№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Навіны літаратуры

Літаратурную прэмію Нідэрландаў атрымаў раман пра шнары вайны

Літаратурную прэмію Нідэрландаў атрымаў раман пра шнары вайны

Прэмію пісьменніцы ўручыў старшыня журы Эрнст Хірш Балін. У гэтым годзе прэмія АКО ўручаецца ўжо 25-ы раз. На ўрачыстай цырымоніі, што прайшла ў Амстэрдаме ў Музеі суднаходства, прысутнічалі многія папярэднія лаўрэаты прэміі. Імя пераможцы было абвешчанае ў жывым эфіры радыёпраграмы “Nieuwsuur” (“Гадзіна навінаў”). Журы патлумачыла вынікі галасавання наступным чынам: “У гэтай кнізе аўтарка акрэслівае межы нашага выбару — калі мы яшчэ можам яго зрабіць, а калі ўжо не можам. Гэта тонкі і пачуццёвы раман пра шнары, якія можа пакінуць пасля сябе вайна, і яго выяўленчая сіла мае для нас вялікае значэнне”. Дэ Мор атрымала сімвалічную статуэтку (скульптар Эжэн Петэрс) і 50 тыс. еўра. Разам з Марэнтэ дэ Мор у 2011 годзе на прэмію намінаваліся наступныя творы: “Горкія кветкі Еруна Браўвэрса (“Bittere bloemen”, Jeroen Brouwers), “Баніта-авеню” Петэра Бювалды (“Bonita Avenue”, Peter Buwalda), “Скура і валасы” Арнана Грунберга (“Huid en Haar”, Arnon Grunberg), “Пацалуй мяне, пакарай мяне” Мар’і Прайс…

Чытаць цалкам
Зборнік беларускай драматургіі выдалі ў Францыі

Зборнік беларускай драматургіі выдалі ў Францыі

У кнігу ўвайшлі творы такіх беларускіх аўтараў, як Віктар Жыбуль, Цімафей Ільеўскі, Андрэй Карэлін, Андрэй Курэйчык, Павел Пражко, Павел Расолька, Мікалай Рудкоўскі, Дзмітры Строцаў і А. Час (псеўданім Барыса Пятровіча (Сачанкі)). Пераклад на французскую мову ажыццявілі Ларыса Гіймэ і Вірджынія Шыманец. Гэта ўжо не першая іх праца па перастварэнні беларускіх твораў. У 2007 годзе выдавецтва “L'espace d'un instant” выдала французскі пераклад вядомай п’есы Янкі Купалы “Тутэйшыя”, а таксама раней часткова перакладалася кніга Артура Клінава “Малая падарожная кніга па горадзе Сонца”.

Чытаць цалкам
Марыя Мартысевіч папрацуе ў кнігарні “логвінаЎ”
Выйшаў комікс пра Нью-Ёрк, які пахне піцай і гноем

Выйшаў комікс пра Нью-Ёрк, які пахне піцай і гноем

Паводле словаў Джонса, ён заўсёды паказвае турыстам, дзе знаходзяцца такія месцы, і абавязкова дадае: “А далей ідзіце на пах”. На думку Джонса, пахі Нью-Ёрка — гэта адна са славутасцяў горада. Менавіта таму Джонс вырашыў падзяліцца сваімі ведамі горада і яго пахамі з шырокай аўдыторыяй. І выпусціў кнігу New York, Phew York, з дапамогай якой дзеці, іх бацькі ці проста турысты змогуць пазнаёміцца з Нью-Ёркам і яго водарамі. У аснове сюжэта кнігі — падарожжа маленькага хлопчыка з бацькамі па Нью-Ёрку. На яе старонках ён ходзіць па горадзе, спускаецца ў метро, заходзіць у найлепшыя рэстараны, кавярні, есць пончыкі і піцу, сутыкаецца з начным жыццём горада, трапляе на цэнтральныя вуліцы і ў брудныя падваротні. Чытач у кнізе New York, Phew York зможа не толькі паглядзець выявы ўсіх гэтых месцаў, але і адчуць іх пахі. Для гэтага дастаткова пацерці пальцам пэўныя ўчасткі на старонках. Усяго ў кнізе New York, Phew York трыццаць розных пахаў, уласцівых Нью-Ёрку: піцы, хот-догаў, дыму, абаранкаў,…

