Навіны літаратуры

24 жніўня 2010

У Літве выдалі "Кітаб Івана Луцкевіча"

Тоўсты фаліянт на 800 старонак прысвечаны аднаму з найважнейшых рукапісаў татараў Вялікага Княства Літоўскага, Рускага і Жамойцкага – кітабу Івана Луцкевіча, які да 1945 году захоўваўся ў Беларускім музеі імя І. Луцкевіча ў Вільні, а пазней быў перададзены бібліятэцы Акадэміі навук Літвы.Акрамя факсіміле рукапісу, транслітараванага тэксту, перакладаў рукапісу на літоўскую і рускую мовы выданне змяшчае таксама шэраг артыкулаў пра рукапіс, праблемы транслітарацыі і прынцыпы перакладу.У прадмове да выдання, у прыватнасці, гаворыцца:“…Выбар рукапісу ў якасці аб’екта даследавання абумоўлены некалькімі прычынамі. Па-першае, са знаходжаннем І. Луцкевічам (1915) рукапісу ў вёсцы Сорак Татараў (Віленскі раён) пачынаюцца інтэнсіўныя даследаванні культурнай спадчыны літоўскіх татараў у міжваенны перыяд, які стаў перыядам нацыянальнага адраджэння татарскай супольнасці Літвы. Па-другое, моўныя і фактычныя дадзеныя рукапісу дазваляюць думаць, што аналізаваны тэкст ствараўся ў той час, калі працэс моўнай…

Чытаць цалкам

20 жніўня 2010

Джэйн Остэн мела праблемы з пунктуацыяй

Як адзначае газета, строгі і акуратны стыль, які прынёс Остэн вядомасць, – хутчэй заслуга яе выдаўцоў. Куратары выставы адзначаюць, што ў чарнавіках Джэйн Остэн часта злоўжывала даданымі сказамі, якія да таго ж амаль ніколі не вылучала коскамі."Часам яна ставіла знакі прыпынку, але, як правіла, у даволі нечаканых месцах", – заявіў адзін з арганізатараў выставы. Ён дадаў таксама, што ў чарнавіках Остэн адсутнічае падзел тэксту на абзацы.У той жа час куратары адзначылі, што ў чарнавіках выразна прасочваецца праца думкі Остэн, якая запісвала сцэны рамана суцэльным струменем. Арганізатары выставы выказалі здагадку, што такі стыль пісьма спрыяў прапрацаванасці дыялогаў персанажаў Остэн і нават стаў закладам паспяховасці экранізацый яе раманаў.Дзве часткі "Доказаў розуму" – адзіныя рукапісы Джэйн Остэн, якія завахаліся. Такім чынам, пацвердзіць свае назіранні з дапамогай чарнавікоў больш вядомых раманаў пісьменніцы – "Пыха і перадузятасць" ці "Пачуццё і пачуццёвасць" – даследнікі не змогуць.…

Чытаць цалкам

20 жніўня 2010

Часопіс Forbes назваў самых высокааплатных пісьменнікаў

Як адзначае часопіс, да 2012 году прыбытак Патэрсана павінен значна павялічыцца - па ўмовах яго апошняга на сённяшні дзень кантракту, аўтар папулярных трылераў за два гады павінен напісаць (ці выступіць суаўтарам) 11 кніг для сталых і шэсць кніг для дзяцей. Следам за Патэрсанам у рэйтынгу Forbes ідзе Стэфані Маер, аўтар серыі вампірскіх раманаў "Прыцемкі", якія прынеслі ёй сусветную вядомасць. Раманы Маер, якія ляглі ў аснову кінасагі "Прыцемкі", перакладзеныя на больш за 30 моў, і тыражы яе кніг увесь час растуць - у свеце прададзена больш за 100 мільёнаў асобнікаў раманаў Маер. За год пісьменніца зарабіла 40 мільёнаў даляраў. Замыкае тройку лідараў Стывен Кінг, чый прыбытак склаў 34 мільёны даляраў. Характэрна, што восем з 34 мільёнаў пісьменніку прынеслі продажы яго ранніх твораў. Апошні на сённяшні дзень раман Кінга - "Пад купалам" - выйшаў у лістападзе 2009 года і разыйшоўся тыражом, які перавышае 600 тысяч асобнікаў. Топ-10 самых паспяховых белетрыстаў па версіі Forbes выглядае так:…

Чытаць цалкам

20 жніўня 2010

Памёр пісьменнік Эфраім Севела

Як нагадвае РІА "Новости", Эфраім Севела нарадзіўся 8 сакавіка 1928 года ў Бабруйску. Пры нараджэнні быў названы Яхімам Драбкіным, аднак пазней змяніў імя і прозвішча. Вышэйшую адукацыю атрымаў у Беларускім дзяржаўным універсітэце.На пачатку 70-х гадоў Севела прыняў удзел у палітычнай акцыі. Разам з групай аднадумцаў ён паспрабаваў захапіць прыёмную старшыні Вярхоўнага Савета СССР, патрабуючы дазволіць габрэям выязджаць з Савецкага Саюза ў Ізраіль. Пасля судовага працэсу па гэтай справе Севелу выслалі з краіны.

