№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Да выдання рыхтуецца 30-томнік твораў Стругацкіх

Да выдання рыхтуецца 30-томнік твораў Стругацкіх

Ён расказаў, што сёння групе даступны практычна ўвесь архіў пісьменнікаў, як Аркадзя, так і Барыса, цяпер ён аблічбаваны, адсканаваны, і беражліва захоўваецца; менавіта па ім рыхтуецца 30-томны збор твораў, уключаючы перапіску і публіцыстычныя матэрыялы. У гэтым выданні плануецца выпусціць варыянты неапублікаваных тэкстаў, а таксама тэкстаў, якія публікаваліся ў істотна змененым выглядзе. Таксама туды ўвойдуць кнігі братоў, напісаныя не ў суаўтарстве, пад псеўданімамі С. Вітыцкі і С. Яраслаўцаў. Складальнікі плануюць надаць значную ўвагу перапісцы — не толькі паміж аўтарамі, але і лістам да іншых пісьменнікаў, да выдаўцоў і перакладчыкаў. Таксама ў зборніку плануецца выдаць амаль усю публіцыстыку Стругацкіх, якая выходзіла на рускай мове. “Гэта будзе збор твораў, набліжаны да поўнага”, — кажа Уладзімір Барысаў. Цяпер, паводле яго словаў, у рабоце знаходзяцца тамы з сёмага па дзявяты. Абмяркоўваецца пытанне, хто стане выдаўцом шматтомніка. Асноўную працу па складанні вядуць галоўны каардынатар…

Чытаць цалкам
Рукапіс Мандэльштама прадалі за 56 тысяч даляраў

Рукапіс Мандэльштама прадалі за 56 тысяч даляраў

Рукапіс, які ацэньваўся перад таргамі ў 50-70 тысяч даляраў, стаў адным з топ-лотаў праведзенага аўкцыёну “Руская літаратура і творы на паперы”. З малатка таксама пайшоў чарнавік адной з частак рамана Барыса Пастарнака “Доктар Жывага”, які купілі за 37,5 тыс. даляраў. Самым дарагім лотам сталі два альбомы Генрыеты Гіршман (1885—1970), жонкі маскоўскага калекцыянера Уладзіміра Гіршмана, які збіраў жывапіс сучаснікаў, у тым ліку Сярова і Сомава, і антыкварную мэблю. Дом Гіршманаў быў адным з мастацкіх цэнтраў Масквы, а мецэнаты значна ўплывалі на фармаванне культурнага жыцця горада ў пачатку XX стагоддзя. У альбомах Генрыеты Гіршман, якія яна паўсюль вазіла з сабой, запісаныя сотні вершаў, пакінутыя малюнкі, аўтографы і прысвячэнні ад сотні пісьменнікаў, мастакоў і кампазітараў таго часу, напрыклад, Валерыя Брусава, Валянціна Сярова, Максіма Горкага, Ігара Стравінскага, Сяргея Рахманінава, Фёдара Шаляпіна, Уладзіміра Набокава і іншых. Апошні запіс у другім томе альбома, які зрабіўся партрэтам…

Чытаць цалкам
Гісторыя Босніі ў дзевятнаццаці песнях

Гісторыя Босніі ў дзевятнаццаці песнях

Колькі б суседзі ні смяяліся з нашай звычкі лічыць нешта “сваім” — будзь гэта Вільня, Адам Міцкевіч ці нацыянальная страва дранікі, — дзякуючы намаганням перакладчыка Сяргея Шупы Міленка Ергавіч так трывала прапісаўся ў беларускай прасторы, што падчас абвяшчэння лаўрэата “Angelus” у першую чаргу крычыш “ура!” і толькі пасля ўспамінаеш: нашым пераможца зрабіўся зусім нядаўна. Кнігу “Сэрда спявае ў сутонні на Духаў дзень” Сяргей Шупа перакласці пакуль не паспеў, затое пераклаў шмат чаго іншага: апавяданне “Другі пацалунак Гіты Данон” (ARCHE-10, 2009), кнігі “Сараеўскае Мальбара” (ARCHE-4, 2011) і “Іншала, Мадона, іншала” (2012). Не ведаю, ці перакладзеная гэтая апошняя на польскую мову і ці цікавейшая яна за “Сэрду…”, але не сумняюся: калі б беларусы ўручалі свой “Angelus”, у гэтым годзе яго таксама атрымаў бы Ергавіч. Кніга “Іншала, Мадона, іншала” адкрывае перад чытачамі таямнічую Боснію і Герцагавіну. Нягледзячы на тое, што гэтая краіна ўжо гадоў дваццаць як атрымала незалежнасць, а гісторыя…

Чытаць цалкам
Уручаны “Рускі Букер”