Чытаць цалкам
Ангельскага прафесара абурыла памылка ў імені паэта

Ангельскага прафесара абурыла памылка ў імені паэта

Пліта з памылкай знаходзіцца ля сцен Эксэтэрскага сабора — на ёй выгравіраваны першы радок з верша Хопкінса “Боская веліч”: “The world is charged with the grandeur of God”. Як сказаў Мэк, памылка выклікала ў яго “гнеў і недавер”. ”Усе мы памыляемся, але колькі людзей бачылі гэта? Як так атрымалася, што ніхто не заўважыў гэтага да таго, як разец крануў камень?” — пытае Мэк. Прафесар заявіў, што, вядома, далёка не ўсе ведаюць, хто такі Джэрард Мэнлі Хопкінс, але больш за ўсё яго здзівіла няўважлівасць царкоўнікаў. “Ён быў не толькі вялікім ангельскім паэтам, але і манахам-езуітам”, — кажа Мэк. Прафесар заклікаў выправіць памылку, каб Эксэтэр не лічылі горадам “дурняў з правінцыі”. Прадстаўнікі Эксэтэрскага сабора ўжо паабяцалі паслухацца яго парады. Джэрард Мэнлі Хопкінс лічыцца адным з найбуйнейшых ангельскіх паэтаў XIX стагоддзя. Многія яго вершы пакладзеныя на музыку.

Чытаць цалкам
У 54-м

У 54-м "Дзеяслове" — Казько, Някляеў, Геніюш і Сыс

Яго адметнасцю, акрамя традыцыйна цікавага беларускага мастацкага і крытычнага чытва, стаў дыск з дакументальным фільмам пра жыццё і творчасць Ларысы Геніюш. Нізка апавяданняў “Пра Моцю” Віктара Казько, аповесць “Аўтсайдэр” Макса Шчура і запісы Андрэя Федарэнкі “Сечка-15” прадстаўленыя ў празаічнай частцы часопіса. Рубрыка “Паэзія” пазнаёміць чытачоў з новымі вершамі Уладзіміра Някляева, Ігара Сідарука, Алеся Аркуша ды іншых. Адной з асаблівасцей гэтага нумару стала падборка твораў пераможцаў конкурсу маладых літаратараў, прысвечанага 100-годдзю з дня нараджэння польскага пісьменніка Чэслава Мілаша. Сваімі празаічнымі ды паэтычнымі творамі і перакладамі з чытачамі “Дзеяслова” падзяліліся Юля Аляксеенка, Маргарыта Аляшкевіч, Алеся Башарымава, Дар’я Вашкевіч, Ася Волкава, Андрэй Вылінскі, Кацярына Глухоўская, Марыя Іванова, Павел Капанскі, Уладзь Лянкевіч, Паліна Маслянкова, Анна Мананкова, Віялета Пачкоўская, Антон Рудак, Аляксандр Філіпенка ды Ганна Янкута. Выбраныя старонкі з дзённіка…

Чытаць цалкам
Літаратурныя чытанні з Ірыс Ханікай

Літаратурныя чытанні з Ірыс Ханікай

Правакацыйная, дасціпная і забаўная гісторыя пра тое, як немцы пакутуюць ад сваёй мінуўшчыны, прагучыць у выкананні аўтара Ірыс Ханікі і ў перакладзе на беларускую мову ў выкананні актора Віталя Краўчанкі. Істотным для кожнага з’яўляецца штосьці сваё. Для Ханса Фрамбаха гэта злачынствы нацысцкага рэжыму, што мучаць яго з таго самага часу, калі ён навучыўся мысліць. Таму ён стаў архіварыюсам у Інстытуце ўпарадкавання мінуўшчыны; і вось цяпер ён задае сабе пытанне, ці не надышоў час змяніць працу. І для ягонай найлепшай сяброўкі Грацыелы бездапаможнасць перад абліччам гэтай мінуўшчыны займае цэнтральнае месца, пакуль яна не знаёміцца з мужчынам, які прагне яе. З гэтага часу істотным яна лічыць спатканне плоці мужчынскай і жаночай; цяпер гэтая канцэпцыя выклікае ў яе сумневы. У рамане “Істотнае”, які атрымаў прэмію Еўрапейскага саюза і прэмію “Літаратур Норд” за 2011 год, Ірыс Ханіка паказвае, як злачынствы нацысцкага часу да сённяшняга дня трымаюць нас у сваіх кіпцюрах і да якога абсурду…

