№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Памёр Шэймас Хіні

Памёр Шэймас Хіні

У апошнія гады ў Хіні было слабае здароўе, аднак ён усё роўна з'яўляўся на публіцы: у сярэдзіне жніўня ён выступіў на музычным фэсце ў Дэры (Паўночная Ірландыя). Шэймас Хіні нарадзіўся непадалёк ад вёскі Каслдоўсан у графстве Лонданберы ў Паўночнай Ірландыі 13 красавіка 1939 г. Ён быў старэйшым з дзевяці дзяцей у сям'і. У 1961 годзе Хіні скончыў універсітэт Куінз у Белфасце, а ў 1965-м выдаў свой ​​першы зборнік “11 вершаў”. Сярод найбольш вядомых твораў паэта — зборнікі “Смерць натураліста”, “District and Circle” (назвы галінак лонданскага метро), “Ватэрпас” і пераклад “Бэўвульфа”. Усяго Хіні выдаў больш за 10 зборнікаў вершаў, а таксама шэраг эсэ і перакладаў. У 1995 годзе Хіні быў уганараваны Нобелеўскай прэміі па літаратуры “за лірычную прыгажосць і этычную глыбіню паэзіі, якая адкрывае перад намі дзіўныя будні і ажыўляе мінулае”. Хіні таксама быў лаўрэатам прэмій Т. С. Эліята і Дэвіда Коэна і атрымаў шэраг іншых узнагарод. Акрамя літаратурнай творчасці Хіні займаўся выкладаннем у каледжы…

Чытаць цалкам
Нявыдадзеныя кнігі Сэлінджэра рыхтуюцца да друку

Нявыдадзеныя кнігі Сэлінджэра рыхтуюцца да друку

Пра тое, што кнігі Сэлінджэра рыхтуюцца да друку, паведамілі Шэйн Салерна і Дэвід Шылдс, аўтары біяграфіі пісьменніка. Інфармацыя была атрыманая імі з “дзвюх незалежных і дакладных крыніц”. У неапублікаваных творах чытачоў чакаюць героі папярэдніх работ пісьменніка — Холдэн Колфілд (“Лавец у жыце”) і Фрэні і Зуі Глас (зборнік “Фрэні і Зуі”). Сэлінджэр таксама звяртаецца да свайго досведу ваеннай службы падчас Другой сусветнай вайны і захаплення ўсходнімі рэлігіямі, сцвярджаюць Д. Шылдс і Ш. Салерна. Выдавецтва Little, Brown and Company, у якім выйшаў раман “Лавец у жыце”, а таксама сын пісьменніка Мэт Сэлінджэр каментаваць сітуацыю адмовіліся. Адзначым, што Д. Шылдс і Ш. Салерна падчас напісання біяграфіі не супрацоўнічалі са свякамі Сэлінджэра — яго сынам М. Сэлінджэрам і ўдавой Колін О'Ніл. Дадамо, што аўтары біяграфіі Сэлінджэра — не літаратуразнаўцы і не спецыялісты па яго творчасці. Ш. Салерна — галівудскі сцэнарыст, вядомы па фільмах “Армагедон” і “Дзікуны”, а Д. Шылдс — пісьменнік,…

Чытаць цалкам
Выйшаў першы энцыклапедычны слоўнік рэлігійнай лексікі беларускай мовы

Выйшаў першы энцыклапедычны слоўнік рэлігійнай лексікі беларускай мовы

Выданне прадстаўленае ў Мінскім дзяржаўным лінгвістычным універсітэце на кніжнай выставе, прымеркаванай да XV Міжнароднага з'езду славістаў. “Слоўнік з'яўляецца ўніверсальным даведнікам па розных напрамках рэлігійнага жыцця ў Рэспубліцы Беларусь. У ім прадстаўлена актуальная міжканфесійная лексіка, якая датычыцца рэлігійных і рэлігійна-філасофскіх плыняў, назваў рэлігійных арганізацый, абшчын, прыводзяцца звесткі аб найбольш вядомых і шанаваных у народзе абразах, крыніцах, розных святынях”, — паведамляецца ў анатацыі да выдання. Аўтары энцыклапедычнага слоўніка — ксёндз-дэкан мінскага касцёла Святога Сымона і Святой Алены Уладзіслаў Завальнюк, загадчык кафедры гісторыі беларускай мовы Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта, прафесар Мікалай Прыгодзіч і выкладчык-метадыст беларускай мовы і літаратуры Валянціна Раманцэвіч.

