастка”. Некаторыя з яе кніг перакладзеныя на рускую мову. Адна з асноўных тэмаў твораў Матутэ – грамадзянская вайна ў Гішпаніі. Яна таксама аўтар кніг для дзяцей. Матутэ – лаўрэат Нацыянальнай прэміі па дзіцячай літаратуры і іншых прэстыжных гішпанскіх прэмій.

Чытаць цалкам
Абвесцілі расійскую “Вялікую кнігу” за 2010 год

Абвесцілі расійскую “Вялікую кнігу” за 2010 год

Другая прэмія (1,5 млн рублёў) прысуджаная Аляксандру Ілічэўскаму за раман “Перс”, трэцяя (1 млн рублёў) – Віктару Пялевіну за раман «t». У шорт-ліст прэміі таксама ўваходзілі: Андрэй Балдзін – “Московские праздные дни”; Яўген Вадалазкін– “Соловьев и Ларионов”; Міхаіл Гігалашвілі – “Чертово колесо”; Алег Заянчкоўскі – “Счастье возможно. Роман нашего времени”; Яўгеній Клюеў – “Андерманир штук”; Павел Крусанаў – “Мертвый язык”; Алег Паўлаў – “Асистолия”; Віктар Пялевін – “t”; Герман Садулаеў – “Шалинский рейд”; Раман Сенчын – “Елтышевы”; Асар Эпель – “Латунная луна”; Барыс Яўсееў – “Евстигней” Па выніках чытацкага галасавання “Вялікай кнігі” першае месца атрымаў раман “t” Віктара Пялевіна, другое – «Андерманир штук» Яўгенія Клюева, трэцяе – “Чертово колесо” Міхаіла Гігалашвілі. Спецыяльны прыз “За гонар і годнасць” у 2010 годзе прысуджаны вялікаму рускаму пісьменніку Антону Паўлавічу Чэхаву. Прызавыя грошы будуць перададзеныя ў Чэхаўскі фонд РАН. Прэмія “Вялікая кніга”, другая па велічыні…

Чытаць цалкам
Мемуары Марка Твэна шэсць разоў дадрукуюць

Мемуары Марка Твэна шэсць разоў дадрукуюць

Яшчэ ў канцы кастрычніка, азнаёміўшыся з лікам папярэдняй замовы на парталах Barnes & Noble.com і Amazon.com, выдавецтва павялічыла наклад кнігі з першапачатковага (50 тысяч) да 75 тысяч. Аднак гэтага аказалася недастаткова. Цікавая дэталь: калі супрацоўнікі выдавецтва Чыкагскага ўніверсітэта (UC Press) спрабавалі спрагназаваць патэнцыйны аб'ём продажаў мемуараў Твэна, разлікі паказалі, што ў найлепшым выпадку будзе прададзена 7500 копій. Аўтабіяграфія Твэна займае сёмы радок у рэйтынгу бэстсэлераў нон-фікшн The New York Times за 28 лістапада і застаецца ў гэтым спісе ўжо чацверты тыдзень. У пятніцу, 19 лістапада, кніга займала 4 радок у топе бэстсэлераў BN.com, услед за мемуарамі іншага вядомага амерыканца – Джорджа Буша-малодшага. Аўтабіяграфія класіка амерыканскай літаратуры лічыцца асабліва каштоўнай праз тое, што яна змяшчае мноства каментароў, нататак і урыўкаў з публіцыстыкі часоў Марка Твэна. Прычынай публікацыі мемуараў праз сто гадоў пасля смерці пісьменніка стала яго афіцыйнае…

Чытаць цалкам
Выйшаў пераклад рамана Монікі Марон

Выйшаў пераклад рамана Монікі Марон

Моніка Марон – нямецкая пісьменніца, аўтарка шэрагу раманаў, першы з якіх – “Баваўняны попел” (Flugasche, 1981) – адразу займеў вялікі поспех. У 1992 годзе Моніка Марон атрымала прэмію імя Кляйста, у 2003 – прэмію імя Гёльдэрліна. Раман “Вуліца Ціхая, шэсць” (Stille Zeile Sechs) пабачыў свет у 1991 годзе.

Чытаць цалкам
У Брытаніі заснаванае Міністэрства апавяданняў

У Брытаніі заснаванае Міністэрства апавяданняў

Міністэрства апавяданняў будзе складацца з крамы, дзе можна будзе купіць усё неабходнае для цацачных монстраў, і памяшкання для майстар-класаў і урокаў пісьма. Крама прыладаў для монстраў неабходная для таго, каб стварыць атмасферу прыгодаў і фантастыкі, дзякуючы якой можна заваяваць цікавасць дзяцей. Само міністэрства будзе арганізаванае ў выглядзе своеасаблівага клуба, у якім Хорнбі і іншыя пісьменнікі будуць праводзіць урокі для дзяцей ад 8 да 18 гадоў. Таксама там будуць праходзіць і іншыя творчыя мерапрыемствы – семінары, майстэрні і гэтак далей. Праект ужо атрымаў падтрымку брытанскага ўраду, а частковае фінансаванне яму забяспечыць Рада па мастацтве Вялікабрытаніі. Міністэрства апавяданняў было створанае па аналогіі з амерыканскім праектам "826" пісьменніка Дэйва Эгерса. У 2002 годзе ён адкрыў у Сан-Францыска пісьменніцкі клуб для дзяцей, які таксама сумяшчаўся з незвычайным крамай – пірацкіх прыладаў. Пасля ў ЗША адкрылася яшчэ некалькі такіх творчых майстэрняў. Пасля Эгерса такі…

Чытаць цалкам