№21: Знак прысутнасці

№21: Знак прысутнасці

Мы прысвячаем новы нумар “ПрайдзіСвета” феномену сувязі літаратуры і гомасэксуальнасці, альбо, кажучы мовай ХХІ стагоддзя, сувязі літаратуры і ЛГБТК. Ці застаецца літаратура літаратурай, калі адкрывае нам сусвет цялеснасці, сэксуальнасці, інтымнасці? Чаму беларуская літаратура моцная ў апісанні вайны і такая бездапаможная, стэрыльная ў апісанні цялеснасці і сэксуальнасці? Ці існуе беларуская ЛГБТК-літаратура? На гэтыя і іншыя пытанні можна будзе знайсці адказы ў нумары

Чытаць далей

Вульф Сосенскі ( )

1883—1969

Вульф Сосенскі

Збіральнік габрэйскага беларускага фальклору.

Нарадзіўся ў лютым 1883 году ў мястэчку Даўгінава Вілейскага павета Віленскай губерні (цяпер аграгарадок у Вілейскім раёне). Вучыўся ў хедары, аднак навучанне кінуў, каб дапамагаць бацьку. У канцы 1880-х успрыняў ідэі беларускага адраджэння, займаўся асветніцтвам. У 1903 годзе стаў сябрам габрэйскай сацыялістычнай партыі Бунд.

У 1906 годзе прыехаў у Вільню і ўзяў удзел у распаўсюдзе першай беларускай легальнай газеты “Наша Доля”, супрацоўнічаў з “Нашай Нівай”, не толькі як распаўсюднік, але і як карэспандэнт.

Асноўнай працай Вульфа Сосенскага заставалася кравецтва, але ў 1910 годзе згарэў ягоны дом, а ўвосень таго ж году яго забралі ў Вільню на службу ў Расійскай арміі.

У 1914 годзе ён быў мабілізаваны на фронт і трапіў у нямецкі палон, адкуль быў вызвалены толькі ў 1920 годзе. Вярнуўшыся ў Даўгінава, Сосенскі аднавіў грамадскую дзейнасць, удзельнічаў у стварэнні школы, банка і арганізацыі па аказанні дапамогі бедным хворым мястэчка. Спрабаваў стварыць у Даўгінаве беларускую культурніцкую суполку, працягваў скіроўваць габрэяў працаваць на карысць беларускай культуры.

У 1922 годзе быў арыштаваны польскай паліцыяй за супрацоўніцтва з беларускім рэвалюцыйным друкам і ўдзел у святкаванні Першага мая. Ягоны брат паспрабаваў падкупіць начальніка паліцыі, але гэта прывяло да разборак у паліцэйскіх колах. Сосенскага доўга катавалі, спрабуючы даведацца, за што начальнік атрымаў такія грошы. Фалькларыст ледзь выжыў і мусіў доўга лячыцца. Аднак начальнік паліцыі паспрыяў ягонаму выхаду на волю.

З пачатку 1920-х гг. Вульф Сосенскі зноў часта наведваў Вільню, кантактаваў з беларускай інтэлігенцыяй. У 1927 годзе браў удзел у І з’ездзе Таварыства беларускай школы ў Вільні.

Увесь гэты час Вульф Сосенскі збіраў фальклор, надаючы асаблівую ўвагу  габрэйскаму фальклору на беларускай мове. А ў першай 1930-х ён уклаў рукапісны зборнік “Беларуска-жыдоўскі фальклор з мястэчка Даўгінава”

У 1939 годзе Сосенскі вітаў далучэнне Заходняй Беларусі да СССР, нацярпеўшыся ад польскіх уладаў. У 1941 годзе, калі Даўгінава трапіла ў зону акупацыі, яму ўдалося ўратавацца, перайшоўшы з партызанскім атрадам на савецкі бок лініі фронту, аднак шасцёра ягоных дзяцей, якіх ён выхоўваў адзін, а таксама чатырох братоў і сястру, нацысты знішчылі з большасцю габрэйскага насельніцтва мястэчка. Рэшту вайны ён правёў у эвакуацыі ў Тагучынскім раёне Новасібірскай вобласці Расіі, дзе сустрэў сваю другую жонку. Ад гэтага шлюбу ў 1945 годзе ў іх нарадзілася дачка. З сям’ёй яны пасяліліся ў Латвіі, дзе Сосенскі працягваў працаваць краўцом, пакуль не пагоршыўся зрок. У 1966 годзе, сутыкаючыся з праявамі антысемітызму, праз Польшчу ён эміграваў у Ізраіль. Апошнія гады правёў у Ерусаліме, працягваючы запісваць і апрацоўваць фальклор, нягледзячы на кепскі зрок.

Памёр Вульф Сосенскі 3 траўня 1969.

Чытайце таксама

Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі

Канстанты Ільдэфанс Галчыньскі

Леапольда Лугонэс

Леапольда Лугонэс

Аргентынскі паэт, пісьменнік, журналіст. Прадстаўнік мадэрнізму

Фланэры О'Конар

Фланэры О'Конар

Амерыканская пісьменніца, эсэістка.

Жан Жыраду

Жан Жыраду

Французскі празаік, драматург і дыпламат, знакаміты стылістычнай вытанчанасцю і паэтычнай фантазіяй

903