Чытаць цалкам
Памёр рускі перакладчык і літаратурны крытык Віктар Тапароў

Памёр рускі перакладчык і літаратурны крытык Віктар Тапароў

Віктар Тапароў нарадзіўся ў 1946 годзе ў Ленінградзе. У 1969 скончыў філалагічны факультэт Ленінградскага дзяржаўнага ўніверсітэта з дыпломам германіста. У час навучання займаўся выданнем студэнцкага часопіса “Звенья”. З 1972 году публікаваўся як паэт-перакладчык і крытык замежнай літаратуры, з 1987 году — як крытык сучаснай рускай літаратуры, а з 1990 году стаў палітычным публіцыстам. У яго перакладах на рускай мове выйшлі вершы Джона Дона, Джорджа Гордана Байрана, Ўільяма Блэйка, Персі Шэлi, Эдгара По, Роберта Браўнінга, Оскара Ўайлда, Рэд’ярда Кіплінга і многіх іншых паэтаў. Сам Тапароў напісаў кнігі “Двойное дно. Признание скандалиста” (1999), “Похороны Гулливера в стране лилипутов” (2002) і “Руки брадобрея” (2003). Тапароў быў лаўрэатам шматлікіх прэмій, сярод іх — аўстрыйская прэмія імя Георга Тракля, прэміі “Чалавек і кнігі” і “Залатое пяро Русі”. Віктар Тапароў быў галоўным рэдактарам выдавецтва “Лимбус Пресс” і адным з заснавальнікаў літаратурнай прэміі “Нацыянальны бэстсэлер”.…

Чытаць цалкам
Выйшаў чацверты том поўнага збору твораў Караткевіча

Выйшаў чацверты том поўнага збору твораў Караткевіча

Шмат каго з чытачоў здзівіла адсутнасць трэцяга тома, аднак, як паведаміў галоўны рэдактар выдавецтва “Мастацкая літаратура” Віктар Шніп, чакаць адсутны том варта ў канцы году. “Анатоль Верабей, які рыхтаваў трэці том, знайшоў вельмі розныя рэдакцыі апавяданняў і казак Караткевіча, якія мусілі ўвайсці ў трэці том, таму мы вырашылі выхад адкласці, — расказвае спадар Шніп. — У чацвертым томе можна ўбачыць рускамоўную “Предысторию”, “Дзікае паляванне караля Стаха”, “Маці Ветру” і іншыя празаічныя творы. Што вельмі важна, усе тэксты падаюцца цалкам, мы вярнулі тое, што не прапусціла савецкая цэнзура. Пяты і трэці тамы таксама выйдуць сёлета”.

Чытаць цалкам
Памёр Славамір Мрожак

Памёр Славамір Мрожак

Славамір Мрожак дэбютаваў у якасці карыкатурыста ў 1950 г., а ў 1953 г. апублікаваў серыю малюнкаў. У той жа час выпусціў першы зборнік апавяданняў. Першая п’еса Мрожка выйшла ў 1958 годзе, а п’еса “Танга” 1964 года зрабіла драматурга сусветна вядомым. У 1963 г. Мрожак эмігруе з Польшчы ў ЗША, пасля ў Францыю, затым у Мексіку. Беларусь, як і іншыя краіны Усходняй Еўропы, трапіла пад моцны уплыў Мрожка, які стаў першым драматургам-абсурдыстам, чые п’есы паставілі ў СССР. У 1996 г. Мрожак вярнуўся ў Польшчу. У 2002 годзе перажыў інсульт, што прывяло да страты маўлення. З дапамогай тэрапіі, якая працягвалася каля трох гадоў, вярнуў сабе здольнасць пісаць і размаўляць. У 2008 г. выехаў з Польшчы ў Францыю. “Мрожак наблізіў камуністычны тэатр да сусветных стандартаў, гэта быў сапраўдны прарыў, — расказвае тэатразнаўца Вячаслаў Ракіцкі, які пераклаў некалькі п’ес Мрожака. — Галоўнай тэмай у ягонай творчасці было ўварванне ўлады ў асабістую прастору чалавека. У камуністычным тэатры, зразумела,…

Чытаць цалкам
Навуковец пазнаў Шэкспіра па дрэнным почырку

Навуковец пазнаў Шэкспіра па дрэнным почырку

“Гішпанская трагедыя”, напісаная ў сярэдзіне 1580-х, упершыню была выдадзеная ў 1592 годзе. За дзесяць гадоў твор, які паклаў пачатак жанру “трагедыі помсты”, некалькі разоў перавыдаваўся, а ў 1602 выйшаў у пашыраным выглядзе — да тэксту дадаліся пяць фрагментаў агульнай колькасцю ў 325 радкоў. Існуе гіпотэза, што аўтарам дапаўненняў мог быць Шэкспір. У 2012 годзе аўтарытэтны англійскі шэкспіравед Браян Вікерс (Brian Vickers) выкарыстаў кампутарную праграму, якая распазнае лексіку і фразеалогію, для параўнання гэтых 325 радкоў з шэкспіраўскім канонам. Ён прыйшоў да высновы, што з вялікай доляй верагоднасці драматург удзельнічаў у напісанні дапаўненняў да “Гішпанскай трагедыі”. Брустэр, адштурхваючыся ад пошукаў Вікерса, зрабіў такія ж высновы, але ўжо грунтуючыся на спецыфіцы почырку Шэкспіра. Узораў почырку Шэкспіра не захавалася, за выключэннем трох рукапісных старонак (захоўваюцца ў Брытанскай бібліятэцы), якія пераканаўча прыпісваюць драматургу. Яны з'яўляюцца часткай п'есы, прысвечанай…

