№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Амбраз Бірс (Ambrose Bierce)

1842-1913

Амбраз Бірс
Амерыканскі пісьменнік і журналіст, выбітны публіцыст-сатырык свайго часу.
 
Нарадзіўся ў вясковым наваколлі акругі Мэйгс у штаце Агаё. У яго бацькі было 13 дзяцей, і ўсім ён даў імёны, што пачыналіся на літару “А”. У 1846 годзе сям’я пераязджае ў штат Індыяна. Пачатковай і сярэдняй адукацыі Амбраз Бірс не атрымаў, але гэта кампенсавалі яго прыродная цікаўнасць і любоў да чытання. Паміж Амбразам і яго бацькамі склаліся цяжкія адносіны, у прыватнасці, атэізм Бірса, яго востры сарказм і жорсткасць у стасунках з людзьмі былі вынікам нацягнутых адносінаў з бацькамі. У 15 гадоў Бірс пачаў падпрацоўваць у рэдакцыі абаліцыянісцкай газеты “Нозэн Індыен”, а пасля пайшоў у Ваенны інстытут Кентукі (па сутнасці, ваенная школа).
 
Браў удзел у Грамадзянскай вайне Поўначы і Поўдня, выконваў абавязкі тапографа і картографа. Быў цяжка паранены ў галаву, камісаваны, але пасля зноў вярнуўся на фронт.
 
У 1866 годзе Бірс прыехаў у Сан-Францыска і звольніўся з арміі. Пасля вайны змяніў некалькі прафесіяў, пакуль не знайшоў сябе ў журналістыцы і палітычнай карыкатуры.
 
У 1871 годзе пісьменнік ажаніўся з Мэры Элен Дэй, тады ж яго першае апавяданне было надрукаванае ў часопісе “Авэрлэнд Манслі”. У 1872 годзе ён разам з жонкай з’ехаў па заданні рэдакцыі ў Лондан. Там у іх нарадзілася трое дзяцей: двое сыноў і дачка. У той час у Вялікабрытаніі былі папулярныя амерыканскія пісьменнікі, там у Бірса выйшла тры зборнікі апавяданняў. У 1876 годзе сям’я вярнулася ў ЗША. Амбраз Бірс пачынае працаваць у газетах Сан-Францыска.
 
У 1889 годзе яго старэйшы сын заканчвае жыццё самагубствам праз няшчаснае каханне, а ў 1901 годзе другі сын памірае ад пнеўманіі, звязанай з алкагалізмам. У 1888 годзе Бірс разыходзіцца з жонкай, у 1904 годзе з ёй разводзіцца, а праз некалькі месяцаў яна памірае. Пісьменнік цяжка перажываў смерць былой жонкі.
 
У кастрычніку 1913 Бірс выправіўся на поўдзень ЗША, каб наведаць месцы сваіх былых бітваў. Да снежня ён праехаў Луізіяну і Тэхас, а затым накіраваўся ў Мексіку, дзе ў той час бушавала рэвалюцыя. У горадзе Сьюдад-Хуарэс ён далучыўся да арміі Панча Вільі ў якасці аглядальніка. 26 снежня 1913 году ён напісаў ліст свайму блізкаму сябру Бланш Партынгтан: “Што да мяне, то заўтра я з’язджаю адсюль у невядомым кірунку”. Больш пра яго нічога не вядома. Гэтае знікненне лічыцца адным з самых знакамітых і загадкавых у амерыканскай гісторыі.
 
Сучаснікі лічылі Амбраза Бірса майстрам стылю, а пісаў ён у розных жанрах. Яго апавяданні лічацца аднымі з найлепшых у амерыканскай літаратуры ХІХ ст. Пра страшныя рэчы са свайго ваеннага досведу Бірс пісаў рэалістычна. Сярод найбольш вядомых яго твораў — апавяданні “Здарэнне на мосце праз Савіны ручай”, “Забіты пад Рэсакай”, “Чыкамаўга”, зборнік з’едлівых афарызмаў на розныя тэмы “Слоўнік Сатаны”. Уплыў на сябе асобы і творчасці Амбраза Бірса прызнавалі Эрнэст Хэмінгуэй, Хорхе Луіс Борхес і іншыя.

Чытайце таксама

Макс Бірбам

Макс Бірбам

Ангельскі эсэіст, парадыст, мастак-карыкатурыст, кніжны ілюстратар

Фрэнсіс Стывенс

Фрэнсіс Стывенс

Гертруд Бэраўз Бэнэт была першай буйной пісьменніцай у жанрах фэнтэзі і навуковай фантастыкі ў ЗША

Алесь Разанаў

Алесь Разанаў

Культавы беларускі паэт і перакладчык

Рышард Крыніцкі

Рышард Крыніцкі

Польскі паэт, перакладчык і выдавец, прадстаўнік літаратурнай групы “Новая хваля” (Nowa Fala)

1191