Сусветны дзень кнігі і аўтарскага права
23 красавіка 2014
Першапачатковая ідэя правядзення свята належала Міжнароднай асацыяцыі кнігавыдаўцоў і затым была прапанаваная на разгляд ЮНЭСКА.
Генеральная Канферэнцыя ЮНЭСКА на 28 сесіі (25 кастрычніка - 16 лістапада 1995) адзінагалосна ўхваліла Рэзалюцыю, якая абвясціла 23 красавіка Сусветным днём кнігі і аўтарскага права. Першы раз Сусветны дзень кнігі і аўтарскага права адзначаўся ў 1996 годзе.
Кожны год 23 красавіка генеральны дырэктар ЮНЭСКА адрасуе сваё пасланне з нагоды святкавання гэтай даты.
Дата 23 красавіка выбраная не выпадкова - у гэты дзень нарадзіліся такія вядомыя пісьменнікі як Уладзімір Набокаў і Марыс Друон (Maurice Druon), Хальдаўр Лакснэс (Halldór Laxness) і Мануэль Мехія Вальеха (Manuel Mejia Vallejo). У гэты дзень у 1616 годзе памерлі Мігель дэ Сервантэс (Miguel de Cervantes), Уільям Шэкспір (William Shakespeare) і Інка Гарсіласа дэ ла Вега (Inca Garcilaso de la Vega).
Традыцыя святкавання Дня кнігі нарадзілася ў Каталоніі, дзе ў 1923 годзе кнігагандляры вырашылі зладзіць грандыёзны кніжны кірмаш, каб ушанаваць памяць Мігеля Сервантэса, Інкі Гарсіласа дэ ла Вегі і Уільяма Шэкспіра. Таксама ў Каталоніі ёсць яшчэ адна традыцыя - тым, хто купіў 23 красавіка (у Дзень св. Георгія) кнігу, дораць ружу. У сярэднявеччы св. Георгій быў абвешчаны апекуном Каталоніі.
ЮНЭСКА пераняла гэтую традыцыю і стварыла сваю праграму "Падары кнігу, падары ружу".
Мэтай святкавання Сусветнага дня кнігі і аўтарскага права стала прыцягненне ўвагі як урадавых органаў, так і шырокай публікі да кніг як да крыніц атрымання ведаў, сродкаў выказвання і камунікацыі, якія застаюцца асновай актыўнага адукацыі і крытычнага мыслення, нягледзячы на хуткае развіццё больш складаных крыніц інфармацыі. Таксама гэты Дзень падкрэслівае асаблівае значэнне ролі кніг і аўтарскага права ў развіцці культуры свету, талерантнасці і міжкультурнага дыялогу.
У гэты дзень прыцягваецца ўвага грамадскасці да самых розных аспектаў дзейнасці чалавека, звязаных з кнігай - творчых, выдавецкіх, нарматыўных, палітычных, нацыянальных і інтэрнацыянальных. Але адначасова гэта яшчэ і буйное прафесійнае свята для ўсіх, хто працуе ў кнігавыдавецкай, кнігагандлёвай, бібліяграфічнай і бібліятэчнай справе.
Традыцыйна ў гэты дзень у многіх краінах арганізуюцца кніжныя кірмашы і выставы.
З 2001 года з ініцыятывы мадрыдскіх кнігавыдаўцоў ЮНЭСКА праводзіць штогадовы адбор Сусветнай сталіцы кнігі. У адборачны камітэт уваходзяць прадстаўнікі ЮНЭСКА і трох міжнародных прафесійных кнігавыдавецкіх арганізацый - Міжнароднага саюза выдаўцоў, Міжнароднай федэрацыі кнігагандляроў, Міжнароднай федэрацыі бібліятэчных асацыяцый і ўстаноў.
Званне Сусветны сталіцы кнігі прысвойваецца тэрмінам на адзін год і ўступае ў сілу 23 красавіка, у дзень святкавання Сусветнага дня кнігі і аўтарскага права. Прысваенне гэтага звання з'яўляецца сведчаннем супрацоўніцтва паміж асноўнымі партнёрамі ў кнігавыдавецкіх справе, жадання гарадоў садзейнічаць развіццю кнігавыдавецкай справы і чытання.
Сусветнымі сталіцамі кнігі станавіліся Мадрыд (Іспанія, 2001), Александрыя (Егіпет, 2002), Нью-Дэлі (Індыя, 2003), Антверпен (Бельгія, 2004), Манрэаль (Канада, 2005), Турын (Італія, 2006), Багата (Калумбія, 2007), Амстэрдам (Нідэрланды, 2008), Бейрут (Ліван, 2009), Любляна (Славенія, 2010), Буэнас-Айрэс (Аргенціна, 2011), Ерэван (Арменія, 2012), Бангкок (Тайланд, 2013).
Тытул Сусветнай сталіцы кнігі 2014 ЮНЭСКА прысвоіла гораду Порт-Харкорт (Нігерыя), а статус Сусветнай сталіцы кнігі 2015 - гораду Інчхону (Паўднёвая Карэя).