Навіны літаратуры

5 лістапада 2012

Гішпанскі пісьменнік і перакладчык адмовіўся ад дзяржпрэміі

Паводле словаў Марыяса, усё жыццё ён пазбягаў адносін з дзяржаўнымі інстытуцыямі і ўладамі незалежна ад таго, якая партыя была ва ўрадзе. Пісьменнік заявіў, што не хоча прымаць грошай з казны, а таксама не жадае, каб яго разглядалі як аўтара, які падтрымлівае хоць нейкую палітычную сілу. На яго думку, палітыкі не павінныя ўплываць на культуру.Хаўер Марыяс, сын філосафа Хуліяна Марыяса, які вучыўся ў Хасэ Артэгі-і-Гасэта, скончыў факультэт ангельскай філалогіі ва Універсітэце Камплутэнсэ ў Мадрыдзе. У першай палове 1980-х ён выкладаў гішпанскую літаратуру ў Оксфардскім універсітэце. Марыяс — не толькі пісьменнік, але і журналіст і перакладчык, у прыватнасці, ён перакладаў вершы Ўільяма Батлера Ейтса, Ўолеса Стывенса, Джона Эшберы.

Чытаць цалкам

1 лістапада 2012

Большасць літаратурных перакладчыкаў Еўропы — за рысай беднасці

У большасці краін ЕС пераклады складаюць каля траціны новых кніг, а для паловы краін гаворка ідзе пра 50% новых выданняў.На кніжных рынках усіх еўрапейскіх краін назіраецца моцны дысбаланс: пераклады з ангельскай складаюць ад траціны да паловы ўсіх перакладаў, у той час як у Вялікабрытаніі, наадварот, пераклады складаюць усяго 3% новых выданняў. Літаратурны перакладчык у Брытаніі — рэдкая прафесія. Перакладчыкі — ахвяры бэстсэлераманіі выдаўцоў. У эпоху культуры бэстсэлераў яны, з аднаго боку, вымушаныя перакладаць з яшчэ большай хуткасцю, чым раней, каб выдаўцы (якім, зразумела, прасцей зняць вяршкі з перакладу міжнароднага бэстсэлера, чым з перакладу літаратурнага шэдэўра, які зможа ацаніць абмежаваная колькасць чытачоў) змаглі надрукаваць чарговыя “Пяцьдзясят адценняў шэрага” адначасова ва ўсіх краінах і атрымаць максімальны прыбытак. Рынак так уладкаваны, што ўсюды перакладаюць адно і тое ж. Культурная разнастайнасць цяпер мала каго хвалюе. З прычыны гэтага істотна ўпаў прэстыж прафесіі…

Чытаць цалкам

1 лістапада 2012

Знайшлі новы фрагмент няскончанага рамана Трумэна Капотэ

Паводле словаў аўтара біяграфіі Капотэ Джэральда Кларка, “Яхты і рэчы” — назва адной з частак рамана “Пачутыя малітвы”, аднак незразумела, як з ёй суадносіцца знойдзены ўрывак. Біёграф адзначыў, што гэта абсалютна самастойны твор, акрамя таго, ён значна карацейшы за магчымую асобную частку рамана. “Пачутыя малітвы” Капотэ пачаў пісаць у 1966 годзе, але так і не скончыў. Гэтая кніга часткова аўтабіяграфічная і ўяўляе сабой roman à clef, сярод герояў якога можна пазнаць знакамітасцяў і жонак высокапастаўленых бізнэсоўцаў і публічных персон таго часу, напрыклад, жонку прэзідэнта ЗША Жаклін Кенэдзі і акторку Глорыю Вандэрбілт. Фрагменты рамана былі апублікаваныя ў 1975 і 1976 гадах у часопісе Esquire, пасля чаго Капотэ страціў многіх сяброў, якія пазналі сябе ў героях. Упершыню разрозненыя фрагменты “Пачутых малітваў” былі сабраныя і выдадзеныя адной кнігай у 1986 годзе, пасля смерці пісьменніка. Трумэн Капотэ — адзін са стваральнікаў і яркіх прадстаўнікоў жанру “новай журналістыкі” ў літаратуры.…

