№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Віторыё Альф'еры (Vittorio Alfieri)

(1749—1803)

Віторыё Альф'еры

Віторыё Альф'еры вядомы найперш як драматург. Ён аўтар таксама палітычных трактатаў, вершаў, мемуараў "Жыццё Віторыё Альф'еры з Асці, расказанае ім самім" ды іншых твораў. Крытыкі адзначаюць, што яго творчасць адлюстравала крызіс Асветніцтва ў Італіі перыяду Французскай рэвалюцыі і пошукі новых ідэалагічных і мастацкіх арыентыраў напярэдадні эпохі рамантызму.

Альф’еры нарадзіўся 16 студзеня 1749 г. у горадзе Асці (княства П'емонт, Італія) у багатай арыстакратычнай сям'і. Рана страчвае бацьку, вучыцца ў Турынскай ваеннай акадэміі. Пасля яе заканчэння падарожнічае па Еўропе, па вяртанні ў Турын сур'ёзна займаецца самаадукацыяй, шмат чытае, вывучае лацінскую і грэцкую мовы, захапляецца тэатрам. У 1775 г. піша сваю першую трагедыю “Клеапатра”, пасля трагедыю “Філіп” (надрукаваная ў 1783) на сюжэт з гішпанскай гісторыі, апрацаваны пазней Шылерам у “Доне Карласе”. У гэты ж перыяд ствараюцца трагедыі “Палінік”, “Арэст”, “Антыгона”.

У 1777 годзе Альф’еры пераязджае ў Таскану, каб вывучыць тасканскі дыялект, жыве ў Сіене і Фларэнцыі, дзе знаёміцца з графіняй Луізай д’Олбані, жонкай прэтэндэнта на ангельскі трон Карла-Эдуарда Сцюарта, пад уплывам якой працягвае свае літаратурныя заняткі. Вывучае літаратуру эпохі Адраджэння, перш за ўсё творы Дантэ і Мак’явэлі, якія паўплывалі на фармаванне яго поглядаў. У тым жа годзе піша трактат “Аб тыраніі” (надрукаваны ў 1789), дзе адлюстроўвае ідэал грамадзяніна і тыранаборцы, а таксама трагедыю “Віргінія”.

У тасканскі перыяд творчасці Альф’еры стварае чатырнаццаць трагедый, сярод якіх “Змова Пацы” і “Тымаліён”, “Марыя Сцюарт”, “Дон Гарсія”, “Саўл”, прасякнутыя тыранаборчым пафасам. У 1778—1786 гг. працуе над трактатам “Пра ўладара і літаратуру” (надрукаваны ў 1789), у якім выкладае свае погляды на ролю літаратуры і мастацтва.

У 1784 г. пераязджае ў Францыю; жыве спачатку ў Кальмары (Эльзас), пасля ў Парыжы, дзе стварае пяць трагедый. У 1788 г. пасля смерці Карла-Эдуарда Сцюарта бярэ шлюб з Луізай д’Олбані. Захоплена вітае Французскую рэвалюцыю, аднак тэрор мяняе яго стаўленне. У 1792 г. вяртаецца ў Фларэнцыю, а яго маёмасць у Францыі канфіскуецца. У апошнія гады вядзе замкнёны лад жыцця, рупліва аддаецца навуковым заняткам, перакладае старажытнагрэцкія і лацінскія тэксты. У 1799 г. стварае зборнік вершаў і прозы “Мізагал” (“Франканенавіснік”), дзе асуджае рэвалюцыю ў Францыі, у 1800—1803 гг. піша шэсць вершаваных камедый.

Памёр 8 кастрычніка 1803, пахаваны ў царкве Санта-Крочэ ў Фларэнцыі паміж Мікеланджэла і Мак’явэлі. Зрабіў вялікі ўплыў на наступныя пакаленні літаратараў, сярод якіх Уга Фоскала і Джакома Леапардзі, што лічылі яго папярэднікам італьянскага Рысарджымента — руху за аб’яднанне краіны. Яго называюць таксама “бацькам італьянскай трагедыі”.

Чытайце таксама

Аксана Данільчык

Аксана Данільчык

Паэтка, літаратуразнаўца, перакладчыца італьянскай літаратуры на беларускую мову

Джойс Кэрал Оўтс

Джойс Кэрал Оўтс

Амерыканская паэтка і празаік. Уладальніца шматлікіх літаратурных прэмій

Сашко Ушкалаў

Сашко Ушкалаў

Паэт, драматург, перакладчык з Харкава

Наталля Вішнеўская

Наталля Вішнеўская

Беларуская паэтка

1123