Уручаны “Рускі Букер”

Апроч пераможцы ў шорт-ліст прэміі сёлета ўвайшлі 5 твораў: “Дневник смертницы. Хадижа” Марыны Ахмедавай, “Арбайт, или Широкое полотно” Яўгенія Папова, “Легкая голова” Вольгі Слаўнікавай, “Женщины Лазаря” Марыны Сцяпновай і “Немцы” Аляксандра Церахава. Журы прэміі ў гэтым годзе склалі: генеральны дырэктар фонду “Пушкінская бібліятэка” Марыя Ведзяняпіна, паэт Уладзімір Салімон, празаік, рэжысёр і сцэнарыст Павел Санаеў, пісьменнік і крытык Раман Сенчын. Старшынём абраны пісьменнік Самуіл Лур'е. “Рускі Букер” уручаецца з 1992 году. Сёлета прызавы фонд узнагароды павялічаны ў 2,5 разу: лаўрэат атрымае 1,5 млн расійскіх рублёў, а фіналісты — па 150 тысяч.

Чытаць цалкам
Паводле рамана Джоан Роўлінг для дарослых здымуць серыял

Паводле рамана Джоан Роўлінг для дарослых здымуць серыял

Пісьменніца паабяцала цеснае супрацоўніцтва са стваральнікамі серыяла. Роўлінг заявіла, што яе апошняя кніга ідэальна падыходзіць менавіта для тэлебачання, а не кінатэатраў. “Бі-бі-сі” вызначыцца з даўжынёй і колькасцю серый у працэсе працы над экранізацыяй. Імёны рэжысёраў і выканаўцаў галоўных роляў пакуль невядомыя. У кнізе расказваецца пра барацьбу за пасаду мэра маленькага ангельскага мястэчка. Роўлінг упершыню ў сваёй пісьменніцкай кар'еры падняла тэмы класавай няроўнасці, палітыкі, наркотыкаў, прастытуцыі і гвалту. “Вольнае месца” з'явілася на прылаўках брытанскіх кніжных крамаў у верасні 2012 году і прадалося тыражом у 125 тысяч асобнікаў за першы тыдзень. Тым не менш водгукі на кнігу былі неадназначнымі — ад “бліскуча” да “нецікава”.

Чытаць цалкам
Вядомы спіс кніг, пададзеных на прэмію імя Гедройца

Вядомы спіс кніг, пададзеных на прэмію імя Гедройца

15 кніг, якія прэтэндуюць на лонг-ліст, надрукаваныя ў выдавецтвах “Логвінаў” і “Галіяфы” (адпаведна 8 і 7). Па 4 выйшлі ў “Кнігазборы” і серыі “Беларускі калегіюм”, па 3 — у выдавецтвах “Літаратура і мастацтва” і “Медысонт”, 2 — у “Гарадзенскай бібліятэцы”, па адной — у “Мастацкай літаратуры” і выдавецтве “Харвест”. Таксама ў спісе фігуруюць два электронныя выданні. Поўны спіс кніг, пададзеных на прэмію: Алесь Анціпенка "Быць (пры)сутным" (Вільня: бібліятэка "Беларускі калегіюм"); Алесь Аркуш "Палімпсест" (Мінск: Галіяфы, Бібліятэка Таварыства Вольных Літаратараў); Сяргей Астравец "Райскія яблычкі" (Камунікат.org: электроннае выданне); Альгерд Бахарэвіч "Гамбургскі рахунак Бахарэвіча" (Мінск: Логвінаў, Радыё Свабодная Еўропа / Радыё Свабода, серыя Бібліятэка Свабоды. ХХІ стагоддзе); Альгерд Бахарэвіч "Шабаны. Гісторыя аднаго знікнення" (Мінск: Галіяфы); Зміцер Баяровіч "Шалі" (Мінск: Галіяфы, серыя “Час Воблы”); Алена Брава "Рай даўно перанаселены" (Мінск: Галіяфы, серыя "Другі фронт мастацтваў");…

