№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Выйшаў новы поўны збор твораў Бэна Джонсана

Выйшаў новы поўны збор твораў Бэна Джонсана

Грунтоўны сямітомнік, плён працы навукоўцаў некалькіх краін, выйшаў у выдавецтве Кембрыджскага ўніверсітэта. Усе тэксты суправаджаюцца дэталёвымі каментарамі, а ў якасці ілюстрацый ў выданні змешчаныя партрэты, карты, эскізы касцюмаў і дэкарацый. “Прадстаўляючы яго [Джонсана] працы ў сучасным правапісе і ў храналагічным парадку, кембрыджскае выданне паказвае іх дзівоснае багацце і складанасць, зноў робячы іх цалкам даступнымі сучасным чытачам і выканаўцам”, — кажа адзін з рэдактараў выдання Марцін Батлер. “І перакладчыкам”, — не можам не дадаць да гэтага мы.Прачытаць больш пра выданне можна на сайце выдавецтва.

Чытаць цалкам
Памёр Гор Відал

Памёр Гор Відал

Юджын Лютэр Гор Відал нарадзіўся ў горадзе Вэст-Пойнт (штата Нью-Ёрк) у 1925 годзе. Ён належаў да вядомай у ЗША палітычнай дынастыі. Сваё першае апавяданне Відал напісаў у 19 гадоў. Вядомасць яму прынёс апублікаваны ў 1948 годзе раман “Горад і слуп”, у якім ён адным з першых у амерыканскай літаратуры звярнуўся да праблематыкі гомасэксуальнасці.За сваё жыццё ён напісаў 25 раманаў, асабліва вядомыя гістарычныя сагі “Лінкальн”, “Віцэ-прэзідэнт Бэры”, “Імперыя”, “Галівуд”, “Вашынгтон, акруга Калумбія” і сатырычныя творы “Майра Брэкінрыдж” і “Дулута”, якія праславілі яго ў літаратурным свеце. Гор Відал вядомы і як аўтар мноства эсэ, у якіх закранаюцца тэмы палітыкі, рэлігіі, літаратуры і сэксу. У 1993 годзе за эсэ “Злучаныя Штаты (1952—1992)” пісьменнік атрымаў Нацыянальную кніжную прэмію ЗША. Ён таксама пісаў сцэнары для брадвейскіх п'есаў. У 1960-я і 1970-я Відал быў палітычным каментатарам на тэлебачанні. Ён прытрымліваўся леваліберальных поглядаў, удзельнічаў у кампаніі супраць вайны ў Іраку,…

Чытаць цалкам
Навукоўцы знайшлі гістарычную аснову эпасаў у сацыяльных сувязях

Навукоўцы знайшлі гістарычную аснову эпасаў у сацыяльных сувязях

Даследчыкі прааналізавалі тэкст трох незалежных эпічных твораў — “Іліяды”, “Бэўвульфа” і ірландскага “Выкрадання быка з Куальнге”. У іх змяшчаюцца апісанні 714, 74 і 404 персанажаў адпаведна. Калі дзейныя асобы эпасу былі знаёмыя ці сустракаліся, даследчыкі лічылі іх звязанымі і на аснове гэтага будавалі сацыяльны граф для кожнага з твораў. Такі ж граф сувязяў складаўся і для некаторых узораў сучаснай мастацкай літаратуры — “Звязу Пярсцёнка” Толкіна, шэкспіраўскага “Рычарда III”, “Адрынутых” Гюго. Атрыманыя графы аналізавалі і параўноўвалі з тапалогіяй рэальных сацыяльных сетак. Выявілася, што сувязі і персанажаў эпасу, і персанажаў сучаснай літаратуры маюць найважнейшыя рысы тапалогіі рэальных сувязяў паміж людзьмі — кластарызаванасцю і невялікай сярэдняй адлегласцю. Кластарызаванасць мае на ўвазе наяўнасць груп, унутры якіх людзі або персанажы цесна звязаныя паміж сабой. Невялікая сярэдняя адлегласць у рэальных сацсетках знайшла адлюстраванне ў гіпотэзе “цеснага свету” і “шасці поціскаў…