Чытаць цалкам

20 жніўня 2010

Туркменія створыць часопіс замежнай літаратуры на роднай мове

Туркменскі прэзідэнт Гурбангулы Бердымухамедаў на нарадзе, прысвечанай развіццю культуры і СМІ, даручыў ураду краіны стварыць часопіс "Сусветная літаратура" на туркменскай мове. Па словах кіраўніка дзяржавы, у новым выданні неабходна друкаваць творы сусветнай літаратурнай класікі, перакладзенай на туркменскую мову. На думку Бердымухамедава, гэта перш за ўсё неабходна туркменскай моладзі. Туркменскае тэлебачанне не паведамляе, з якога часу, з якой перыядычнасцю і ў якім фармаце будзе выдавацца новы часопіс. Замежная літаратура ў Туркменіі пасля распаду СССР, за рэдкім выключэннем, не перакладалася і не выдавалася. Першы прэзідэнт Туркменіі Сапармурат Ніязаў лічыў, што ўсе духоўныя запатрабаванні нацыі ў стане задаволіць яго гістарычна-філасофскае сачыненне "Рухнама" ("Трактат аб духоўнасці") і некалькі яго паэтычных зборнікаў. Калі ў лютым 2007 прэзідэнтам стаў Бердымухамедаў, у краіну вярнуліся опернае і цыркавое мастацтва, агульнапрынятыя назвы дзён тыдня і месяцаў году, Акадэмія навук,…

Чытаць цалкам

19 жніўня 2010

У гонар Курта Вонэгута адкрыюць бібліятэку

У прыватнасці, у бібліятэцы можна будзе азнаёміцца з першымі выданнямі кніг Вонэгута, дакладнай копіяй яго працоўнага кабінета, а таксама прачытаць шматлікія лісты з выдавецтваў і часопісаў, у якіх пісьменніку адмаўлялі ў публікацыі задоўга да таго, як ён стаў вядомым. Галоўным чынам экспазіцыя складаецца з прадметаў, якія перадалі ва ўласнасць бібліятэкі дзеці і блізкія сябры Вонэгута. Курт Вонэгут нарадзіўся ў Індыянапалісе і часта звяртаўся ў сваіх творах да роднага горада і да штата Індыяна. Сваю пісьменніцкую кар'еру ён пачаў з шэрагу раманаў, якія можна аднесці да жанру навуковай фантастыкі, аднак сусветную вядомасць Вонэгуту прынесла кніга "Бойня нумар пяць, ці Крыжовы паход дзетак" пра Другую сусветную вайну і бамбаванне Дрэздэна, якое ён перажыў, калі быў палонным салдатам. Вонэгут памёр 11 красавіка 2007 у Нью-Ёрку ва ўзросце 84 гадоў. Гэты год у Індыянапалісе быў абвешчаны годам Вонэгута.На беларускую мову выйшаў пераклад кнігі Курта Вонэгута “Бойня №5, або Крыжовы паход дзетак”.…

Чытаць цалкам

19 жніўня 2010

Да 100-годдзя Чэслава Мілаша рыхтуецца 4-томнік па-беларуску

Перакладчык Лявон Баршчэўскі, які будзе працаваць над перакладамі да гэтага выдання, паведаміў, што рыхтуецца чатырохтомнік:- Чатырохтомнік Чэслава Мілаша плануецца выпусціць у наступным годзе. Гэты праект курыруе Андрэй Хадановіч. Для выдання буду перакладаць "Трактат паэтычны". Наступны год - год Мілаша, і таму Польскі інстытут бярэцца выдаць гэты чатырохтомнік.Чэслаў Мілаш - лаўрэат Нобелеўскай прэміі па літаратуры за 1980 год. У 1951 годзе эміграваў з сацыялістычнай Польшчы ў Злучаныя Штаты Амерыкі. Яго лічаць адным з найвялікшых польскіх паэтаў. Кнігі Чэслава Мілаша неабнойчы выходзілі па-беларуску: у серыі "Сярэдняя Еўропа" пабачыў свет зборнік "Скуты розум", а ў 2007 годзе выйшла кніга выбраных вершаў “Іншага канца свету не будзе” (праўда, ва Ўроцлаве).