Чытаць цалкам

31 кастрычніка 2012

Сталі вядомыя чатыры фіналісты Ганкураўскай прэміі

Імі сталі Патрык Дэвіль з “Peste et choléra” (“Чума і халера”), Жаэль Дыкер з “La Vérité sur l'affaire Harry Québert” (“Праўда пра справу Ары Кебер”), Жэром Ферары з “Le Sermon sur la chute de Rome” (“Казань пра падзенне Рыма”) і Лінда Ле з “Lame de fond” (“Шквал”). Фіналістаў абвясцілі на франкамоўным кніжным кірмашы, які цяпер праходзіць у Бейруце, нягледзячы на беспарадкі, якія працягваюцца ў Ліване. “Нашае рашэнне абвясціць фіналістаў тут, у Бейруце, ёсць сімвалам падтрымкі ўсіх франкафонаў і гэтага кніжнага кірмашу”, — сказаў П’ер Асулен, сябра журы. На цырымонію абвяшчэння прыбыла і 92-гадовая Эдмон Шарль Ру, старшыня журы. На просьбу намякнуць, хто стане пераможцам, П’ер Асулен адказаў: “Я ўжо назваў сваіх улюбёнцаў у сябе ў блогу, але гульні — гэта не факты. Сапраўды, хіба можна ведаць пераможцу за некалькі хвілін да абвяшчэння?” Традыцыйна фіналіста прэміі абвесцяць 7 лістапада ў Парыжы, у рэстаране Друан. Хоць грашовы эквівалент прэміі складае толькі 10 еўра, яе атрыманне ператварае…

Чытаць цалкам

30 кастрычніка 2012

Архан Памук стаў афіцэрам ордэна Ганаровага легіёна

Уручаючы ўзнагароду, Філіпеці адзначыла, што Памук многія гады застаецца наватарам, авангардным пісьменнікам, чыю прозу вылучае свабода стылю. Гэтая свабода, паводле яе словаў, пераклікаецца са свабодай чалавека, за якую выступае аўтар “Музея нявіннасці”, які адмаўляе любую форму нецярпімасці, прыгнёту і страху. Архан Памук, чыіх кніг прададзена ў свеце больш за 11 мільёнаў асобнікаў, у 2007 годзе пакінуў Турцыю і пераехаў у ЗША. Ён быў вымушаны эміграваць з прычыны пераследу з боку нацыяналістаў, які пачаўся ў 2005 годзе пасля яго інтэрв'ю швейцарскай газеце. У ім Архан Памук заявіў, што туркам неабходна прызнаць забойства мільёна армян і трохсот тысяч курдаў, пасля чаго яго абвінавацілі ў абразе пачуццяў суграмадзян і пачалі судзіць, бо афіцыйныя ўлады Турцыі адмаўляюць любыя абвінавачанні ў генацыдзе армян. Памук, аўтар “Дому цішыні”, “Чорнай кнігі”, “Мяне завуць Чырвоны”, 26 кастрычніка быў таксама ўганараваны Sonning prize, найбуйнейшай прэміяй у галіне культуры ў Даніі, якая ўручаецца…

Чытаць цалкам

29 кастрычніка 2012

У лічбавую эпоху Penguin і Random House вырашылі аб’яднацца

Аб'яднаная структура будзе называцца Penguin Random House. Нямецкаму медыяхолдынгу Bertelsmann, які валодае Random House, будзе належаць 53% акцый новай кампаніі. Астатнія 47% адыдуць да Pearson Group. Цягам трох гадоў абодва выдавецтвы не змогуць прадаваць свае долі ў Penguin Random House. Згодна з умовамі зліцця, Pearson захавае за сабой права на брэнд Penguin у галіне адукацыйнай літаратуры па ўсім свеце. У сваю чаргу, выдавецкі бізнэс Bertelsmann у Германіі не ўвойдзе ў сумеснае прадпрыемства Penguin і Random House. Чакаецца, што зліццё завершыцца ў другой палове наступнага году. Угода яшчэ павінная атрымаць ухваленне рэгулявальных органаў. Паводле прагнозаў экспертаў, зліццё стала вынікам зменаў, якія прынеслі ў кнігавыдавецкі бізнэс лічбавыя кнігі. “Буйныя выдавецтвы падтрымліваюць вельмі дарагую інфраструктуру. Аб'ёмы сродкаў, якія яны цяпер выдаткоўваюць на складаванне, друк і маркетынг, могуць быць істотна скарочаныя пры зліцці. У лічбавую эру гэта проста неабходна”, — кажа Джэймс…

Чытаць цалкам

26 кастрычніка 2012

Польшча і Славакія: новыя пераклады

Розум: раман / Рудольф Слобада; пер. са славацкай мовы Святланы Богуш. — Мінск: Зміцер Колас, 2012. — 270 с. — (Littera scripta) Раман “Розум” — адзін з найбольш вядомых твораў выдатнага славацкага пісьменніка і сцэнарыста Рудольфа Слобады (1938—1995), у якім аўтар вуснамі свайго героя, няўдалага літаратара-інтэлектуала, аналізуе стасункі розуму і маральнасці і разважае над вечнымі і няпростымі праблемамі дачыненняў творцы й грамадства, жонкі і мужа, мужчыны й жанчыны. Адрасуецца шырокай чытацкай аўдыторыі. Больш падрабязна пра раман “Розум” можна прачытаць у артыкуле Душана Тарагела, які спецыяльна да выхаду рамана пераклала Святлана Богуш. На шляху ў Бабадаг / Анджэй Стасюк; пер. з польскай мовы Марыі Пушкінай. — Мінск: Зміцер Колас, 2012. — 232 с. Кніга ўяўляе сабой зборнік успамінаў і разважанняў аўтара аб падарожжах, у час якіх ён неаднаразова наведваў краіны Цэнтральнай і Усходняй Еўропы…