Чытаць цалкам
Раман Джэйн Остэн ператвораць у трылер для падлеткаў

Раман Джэйн Остэн ператвораць у трылер для падлеткаў

У цэнтры сюжэту “Нортэнгерскага абацтва” — гісторыя 17-гадовай дзяўчыны Кэтрын Морланд, захопленай гатычнай літаратурай, якая апынаецца ў цэнтры разнастайных інтрыгаў, што прымушаюць яе вучыцца на сваіх памылках і ўплываюць на яе характар. “Нортэнгерскае абацтва” ўяўляе сабой сумесь любоўнай гісторыі, сатыры і гатычнага рамана. Паводле словаў Вэл Макдэрмід, у першую чаргу яна перапрацуе найбольш кранальныя і таямнічыя моманты рамана, каб прымусіць чытача адчуць большае напружанне, чым у арыгінале. Макдэрмід таксама падкрэсліла, што не будзе спрабаваць капіяваць стыль Остэн, бо гэта “было б самагубствам”, а напіша новую версію рамана ва ўласным стылі. Як адзначаецца, “Нортэнгерскае абацтва” Макдэрмід выпусціць выдавецтва HarperCollins. Кніга з’явіцца ў продажы вясной 2014 году. “Нортэнгерскае абацтва” стане не першым творам Джэйн Остэн, перапрацаваным іншым аўтарам для сучаснай аўдыторыі на просьбу HarperCollins. Так, восенню 2013 году ў продажы з’явіцца новая версія “Пачуцця і пачуццёвасці”…

Чытаць цалкам
Наста Манцэвіч выдала дэбютны зборнік

Наста Манцэвіч выдала дэбютны зборнік

У зборнік Насты ўвайшлі вершы і кароткая проза, дзе аўтар выяўляе новы для беларускага чытача погляд на жанчыну і яе самаўсведамленне, рэфлексуе над сваімі пачуццямі, закранае табуяваныя для збольшага патрыярхальнай беларускай літаратуры тэмы. Наста Манцэвіч нарадзілася ў Вілейцы, у 2008 годзе перамагла ў міжнародным паэтычным слэме на Махно-фэсце (Гуляйполе, Украіна), фіналістка літаратурнага конкурсу да 100-годдзя “Нашай нівы”, які ладзіў беларускі ПЭН-Цэнтр, удзельніца праекту “Чорна-белыя вершы”. * * * Мы крочылі побач рука ў руку да пляча плячо твар у твар вочы ў вочы у рот рот. Так мы ступалі, крочылі нага ў нагу, пакуль ты не збочыла. І цяпер вока за вока, цяпер — зуб за зуб. Усё, што ты з сабою забрала я выскубу, адгрызу — вярну сабе ўсё, да сябе вярнуся… Забяру сабе свае вочы, з твару змыю твой твар, адляплю ад вуснаў твае вусны, вырву руку з рукі. І калі сэрца сціснецца ад адчаю, я буду шаптаць як мантру, што ты — родная, баючыся паверыць, што ты чужая.

Чытаць цалкам
Перакладчык Алексіевіч: “У ёй шмат ад савецкага чалавека, але не варта ўспрымаць гэта негатыўна”

Перакладчык Алексіевіч: “У ёй шмат ад савецкага чалавека, але не варта ўспрымаць гэта негатыўна”

“Чарнобыльская малітва” выдавалася ў Польшчы і раней, але гэта быў непрафесійны пераклад з кепскай рэдактурай. У той версіі яна называлася “Крык Чарнобылю”. Тым не менш, кніга і тады набыла вядомасць. Перакладчык твораў Святланы Алексіевіч на польскую Ежы Чэх расказаў пра сваю працу над кнігай. Е. Чэх: Ведаеце, гэта складаней чытаць, чым перакладаць. Я маю на ўвазе фактуру, тое, пра што яна піша. Часам гэта настолькі жахлівыя рэчы, што перакладчык перажывае больш, чым чытач. Бо я, перакладаючы, мушу падрабязна сабе ўявіць, як гэта выглядала. Калі чытаеш пра тое, што жанчына ў партызанскім атрадзе топіць сваё дзіця, каб яно не выдала атрад, гэта ўспрымаецца нашмат мацней, чым іншыя тэксты. Цяпер Ежы Чэх перакладае чарговую кнігу С. Алексіевіч — “Апошнія сведкі”. Гэта кніга пра дзяцей вайны. Е. Чэх: Яе аповеды сапраўдныя. Магчыма, яны аднабаковыя, але Алексіевіч прафесійна перадала іх сутнасць. Некаторыя дэталі проста ўнікальныя. Дзякуючы ім палякі могуць зразумець, як выглядала вайна для…

Чытаць цалкам
Аўстрыйцы QR-кодамі змагаюцца за бібліятэку

Аўстрыйцы QR-кодамі змагаюцца за бібліятэку

Аўтары праекту журналіст Георг Хольцэр (Georg Holzer) і праграміст Бруна Хаўценбергер (Bruno Hautzenberger) расклеілі ў Клагенфурце 70 жоўтых налепак. На кожную з іх нанесены штрыхкод, які можна счытаць смартфонам, планшэтам або іншай прыладай. Налепкі таксама ўтрымліваюць радыёчастотную пазнаку, на якую рэагуюць апараты з модулямі бесправадной сувязі NFC. У кодзе і ў пазнаках зашыфраваная спасылка на той ці іншы класічны літаратурны твор. Усе творы маюць статус грамадскага здабытку і могуць распаўсюджвацца без абмежаванняў. Тэксты прадстаўленыя “Праектам Гутенберга” і інтэрнэт-крамай Amazon. Месца, дзе знаходзіцца налепка, як правіла, звязанае з кантэкстам зашыфраванага ў ёй твора. Напрыклад, стыкер са спасылкай на аповед Артура Шніцлера “Забойца” змешчаны побач з паліцэйскім участкам. Па заяве Хольцера і Хаўценбергера, праект, акрамя распаўсюджвання літаратурных твораў, ставіць перад сабой яшчэ некалькі мэтаў. Адна з іх — заклік да абмеркавання праблемы аўтарскіх правоў, а другая — акцэнт…