Чытаць цалкам
Назвалі лаўрэатаў прэміі Андрэя Белага

Назвалі лаўрэатаў прэміі Андрэя Белага

У намінацыі “Проза” пераможцамі сталі Марыяна Гейдэ (“Бальзаміны чакаюць”) і Віктар Іваноў (“Чумны Пакемар”). Найлепшым у “Гуманітарных даследаваннях” быў прызнаны Аркадзь Іпалітаў з кнігай “Асабліва Ламбардыя. Вобразы Італіі XXI стагоддзя”, а прэмія ў намінацыі “Літаратурныя праекты/крытыка” адышла да літаратурна-крытычнага альманаху “Трансліт”. Перакладчыцкая прэмія дасталася Юрыю Чайнікаву за “Дзённікі” Вітальда Гамбровіча; за заслугі ў развіцці рускай літаратуры ўзнагародзілі Анры Валахонскага. У журы прэміі сёлета ўваходзілі Барыс Іваноў, Барыс Астанін, Глеб Мораў, Барыс Дубін, Аляксандр Скідан, Аляксандр Уланаў і Грыгорый Дашэўскі. Прэмія Андрэя Белага ўпершыню была ўручаная ў 1978 годзе. У розныя гады яе атрымлівалі Барыс Гройс, Марыя Сцяпанава, Аляксей Цвяткоў, Ірына Прохарава, Уладзімір Сарокін і іншыя. Прызавы фонд прэміі — адзін рубель, яблык і бутэлька гарэлкі.

Чытаць цалкам
Кніжную архітэктуру прадставілі ў Маскве

Кніжную архітэктуру прадставілі ў Маскве

У экспазіцыі — прыклады арыгінальных кніжных прастораў з усяго свету. Арганізатары адзначаюць, што сёння кніга выходзіць з бібліятэк у паркі, на плошчы, шукае сабе месца далей ад касавых апаратаў і пылу, бліжэй да патэнцыйных чытачоў. Пункты “буккросінгу” ўзнікаюць на пляжах, у аэрапортах, на прыпынках грамадскага транспарту. Кнігарні робяцца мабільнымі: аўтобусы з літаратурай адкрываюцца ў правінцыі і невялікіх мястэчках. “На выставе мы не дазволілі сабе такой правакацыі, як інсталяцыя з кніг, таму што, у адрозненне ад Еўропы, дзе гэта даўно звыкла, у нас гэта магло б успрымацца як здзек ці блюзнерства, — сказаў куратар выставы Мікалай Малінін. — Аднак мы разумеем, што на зямлі сабралася гіганцкая колькасць ужо непатрэбных кніжак, бо папяровая кніга паступова адыходзіць на задні план. У нас калектыўная траўма, звязаная ў тым ліку з вогнішчамі з кніг у нацысцкай Германіі, таму мы не можам дазволіць сабе знішчыць кнігі. А ў мастакоў адчуванне, што кнігі нездарма ад глінянай таблічкі і скрутка…

Чытаць цалкам
Лонданскі дом Оскара Ўайлда ацанілі ў 1,8 мільёна даляраў

Лонданскі дом Оскара Ўайлда ацанілі ў 1,8 мільёна даляраў

У будынак на вуліцы Тайт-стрыт у раёне Чэлсі Ўайлд пераехаў у 1884 годзе разам з жонкай Канстанс. Тут ён напісаў “Партрэт Дарыяна Грэя”, “Ідэальнага мужа” і “Як важна быць сур'ёзным”, а таксама стаў бацькам двух сыноў. Пакінуць жыллё пісьменнік быў вымушаны ў 1895 годзе, калі яго асудзілі на два гады па абвінавачанні ў “непрыстойных паводзінах”. Цяпер дом належыць дызайнеру Майсэну Лі, які нядаўна завяршыў яго маштабную рэканструкцыю. Так, бібліятэка Ўайлда цяпер служыць спальняй. У кватэры таксама ёсць гасцёўня з высокімі столямі і адкрытая кухня.

Чытаць цалкам
У Германіі запусцілі найбуйнейшую анлайн-бібліятэку

У Германіі запусцілі найбуйнейшую анлайн-бібліятэку

У бібліятэцы сабрана 5,6 мільёна кніг, архіваў, фатаграфій помнікаў, рэпрадукцый карцін, аўдыёзапісаў і фільмаў, піша DW-WORLD са спасылкай на dpa. Дзякуючы доступу да іх працэс даследавання і навучання павінен зрабіцца прасцейшым. Над праектам працавала вялікая група спецыялістаў з лета 2007 году. У перспектыве плануецца, што гэтая бібліятэка аб'яднае ўсе нямецкія культурныя і навуковыя ўстановы з іх анлайн-бібліятэкамі і інтэгруе ў праект Europeana, які існуе ўжо чатыры гады. На дадзены момант, як адзначыў эксперт па пытаннях культуры і СМІ фракцыі ХДС/ХСС у бундэстагу Вольфганг Бернзен, DDB дае доступ да фондаў 1,8 тысячы культурных і навуковых установаў, а ў будучыні іх колькасць мае павялічыцца да 30 тысяч. Пры гэтым стваральнікам бібліятэкі даводзіцца лічыцца з аўтарскім правам, якое дзейнічае ў Германіі. У сувязі з гэтым мастацтва, літаратура і навуковыя працы XX — пачатку XXI ст. прадстаўленыя даволі слаба, піша Frankfurter…

Чытаць цалкам