№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Жорж Экгаўт (Georges Eekhoud)

1854-1927

Жорж Экгаўт

Франкамоўны бельгійскі пісьменнік, сацыяліст, анархіст, ураніст, як у ХІХ ст. называлі геяў, упадніцкі эстэт, акадэмік, класік бельгійскай літаратуры. Аўтар шматлікіх натуралісцкіх і ўпадніцкіх паэмаў, фантастычных казак і навелаў, раманаў і эсэ. Змагар за бельгійскую справу, дзяржаву — на ўласным прыкладзе дэманстраваў двухкультур’е і двухмоўе, уласцівыя бельгійскай культуры, пясняр Антверпена і Брусэля, абаронца ўсіх дэкласаваных Бельгіі: беспрацоўных, валацугаў, гомасэксуалаў, пралетараў, злачынцаў па беднасці і г.д.

У 1899 годзе апублікаваў свой вядомы раман-утопію (сёння сказалі б: гендарную ўтопію) “Эскаль-Вігор” (Escal-Vigor), першы еўрапейскі раман, у якім смела, адкрыта, без забабонаў і кпінаў апісваецца гомасэксуальнае каханне. Раман, які каштаваў аўтару судовага працэсу — і раман, і аўтар пазней будуць апраўданыя. У 1899 годзе ўпершыню ў заходняй літаратуры пісьменнік апісаў з вялікай сімпатыяй, цалкам станоўча і з любоўю повязь шляхціца Анры дэ Кельмарка з маладзёнам Гідонам. І наадварот, часам у кнізе з агідай падавалася іх гетэрасэксуальнае атачэнне.

Гэта была не адзіная мастацкая спроба пісьменніка агучыць і замацаваць гомасэксуальную тэму ў літаратуры і грамадстве: ён піша іншыя эстэцкія гомаэратычныя зборнікі навелаў, апавяданняў: “Злавесны цыкл” (Le cycle patibulaire, 1892), “Мае прычасці” (Mes communions, 1895), раман “Іншае бачанне” (L'autre vue, 1904), “Аксамітныя злодзеі” (Voyous de velours, 1904—1926). Некаторыя тэксты з’явіліся ў адным зборніку пасля смерці пісьменніка зусім нядаўна: напрыклад, гомаэратычная навела “Кадрыля ўлана” (Le quadrille du lancier, 2015).

Асобна варта сказаць пра каханне Жоржа Экгаўта — Сандора П’ерона, друкара сацыялісцкай газеты, з якім пісьменнік пазнаёміўся ў 1891 годзе. Мужчынаў да скону звяжа змоўніцкае каханне, інтэлектуальнае сяброўства і супольная сацыялісцка-анархісцкая справа. Пры гэтым дзеля справядлівасці і шчырасці варта адзначыць, што ў абодвух будуць жонкі (эпоха абавязвала), якія былі ў курсе адносінаў сваіх мужоў. І ў прыгаданым ужо рамане “Эскаль-Вігор” у галоўных героях лёгка пазнаюцца рысы Жоржа Экгаўта і Сандора. Пра глыбіню пачуццяў і жарсць каханкаў можна даведацца з выдадзенай у 1993 годзе кнізе “Мой каханы маленькі Сандор” (Mon bien aimé petit Sander), у якой сабраныя інтымныя лісты і дзённікавыя запісы Жоржа Экгаўта і адказы Сандора. У двухстах пяцідзесяці лістах закадаванае каханне, якое не схаваць ад людзей, якое рвецца вонкі і дэманструе смеласць заходняй культуры, безупынную эмансіпацыю чалавека і ягоных нораваў.

Чытайце таксама

Хенрык Нордбрандт

Хенрык Нордбрандт

Дацкі пісьменнік, аўтар шэрагу зборнікаў вершаў, эсэ, раманаў, падарожных нататак. Лаўрэат прэміі Дацкай акадэміі (1980), літаратурнай прэміі Шведскай акадэміі (1990).

Фрыдрых Дзюрэнмат

Фрыдрых Дзюрэнмат

Швейцарскі пісьменнік, драматург і мастак, лаўрэат мноства прэміяў

Юльян Тувім

Юльян Тувім

Польскі паэт і перакладчык Юльян Тувім нарадзіўся ў горадзе Лодзь у польскай габрэйскай сям’і

Джэфры Чосэр

Джэфры Чосэр

1047