Чытаць цалкам

19 жніўня 2010

Памёр украінскі пісьменнік Олесь Ульяненка

Олесь Ульяненка, чыё сапраўднае імя Аляксандр Ульянаў, нарадзіўся 8 траўня 1962 на Палтаўшчыне.У маладосці ён быў шаманам у Якуціі, затым служыў у савецкіх дэсантных войсках у Нямеччыне і Афганістане.У 2009 годзе вакол рамана Ульяненка "Жанчына яго мары" ("Жінка його мрії") разгарэўся цэлы скандал. Так, Нацыянальная экспертная камісія па пытаннях маралі прызнала кнігу парнаграфічнай, яе выключылі з продажу. Вырак НЭК выклікаў хвалю абурэння сярод украінскай інтэлігенцыі. Аднак ужо ў красавіку 2010 раман быў перавыдадзены, а яго прэзентацыя прайшла ў выглядзе правакацыйнага перформансу. Олесь Ульяненка таксама вядомы сваім раманам "Сталінка", за які ён у 1997 годзе атрымаў Малую Шаўчэнкаўскую прэмію. Усяго пісьменнік напісаў каля 20 раманаў. Пахаванне пісьменніка пройдзе 20 жніўня. Сябры і калегі пісьменніка заклікаюць да збору сродкаў на яго хаўтуры.

Чытаць цалкам

18 жніўня 2010

Візуальныя даследаванні нямецкай паэзіі ў Інстытуце Гётэ

Беларускім мастакам былі прапанаваныя тэксты сучасных нямецкамоўных паэтаў у арыгінале і ў перакладзе на беларускую мову. Абраўшы адзін або некалькі тэкстаў, кожны з мастакоў-удзельнікаў праекту паспрабаваў «даследаваць» яго пры дапамозе сродкаў выяўленчага мастацтва. Знешняя арганізацыя моўных знакаў з'яўляецца канстытуіруючай прыкметай паэзіі як жанру. Што адбываецца з тэкстам, калі яго візуальны кампанент інтэнсівіруецца праз памяшканне ў прастору выяўленчага мастацтва? Якія новыя сэнсавыя вымярэнні адкрываюцца дзякуючы гэтаму? Як ўздзейнічаюць схаваныя ў тэксце вобразы, калі робяцца бачнымі? Гэтым пытаннем, вобразам з паэтычных тэкстаў Ільмы Ракузы, Андрэаса Альтмана, Монікі Рынк і Ульрыка Зандыга, а таксама такім феноменам, як чужая мова, двухмоўе, пераклад, і прысвечаныя інсталяцыі, жывапісныя, графічныя і відэа-працы, прадстаўленыя ў рамках выставы. З 8 па 30 верасня ў актавай зале і ў бібліятэцы Інстытута імя Гётэ па адрасе вул. Веры Харужай 25/3 можна ўбачыць работы Руслана Вашкевіча,…

Чытаць цалкам

18 жніўня 2010

Квазімода існаваў насамрэч

Супрацоўнік архіву лонданскага музея Эдрыан Глю расказаў, што, разбіраючы паперы ў сховішчы, натыкнуўся на сямітомную рукапісную аўтабіяграфію брытанскага скульптара Генры Сібсана, які ў 1820-х гадах працаваў на рэстаўрацыі сабора Парыжскай Божай Маці.У сваіх дзённіках скульптар піша пра разьбяра па камені на імя Траян (Trajan), з якім ён пазнаёміўся падчас працы ў Парыжы. Паводле апісання Сібсана, Траян быў вельмі мілым і камунікабельным чалавекам, а ягоным непасрэдным кіраўніком быў нейкі гарбаты і дзіклівы чалавек, які не любіў размаўляць са сваімі падначаленымі. Імя гэтага чалавека, які таксама працаваў разьбяром па камені, Сібсан успомніць не здолеў, аднак у больш позніх запісах ён ізноў апавядае пра яго і называе мсье Гарбун, паведамляючы, што такая была мянушка галоўнага муляра.Па словах Эдрыана Глю, падчас вывучэння папераў ён супаставіў даты рэстаўрацыі сабора Парыжскай Божай Маці і даты напісання раману і злавіў сувязь паміж героем кнігі Гюго і згаданым Сібсанам разьбяром па камені.…

Чытаць цалкам

№21: Знак прысутнасці

Змест