Чытаць цалкам
Алеся Адамовіча выдалі ў Вялікабрытаніі

Алеся Адамовіча выдалі ў Вялікабрытаніі

Дырэктар выдавецтва Максім Ходак адзначае, што не чакаў такой цікавасці да кнігі. Напрыклад, на сайце выдавецтва, дзе арганізавалі розыгрыш некалькіх асобнікаў, за пару гадзінаў запісалася 659 ахвотных прачытаць яе! “У Еўропе вялікая цікавасць да гісторыі Другой Сусветнай вайны. Але, на жаль, людзі мала ведаюць пра яе, а многія ўвогуле лічаць, што тую вайну выйграла Амерыка. Ёсць вялікая цікавасць і да Беларусі, але і пра вашу краіну, і пра беларускую літаратуру ведаюць мала. Нашае выдавецтва збіраецца і надалей выдаваць кнігі найлепшых беларускіх аўтараў, як сучасных, так і тых, каго ўжо можна залічыць да класікаў”. Кніга ў ангельскім варыянце мае назву "Khatyn".

Чытаць цалкам
Раман Фолкнэра надрукавалі рознакаляровым атрамантам

Раман Фолкнэра надрукавалі рознакаляровым атрамантам

“Гоман і ятра”, упершыню апублікаваны ў 1929 годзе, — адзін з самых складаных для ўспрымання твораў Фолкнэра, паколькі апавяданне ў ім развіваецца непаслядоўна. З аднаго боку, аповяд вядзецца ад асобы некалькіх герояў, з другога боку, пастаянна парушаецца часовая паслядоўнасць падзеяў — аўтар пераскоквае з гэтага часу на мінулае, апісваючы адны і тыя ж эпізоды з розных пунктаў гледжання. Асабліва цяжкай лічыцца тая частка, дзе апавяданне вядзецца ад асобы малодшага сына сямейства Бенджы, які пакутуе на алігафрэнію. Ўільям Фолкнэр, які лічыў “Гоман і ятру” найлепшым сваім раманам, хацеў, каб гэтая частка была надрукаваная чарніламі розных колераў, якія б вылучалі розныя часавыя ўзроўні. На думку Фолкнэра, гэта б значна палегчыла чытанне, аднак пры першай публікацыі кнігі было вырашана выкарыстоўваць курсіў, каб аддзяліць адзін час ад іншага, і гэта апынулася не вельмі эфектыўна. The Folio Society рыхтавала публікацыю з двума спецыялістамі па Фолкнэру, якія ў першай частцы знайшлі 14 розных…

Чытаць цалкам
Брат Габрыэля Гарсіі Маркеса расказаў пра цяжкае захворванне пісьменніка

Брат Габрыэля Гарсіі Маркеса расказаў пра цяжкае захворванне пісьменніка

“У яго праблемы з памяццю. Часам я плачу, разумеючы, што губляю яго”, — сказаў брат пісьменніка, дадаўшы, што праз праблемы са здароўем Габрыэль Гарсія Маркес больш не можа пісаць. Брат пісьменніка таксама паведаміў, што Маркес знаходзіцца ў здавальняючай фізічнай форме і “захоўвае уласцівае яму пачуццё гумару і энтузіязм”. У калумбійскіх СМІ, паведамляе BBC News, раней неаднаразова з’яўляліся паведамленні пра цяжкае захворванне знакамітага пісьменніка, аднак афіцыйнага пацвярджэння гэтых звестак да цяперашняга моманту не было. Габрыэль Гарсія Маркес – адна з ключавых фігур лацінаамерыканскага “літаратурнага феномену” 1960-х гадоў. Найбольш вядомым творам калумбійскага пісьменніка лічыцца раман “Сто гадоў адзіноты”. На беларускую мову перакладзены раман “Каханне падчас халеры” (“El amor en los tiempos del cólera”, пер. К. Шэрман, ARCHE, 2005, № 4, 5), урывак з рамана “Успамін пра маіх сумных бл.дзей” (“Memoria de mis putas tristes”, пер. Б. Арлоў, Наша Ніва, 2005), некалькі навэлаў з кнігі…

Чытаць цалкам