Чытаць цалкам
Брытанцы абараняюць аўтарскія правы Шэкспіра

Брытанцы абараняюць аўтарскія правы Шэкспіра

Актывісты фонду заляпілі імя Шэкспіра на некалькіх дарожных указальніках і шыльдах у брытанскім графстве Ўорвікшыр. Менавіта тут знаходзіцца горад Стратфард-на-Эйване, які лічыцца месцам нараджэння драматурга. Фонд таксама заляпіў імя Шэкспіра на помніку, усталяваным у Статфардзе, і на шыльдзе паба, у якім, як кажа паданне, Шэкспір быў незадоўга да смерці. Фонд раскрытыкаваў фільм “Ананім” як спробу “перапісаць ангельскую культуру і гісторыю”. У фондзе заявілі, што сваёй акцыяй яны хацелі падкрэсліць шкоду канспіралагічных тэорый пра асобу Шэкспіра. Кіраўнік даследчага фонду Пол Эдмандсан заявіў, што фонд хацеў нагадаць брытанцам, чым яны абавязаныя Шэкспіру, які “з'яўляецца самым вядомым экспартным прадуктам” Вялікабрытаніі. Як паведамляецца на сайце фонду, да кампаніі па абароне імя Шэкспіра далучыўся і спадчынны прынц Чарльз. Фільм “Ананім”, прадстаўлены на Лонданскім кінафестывалі 24 кастрычніка, расказвае, што за імем Шэкспіра нібыта хаваўся граф Оксфард. Сам Шэкспір прадстаўлены ў…

Чытаць цалкам
Самы ўплывовы чалавек Афрыкі — пісьменнік

Самы ўплывовы чалавек Афрыкі — пісьменнік

Ачэбэ нарадзіўся ў Нігерыі ў 1930 годзе і вырас у часы, калі еўрапейскія калоніі ў Афрыцы змагаліся за незалежнасць. Яго раман “Усё распадаецца” (Things Fall Apart), апублікаваны ў 1958-м, лічыцца самым вядомым і чытаным творам афрыканскай літаратуры. А яго эсэ “Вобраз Афрыкі: расізм у “Сэрцы цемры” Конрада” (1975) застаецца значным творам на мяжы літаратурнай крытыкі і палітыкі. У канцы 1960-х Ачэбэ пайшоў у палітыку і стаў амбасадарам Біяфры. 15 гадоў пісьменнік пражыў у ЗША. У 2007 г. ён атрымаў Міжнародную Букераўскую прэмію за свае творы. Акрамя Чыну Ачэбэ ў спіс Forbes увайшлі яшчэ трое пісьменнікаў, двое з іх з Кеніі (40-гадовы Біньяванга Вайнайна (Binyavanga Wainaina), аўтар вядомага эсэ “Як пісаць пра Афрыку” і лаўрэат Прэміі Кейна для пісьменнікаў Афрыкі 2002, а таксама 73-гадовы аўтар “Уладара варонаў” Нгугі ва Тыёнга (Ngũgĩ wa Thiong'o). Наймалодшая — 34-гадовая пісьменніца з Нігерыі Чымаманда Адычы (Chimamanda Adichie), якая ў 2006 г. атрымала прэмію Orange за раман “Палова…

Чытаць цалкам
Пісьменнікі ў выгнанні, або Як беларусы ў Франкфурт ездзілі

Пісьменнікі ў выгнанні, або Як беларусы ў Франкфурт ездзілі

Уявілі ВДНГ у Мінску? Дык вось ФКВ — гэта ў 5-6 разоў большы выстаўны павільён, і такіх будынкаў 8 штук. І амаль кожны на 2 узроўні. І паўсюль — кнігі, кнігі. Цвёрдыя вокладкі. Мяккія, каляровыя. Мора кніг, акіян. Што яшчэ? Ганебны беларускі стэнд, метр на метр, з поўнай адсутнасцю густу і з заўсёднымі бясконцымі шматмоўнымі, у рост чалавека, кнігаальбомамі. Гэтым разам з Радзівіламі. — Мільён каштуе, і можна разлічвацца беларускімі! — ганарліва і неяк паблажліва паведамляе прадстаўнік стэнду абсалютна іншапланетным рускамоўным немцам. “А ўкраінскі стэнд — ля прыбіральні”, — прытыкае свае тры грошыкі якісьці апалагет Бацькаўшчыны з нашай дэлегацыі. Ганаровы госць на выставе — Ісландыя. На іхным стэндзе ісландскі прэзідэнт здымаецца з усімі ахвотнымі і, здаецца, сам ініцыюе здымкі — падграбае да наведнікаў і ветла прапануе фотапаслугі. “Ну, вядома, што ён тут з радасцю фоткаецца, бо з усімі сваімі ўжо сто разоў перафоткаўся”, — зноў падказвае дасціпнік з беларускай дэлегацыі. Сярод цунамі…

Чытаць цалкам