№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Ўістан Х’ю Одэн (Wystan Hugh Auden)

1907-1973

Ўістан Х’ю Одэн

Англа-амерыканскі паэт і эсэіст. Лічыцца найвялікшым паэтам ХХ стагоддзя.

 

Нарадзіўся ў Ёрку (Паўночны Ёркшыр, Англія) у сям’і доктара Джорджа Агастэса Одэна і яго жонкі Кастанс Разалі Бікнэл Одэн, якая вывучылася на медсястру. Одэн быў наймалодшым з трох сыноў. З васьмі гадоў выхоўваўся не дома, толькі вяртаючыся на канікулы, у прыватнай школе Грэшэм, вядомай сваімі строгімі правіламі і прыхільнасцю да рэлігійных традыцый.

 

Працягваючы сваю адукацыю ў Крайст-Чорч каледжы Оксфардскага ўніверсітэта, Одэн абірае спецыяльнасцю старажытную англа-саксонскую паэзію і ў Оксфардзе ж пачынае сваё літаратурнае і грамадскае жыццё, выдае першую кнігу вершаў за 1927—1928 гг. “Вершы” (Poems, 1930) у выдавецтве Faber and Faber, дзе ў той час працаваў Томас Стэрнз Эліят. У 1925 годзе Одэн другі раз пасля маленства знаёміцца з Крыстаферам Ішэрвудам, які робіцца яго літаратурным настаўнікам. Цягам наступных гадоў яны мелі сяброўскія, а часам любоўныя стасункі.

 

У 1930-я гады Одэн некалькі гадоў жыве ў Берліне, дзе атмасфера Веймарскай рэспублікі дазваляе яму праявіць сябе напоўніцу. З 1932 па 1935 гг. выкладае ў прыватнай школе Глазга, працягваючы пісаць. У 1935 годзе ён фармальна жэніцца з Эрыкай Ман — дачкой Томаса Мана — з мэтай забяспечыць ёй палітычны прытулак у Вялікабрытаніі. У 1936-м выходзіць зборнік вершаў Одэна “Глянь, незнаёмец!” (Look, Stranger!, 1936). Пасля гэтага Одэн крыху ездзіць па свеце, а ў 1939 годзе прымае рашэнне канчаткова перасяліцца ў ЗША разам з Крыстаферам Ішэрвудам. Дата прыбыцця Одэна ў ЗША супала з падзеннем Барселоны, а праз два дні Одэн напісаў верш “Памяці Ўільяма Батлера Ейтса”, адзначыўшы, што паэзія нічога не можа змяніць. Яго эміграцыю напярэдадні Другой сусветнай вайны ў Вялікабрытаніі ўспрымаюць амаль як здраду, аднак для Одэна яна ў першую чаргу была выкліканая асабістымі прычынамі.

 

У пачатку свайго жыцця ў ЗША Одэн знаёміцца з Чэстэрам Калманам, любоўныя стасункі з якім працягваліся два гады, аднак да канца жыцця Одэна яны заставаліся сябрамі і разам жылі ў адной кватэры.

 

З амерыканскім перыядам жыцця Одэна звязаныя найбольш значныя яго творы: “Іншыя часы” (Another Time, 1940), “Падвойны чалавек” (The Double Man, 1941), “На дадзены момант” (For the Time Being, 1944). Шматлікія вершы ангельскага перыяду Одэн перарабіў для амерыканскага выдання выбраных вершаў у 1945 годзе. У 1947 годзе ён быў узнагароджаны Пулітцэраўскай прэміяй, у 1954-м — Балінгенаўскай.

 

З 1956 па 1961 год Одэн быў прафесарам паэзіі ў Оксфардскім універсітэце. У 1957 годзе Одэн і Калман купляюць дом у аўстрыйскім мястэчку Кірхшэтэн, ператвараючы яго ў “летнюю рэзідэнцыю”, астатнія паўгоду жывучы ў Нью-Ёрку.

 

28 верасня 1973 году, спыніўшы лекцыю ў Вене перад сябрамі аўстрыйскай літаратурнай грамады, Одэн пайшоў у свой гатэльны пакой, дзе на другі дзень яго знайшлі мёртвым. Паэт пахаваны ў Кірхштэтэне.

 

Чытайце таксама

Жоржы ды Сэна

Жоржы ды Сэна

Партугальскі празаік, паэт, драматург, крытык, эсэіст, перакладчык

Серж Гензбур

Серж Гензбур

Французскі паэт, кампазітар, аўтар і выканаўца песняў, актор і рэжысёр

Саламея Пільштынова

Саламея Пільштынова

Аўтарка дзённіка-кнігі “Авантуры майго жыцця”

Канстанцінас Кавафіс

Канстанцінас Кавафіс

Не прызнаны пры жыцці паэт, які пісаў на новагрэцкай мове

1204