Чытаць цалкам
“логвінаЎ” навучыць, як адкрыць сваю кнігарню

“логвінаЎ” навучыць, як адкрыць сваю кнігарню

Беларуская літаратура цяпер на пад’ёме — засталося расказаць пра гэта беларусам. 3 верасня (аўторак) кнігарня “логвінаЎ” ладзіць майстар-класы, падчас якіх слухачы даведаюцца: — як знайсці прастору пад кнігарню і нікому яе не аддаваць; — як квітнее сучасная кнігарня з нулявым бюджэтам на рэкламу; — як прасоўваць беларускую літаратуру, калі ніхто не чытае (і асабліва беларускія кнігі); — як ладзіць літаратурныя імпрэзы, калі людзям не да літаратуры. У майстар-класах возьмуць удзел: Ігар Логвінаў, выдавец, заснавальнік кнігарні “логвінаЎ”; Кацярына Пікірэня, дырэктар кнігарні “логвінаЎ”; Валянціна Кісялёва, дырэктар галерэі сучаснага мастацтва “Ў”; Павал Касцюкевіч, арт-дырэктар кнігарні “логвінаЎ”. Удзел у майстар-класах бясплатны. Пачатак заняткаў а 14-й, заканчэнне — а 17-й. Запіс на майстар-класы — папярэдні. Дашліце вашую заяўку з пазнакай “Запіс” на электронную пошту lohvinaupress@gmail.com. У самой заяўцы напішыце вашае імя, культурніцкі досвед, а таксама назву горада або вёскі, дзе…

Чытаць цалкам
Можа быць адкрытая справа аб беатыфікацыі Чэстэртана

Можа быць адкрытая справа аб беатыфікацыі Чэстэртана

На канферэнцыі Амерыканскага чэстэртанаўскага таварыства 1 жніўня было абвешчана, што біскуп Пітэр Дойл з Нортхэмптана “спачувальна” ставіцца да гэтай задумы і цяпер шукае святара, які мог бы заняцца папярэднім зборам звестак, неабходных для адкрыцця справы аб беатыфікацыі пісьменніка. Заява, зробленая прэзідэнтам таварыства Дэйлам Алкуістам, выклікала авацыі.Справы такога кшталту могуць разглядацца доўгія гады і не заўсёды завяршаюцца поспехам. На першым этапе збіраюцца доказы гераічных цнотаў кандыдата. Алкуіст сцвярджае, што ў Чэстэртана яны былі: “Апісанні Чэстэртана заўсёды выяўляюць яго вельмі радасным, ціхмяным і добрым, так што гэта прыцягвала ўсіх, уключаючы яго інтэлектуальных праціўнікаў. Тыя, хто рэзка не пагаджаўся з Чэстэртанам па тэме спрэчак, цягнуліся да яго асабіста дзякуючы ягонай дабрыні”. Між іншым, цяперашні Папа Рымскі Францішак да свайго абрання, яшчэ ў якасці арцыбіскупа Буэнас-Айрэса, быў сябрам ганаровай камісіі канферэнцыі Аргентынскага чэстэртанаўскага таварыства…

Чытаць цалкам
Выйдзе экранізацыя “Дэпеш Мод” Сяргія Жадана

Выйдзе экранізацыя “Дэпеш Мод” Сяргія Жадана

Харкаўчанін Міхаіл Лук'яненка адразу папярэджвае: гэта фільм па матывах аповесці Сяргія Жадана “Дэпеш Мод”, таму і назва для кіно дазваляе сябе падкарэктаваць: “ДэпешМод” адным словам. Для кінасцэнару рэжысёр-аматар абраў частку “Рака, што цячэ супраць уласнай плыні”. У аповесці Сяргія Жадан “Дэпеш Мод” расказваецца аб харкаўскіх дзецюках пачатку дзевяностых гадоў мінулага стагоддзя. Па сюжэце трое прыяцеляў шукаюць чацвертага, каб сказаць яму пра самагубства айчыма. Дзевяностыя гады інжынер, заснавальнік студый гуказапісу, спецыяліст па фота- і тэлевытворчасці Міхаіл Лук'яненка не называе гадамі разрухі, як пішуць некаторыя крытыкі пра часы, у якія жылі героі “Дэпеш Моду”. Ён бываў у кампаніях бутлегераў, моладзі, якая не цуралася займацца гарэлкавым фальсіфікатам. Таму сцэны будучага фільма напоўненыя жыццёвым досведам рэжысёра. “Думаю, кожны з майго пакалення, тых самых дзевяностых гадоў і пазней, ужываў лёгкія наркотыкі. Так? Так. Забаўляліся. Пра свае пачуцці я расказваў акторам. Хлопцам…

Чытаць цалкам