Чытаць цалкам

24 кастрычніка 2012

У Андрэя Пакроўскага выйшла няверная кніга

Дэбютную кнігу Пакроўскага склалі кароткія апавяданні, якія напоўніцу раскрываюць тэму дзеда Мароза, тэму ровара, тэму Антона, які насамрэч Андрэй, і шмат іншых важных для пісьменніка тэмаў, актуалізуюць праблемы кубка кавы і тралейбуса. Кніга спадабаецца ўсім, для каго гэтыя тэмы таксама вострыя і актуальныя, усім, каму згаданыя праблемы гэтаксама вярэдзяць чулыя струны душы. А хіба знойдзецца сярод школьнікаў такі, якому не даводзілася прыйсці ў школу без галавы? Я шчыра перакананая, што такіх няма. А значыць, кніга Пакроўскага і для гэтай катэгорыі грамадзян. Сябе аўтар характарызуе каротка і ёміста: “Характар блізкі да нардычнага, вытрыманы. З 2004 году бездакорна служыць беларускай літаратуры. Бязлітасны да ворагаў мадэрнізму…” Інфармацыя пра тое, што пісьменнік “жанаты, у сувязях, што ганьбуюць яго, заўважаны не быў”, напэўна спадабаецца паважным спадарыням сталага веку. Такім чынам зноў дальнабачны Андрэй Пакроўскі пашырае сваю патэнцыйную чытацкую аўдыторыю. Тым, што аўтар “адзначаны…

Чытаць цалкам

23 кастрычніка 2012

Тадэвуш Ружэвіч па-беларуску

Неўзабаве зборнік з'явіцца ў кнігарні, мяркуецца таксама правесці прэзентацыю. А пакуль кніга не дабралася да чытача, з ласкавай згоды перакладчыцы прапануем вашай увазе прадмову да гэтага выдання. Ацалелы: Тадэвуш РужэвічЁн стары, ён нават вельмі стары чалавек. І ніякая кніга не дасць вам таго, што на ўласныя вочы бачыў ён…Яго ахрысцілі ў гонар Касцюшкі. Януш любіў Касцюшку. Старэйшы брат, які аднойчы стаў маладзейшым на жыццё. Вялікі суразмоўца, чыё імя развеяў вецер. Родны. Мёртвы. Тадэвуш Ружэвіч — прадстаўнік пакалення “спраўджанага апакаліпсісу”. Пакалення падманутых, чыё юнацтва захлынулася ў моры слёз і крыві. Пакалення пасланых на бойню — ахвяраў і катаў адначасова. Пакалення ацалелых, што выжылі, загледзеўшыся ў вачніцы вайны. Новага страчанага пакалення, абцяжаранага невылечным комплексам віны перад ціхімі ўсмешкамі мёртвых, якія ніколі не даруюць: усё жыццё будуць прыходзіць ценямі ў снах, каб судзіць жывых. Бо ты — іх апошні прытулак, ты — іх вечнае жыццё. Ён пакутліва перажывае…

Чытаць цалкам

22 кастрычніка 2012

Памёр польскі перакладчык Ежы Літвінюк

Ён нарадзіўся 30 сакавіка 1923 году ў Крамянцы (цяпер Цярнопальская вобласць). Пасля Другой сусветнай вайны год правёў у савецкіх лагерах. Перакладаў з літоўскай, эстонскай, беларускай, рускай, фінскай і ўкраінскай. Вяршыняй яго дасягненняў лічыцца польскі пераклад Калевалы (1998). З украінскай перакладаў, у прыватнасці, Валерыя Шаўчука і Багдана-Ігара Антоныча. Пераклаў на польскую мову творы Васіля Быкава “Круглянскі мост”, “Дажыць да світання”, “Трэцяя ракета”, “Абеліск” (сумесна з Віктарам Варашыльскім і Эўгеніюшам Кабатцам), вершы Маскіма Танка, Рыгора Барадуліна і інш., размешчаныя ў паэтычнай беларуска-польскай анталогіі “Nie chyliłem czoła przed mocą” і “Suplement poetycki ze współczesnej liryki białoruskiej”.

Чытаць цалкам

№21: Знак прысутнасці

Змест